SM-3 và “tốc độ đáng báo động”: Khi Mỹ trả giá cho sự cam kết chiến lược với Israel

“Tốc độ đáng báo động” – cụm từ được chính quyền Hải quân Mỹ thừa nhận không phải chỉ nói về kỹ thuật phóng tên lửa, mà là tốc độ cạn kiệt năng lực răn đe chiến lược trong một trật tự thế giới đang tái định hình.

Trong cuộc điều trần trước Ủy ban Tài chính Thượng viện hôm 24/6, Thượng nghị sĩ Brian Schatz đã chất vấn thẳng: Liệu Hải quân Mỹ còn đủ SM-3 để đối phó với các mối đe dọa toàn cầu hay không? Đây không phải một câu hỏi tài chính, mà là một cảnh báo chiến lược – về sự mất cân đối giữa cam kết an ninh và khả năng tự duy trì lực lượng của Mỹ.

SM-3: Vũ khí tốn kém cho một cuộc chơi không cân xứng

Tên lửa SM-3, với giá mỗi quả từ 10 đến 30 triệu USD, là loại vũ khí đánh chặn hiện đại có thể bắn hạ tên lửa trong không gian – điều ít hệ thống nào trên thế giới làm được. Tuy nhiên, nó không được thiết kế để đánh chặn hàng trăm mục tiêu cùng lúc, nhất là khi đối phương như Iran sử dụng chiến thuật bão hoả lực (saturation attack) bằng hàng trăm UAV và tên lửa đạn đạo giá rẻ.

Đây chính là điểm nghẽn: Mỹ đang tiêu tốn hàng trăm triệu USD để chống lại những đòn tấn công chỉ tiêu tốn vài triệu USD từ đối phương. Cuộc chơi như vậy không cân xứng về mặt kinh tế – chiến lược, và càng kéo dài, Mỹ càng rơi vào thế bị động.

Trung Đông – Thái Bình Dương: Sự đánh đổi đầy rủi ro

Đô đốc James Kilby thừa nhận SM-3 đang được sử dụng “rất hiệu quả” để bảo vệ Israel, nhưng cũng cho biết đây là tốc độ tiêu hao “đáng báo động”. Điều này gợi lên hai điểm:

Mỹ đang sử dụng một trong những công cụ răn đe chủ lực ở những chiến trường không phải ưu tiên chiến lược số một. Thay vì dồn sức cho Thái Bình Dương – nơi Trung Quốc đang gia tăng năng lực tên lửa, Mỹ lại phải chi lực cho Trung Đông, nơi các cuộc xung đột có tính lặp lại và khó kiểm soát.

Kho dự trữ chiến lược của Mỹ đang bị kéo căng, trong bối cảnh ngành công nghiệp quốc phòng vẫn đang phục hồi sau Covid-19 và chiến tranh Ukraine. Tốc độ tái sản xuất không theo kịp tốc độ tiêu hao vũ khí đắt đỏ như SM-3, dẫn đến nguy cơ Mỹ “cạn đạn” đúng lúc cần thiết.

Một cuộc chơi chính trị–quân sự không bền vững

Việc Hải quân Mỹ tiêu hao số lượng lớn tên lửa đánh chặn SM-3 để bảo vệ Israel không chỉ phản ánh sự gắn bó sâu sắc về chính trị giữa hai quốc gia, mà còn cho thấy sự dịch chuyển ưu tiên chiến lược mang tính nguy hiểm.

Mỹ đang trả giá chiến lược để giữ lời hứa chính trị. Nhưng trong thế giới hiện nay, nơi răn đe được tính bằng năng lực hiện diện, số lượng vũ khí và khả năng phản ứng nhanh, thì sự tiêu hao không kiểm soát là một dạng tự làm suy yếu.

Nếu không có kế hoạch bù đắp kho tên lửa SM-3 kịp thời – cả về ngân sách, công nghiệp quốc phòng và chuỗi cung ứng – Mỹ có thể đối mặt với một “khoảng trống phòng thủ” nguy hiểm ở Thái Bình Dương, nơi mà các đối thủ chiến lược như Trung Quốc đang theo dõi rất sát.

Thảo Nguyên