Sự cố metro số 1: Tư vấn giám sát tắc trách, đề nghị lập đơn vị tư vấn độc lập
Chủ đầu tư nhận định tư vấn giám sát dự án metro số 1 chưa làm tròn trách nhiệm và đề nghị chỉ định đơn vị tư vấn độc lập để xác định nguyên nhân sự cố.
Quá trình điều tra nguyên nhân sự cố trượt gối dầm metro số 1, chủ đầu tư dự án là Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) phát hiện sai sót về trọng lượng gối cao su và vật liệu thép dùng để làm gối cầu.
Ngày 23/1, MAUR đề nghị đơn vị tư vấn giám sát NJPT lập tức thống kê, rà soát danh sách nhân sự, kể cả người đã ngưng điều động hoặc nghỉ việc liên quan gối cầu từ thời điểm phê duyệt bản vẽ thi công, phê duyệt vật liệu thép, nghiệm thu vật liệu, giám sát thi công đến nay.
Sử dụng vật liệu sai thiết kế
Từ kết quả thí nghiệm và rà soát hồ sơ, ngày 22/1, MAUR xác định vật liệu thép sử dụng cho tất cả gối cầu không đạt yêu cầu theo hợp đồng ký năm 2012.
Hợp đồng này quy định nhà thầu liên danh SCC (Sumitomo – Cienco 6) phải sử dụng vật liệu bằng hoặc cao hơn tiêu chuẩn thiết kế ASTM A588. Tuy nhiên, SCC đã dùng vật liệu thép làm gối cầu khác tiêu chuẩn trên, dẫn đến thép không đạt giới hạn chảy như yêu cầu.
Theo MAUR, trọng lượng gối cao su vị trí xảy ra sự cố cũng nhẹ hơn 9,2 kg so với thiết kế phê duyệt. Hồ sơ quy định gối cao su bản thép nặng 126,2 kg nhưng gối thực tế trên công trường là 117 kg.
Trả lời chất vấn của MAUR và Hội đồng khoa học, nhà thầu SCC lý giải khối lượng gối cao su trong bản vẽ thi công là danh định. Tức là khối lượng thực tế có thể thấp hơn yêu cầu trên thiết kế được duyệt vì có sai số trong quá trình sản xuất, chế tạo. Còn nguyên nhân sự cố, SCC xác định gối cầu vị trí P14-10 bị rơi do chênh lệch nhiệt độ giữa ngày và đêm.
Về giải trình này, chủ đầu tư MAUR có nhiều phản hồi không đồng thuận với nhà thầu SCC. Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM cho rằng các sai số đã được tính toán trong giới hạn cho phép trước khi sản xuất.
MAUR đánh giá nhà thầu liên danh SCC (Sumitomo – Cienco 6) và Tư vấn giám sát NJPT đã không tuân thủ trình tự, thủ tục thực hiện dự án theo hợp đồng dù hồ sơ chứng minh vật liệu thép được sử dụng sai khác so với thiết kế đã được chủ đầu tư chuyển cho SCC.
Tắc trách trong giám sát thi công
Sau những sự cố liên tiếp, MAUR cho rằng Tư vấn giám sát NJPT đã không làm tròn trách nhiệm đại diện chủ đầu tư theo quy định hợp đồng đã ký năm 2007.
MAUR cũng đánh giá việc phê duyệt vật liệu sai quy định hợp đồng và tắc trách trong giám sát thi công, đặc biệt là nghiệm thu vật liệu gối cầu của NJPT là nguyên nhân dẫn đến sự cố làm rớt gối cao su trên công trình hồi đầu tháng 10; bao gồm gối cao su bản thép sử dụng cho khu vực cầu cạn, nhà ga và gối chậu sử dụng các cầu đặc biệt.
Qua nhiều lần làm việc, MAUR đưa ra 3 đề nghị đối với nhà thầu. Một là SCC phải đưa ra lý giải cho vấn đề sự cố xảy ra có mang tính hệ thống hay không.
Thứ hai, liên danh SCC tiếp tục quan trắc và kiểm tra sự chuyển vị của gối cầu tại cầu cạn VD12-34 (đoạn ngã tư Thủ Đức – Bình Thái); chỉ định Tư vấn thứ 3 độc lập để xác định nguyên nhân dịch chuyển gối, đưa ra đánh giá độ cứng của nhịp dầm và khả năng chịu lực an toàn cho người và thiết bị thi công tại đoạn dầm bị hỏng.
Ngoài ra, SCC và NJPT cần báo cáo tiến độ, quan trắc, kiểm tra độ ổn định, hình dạng, kích thước của toàn bộ gối cao su bản thép thuộc gói thầu CP2 cho chủ đầu tư. Động thái này nhằm sớm tìm ra nguyên nhân sự cố và hạn chế thấp nhất những thiệt hại có thể xảy ra cho công trình.
Tháng 10/2020, MAUR phát hiện vụ trượt gối cao su khỏi đá kê đầu tiên tại trụ P14-10 (đoạn ga Công nghệ cao, hướng Bến Thành đi Suối Tiên). Sự cố chưa rõ nguyên nhân thì mới đây, tháng 1/2021, một gối cầu khác (đoạn ngã tư Thủ Đức và Bình Thái) được phát hiện trong tình trạng xê dịch vị trí.
Hội đồng chuyên gia đánh giá sự cố có thể không phải hiện tượng đơn lẻ. Đến nay, các bước thí nghiệm, quan trắc chất lượng, kỹ thuật gối vẫn đang diễn ra.
Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Quang Hùng, Cục trưởng Cục Giám định Phạm Minh Hà cùng hội đồng khoa học đã có 2 ngày họp bàn, đánh giá nhằm đẩy nhanh tiến trình điều tra.
Thư Trần/ZNS
