Tại sao Đài Loan có thể tránh được số phận “ngặt nghèo” như của Ukraine?
Chủ tịch Tập Cận Bình thể hiện niềm tin rằng lịch sử đang trải qua sự thay đổi lớn có lợi cho Trung Quốc. Trong cuộc họp với Vladimir Putin tại Moscow vào tháng 3 năm trước, ông nói với Tổng thống Nga về sự thay đổi không lường trước trong 100 năm qua và cùng nhau thúc đẩy nó.
Tuyên bố này đã thu hút sự chú ý toàn cầu và được xem như một ủng hộ rõ ràng cho chiến dịch quân sự tại Ukraine của Nga. Đồng thời, nó gợi ý rằng Trung Quốc cũng sẽ có các hành động của riêng để định hình thay đổi. Với Đài Loan, điều này mang lại áp lực lớn khi phải đối mặt với mối đe dọa từ Trung Quốc.
Tuy nhiên theo Financial Times, vẫn còn những trở ngại khổng lồ đối với cuộc “xâm lược” của Trung Quốc vào hòn đảo.
Thay đổi “chưa từng thấy trong 100 năm”
Lời đe dọa về xâm lược đã trở thành trọng tâm chú ý toàn cầu sau cuộc bầu cử tổng thống ở Đài Loan hồi cuối tuần. Trước bầu cử, Trung Quốc cảnh báo cử tri Đài Loan phải đưa ra “lựa chọn đúng đắn” giữa hòa bình và chiến tranh. Tuy nhiên, theo quan điểm của Bắc Kinh, Đài Loan có thể đã “lựa chọn sai lầm” khi bỏ phiếu cho Lại Thanh Đức thuộc Đảng Dân Tiến (DPP), người được coi là một kẻ ly khai nguy hiểm.
Có những điểm tương đồng rõ ràng giữa tình hình nguy hiểm của Đài Loan và Ukraine trước năm 2022. Ồng Putin và ông Tập Cận Bình đều coi Ukraine và Đài Loan là lãnh thổ hợp pháp thuộc về đất nước họ. Cả hai cũng cho rằng hai nơi này thiếu quyền tự chủ thực sự và đang bị sử dụng như công cụ của Mỹ bá quyền. Việc giành lại Ukraine/Đài Loan sẽ phục vụ mục đích chính trị và là đòn đau vào sức mạnh toàn cầu của Mỹ trên hai chiến trường quan trọng: châu Âu và châu Á, theo đó tạo ra những thay đổi “chưa từng thấy trong 100 năm.”
Sau tám năm dưới thời Tổng thống Thái Anh Văn của DPP, Trung Quốc kỳ vọng cuộc bầu cử năm nay sẽ thấy sự chuyển động và mong muốn Đài Loan quay trở lại với Quốc Dân Đảng thân Bắc Kinh. Ngược lại, chiến thắng của Lại Thanh Đức đã làm rõ rằng DPP hiện nay là đảng đang cầm quyền tự nhiên của Đài Loan.
Theo Financial Times, kết quả này sẽ ảnh hưởng lâu dài và đặt ra những thách thức cho kỳ vọng của Trung Quốc. Sự gia tăng của số người xác định với danh xưng Đài Loan thay vì Trung Quốc là một xu hướng đáng lo ngại cho Bắc Kinh. Điều này cũng tạo ra một sự tương đồng với tình hình ở Ukraine, nơi việc bảo vệ văn hóa địa phương đã làm đau lòng những người theo chủ nghĩa dân tộc Nga.
Tuy nhiên, liệu ông Tập có sẽ theo đuổi con đường của Putin, sử dụng vũ lực để đạt được mục tiêu cá nhân và quốc gia?
Liệu Đài Loan có thoát khỏi kiếp nạn?
Những hậu quả kinh hoàng mà Nga phải gánh chịu sau chiến dịch quân sự thất bại chắc chắn sẽ khiến ông Tập phải cân nhắc lại. Trong khi quân đội Trung Quốc có kích thước lớn, nhưng đối diện với đội quân chiến đấu kinh nghiệm của Putin, họ sẽ phải đối mặt với những thách thức nghiêm trọng.
Ngoài ra, còn có một sự khác biệt quan trọng trong lập trường của Mỹ. Mặc dù chính phủ Mỹ ủng hộ nền độc lập của Ukraine, nhưng Tổng thống Joe Biden lại nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ không tham chiến để bảo vệ nước này. Ngược lại, đối với Đài Loan, Mỹ không công nhận nền độc lập của Đài Loan, nhưng Biden đã tuyên bố Mỹ sẽ chiến đấu để bảo vệ Đài Loan.
Tiếp theo là yếu tố địa lý. Nga có thể thực hiện chiến dịch quân sự tại Ukraine qua biên giới trên đất liền và đối mặt với những vấn đề sa lầy. Trong khi đó, Trung Quốc sẽ phải đối mặt với thách thức khó khăn hơn khi cố gắng dùng vũ lực bằng cách đổ bộ từ đường biển.
Tuy nhiên, Mỹ tin rằng Tập Cận Bình đã ra lệnh để lực lượng của Trung Quốc sẵn sàng dùng vũ lực với Đài Loan vào năm 2027. Nhiệm vụ của Đài Loan và Mỹ là đảm bảo rằng khi đó đến, ông Tập sẽ quyết định rằng việc xâm lược vẫn mang theo nhiều rủi ro. Có thể rằng nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ không bao giờ thấy được “những thay đổi chưa từng thấy trong một thế kỷ” như ông luôn mơ ước.
Bảo Trâm
