Rạch Xuyên Tâm sẽ thế nào sau khi chi 9.600 tỷ đồng cải tạo

Rạch Xuyên Tâm chảy qua quận Bình Thạnh, Gò Vấp, dài gần 9 km sẽ được nạo vét, cải tạo, làm đường mới hai bên giúp chỉnh trang đô thị, giảm ô nhiễm.

Phối cảnh tuyến rạch chính Xuyên Tâm khi được cải tạo.

Theo quyết định phê duyệt dự án vừa được Phó chủ tịch UBND TP HCM Bùi Xuân Cường ký, công trình cải tạo, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm sẽ thực hiện trong giai đoạn 2023-2028. Đây là dự án trọng điểm của TP HCM với mục tiêu cải thiện môi trường, chỉnh trang đô thị.

Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm chia làm hai đoạn, gồm tuyến chính dài gần 6,7 km, từ kênh Nhiêu Lộc – Thị Nghè đến sông Vàm Thuật và ba nhánh dài hơn 2,2 km (nhánh cầu Sơn, Bình Triệu và Bình Lợi).

Hiện, tuyến rạch bị ô nhiễm trầm trọng, hai bên là các căn nhà lụp xụp, cơi nới, lần chiếm ra mặt nước, không có bờ kè. Trong đó, đoạn hẹp nhất ở gần cầu Sơn, quận Bình Thạnh, lòng kênh chỉ khoảng 4 m.

Theo kế hoạch, lòng rạch sẽ được nạo vét với độ sâu 3,5 m, rộng 20-30 m cùng hệ thống thu gom nước thải, nước mưa với đường kính 1-2 dọc hai bên tuyến.

Một số đoạn cống hộp kết hợp rạch hở, sử dụng như hệ thống thoát nước cho khu vực. Nước thải sẽ được thu gom kết nối hệ thống chung của thành phố, đưa về nhà máy xử lý nước thải, đáp ứng nhu cầu thoát nước cho lưu vực khoảng 705 ha ở quận Bình Thạnh và một phần Gò Vấp.

Hai bên bờ dọc theo tuyến rạch sẽ được xây dựng đường, mỗi bên hai làn xe rộng 6 m, vỉa hè 3-4 m.

Khi hoàn thành, dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm dự kiến sẽ tạo ra các quỹ đất với tổng diện tích hơn 15 ha để thành phố kêu gọi đầu tư, phát triển hạ tầng.

Phối cảnh mặt cắt ngang với các hạng mục thuộc dự án.

Hai đường dọc bờ khi hoàn thành sẽ kết nối với các tuyến xung quanh như Trường Sa, Đinh Bộ Lĩnh, Bạch Đằng… góp phần hoàn thiện mạng lưới giao thông cho khu vực.

Cùng với việc cải tạo rạch, các hạng mục kết nối với các cầu bắc ngang tuyến như: Bạch Đằng, Đinh Bộ Lĩnh, Bùi Đình Tuý, Chu Văn An, Rạch Lăng cũng được đầu tư đảm bảo đồng bộ.

Dọc rạch Xuyên Tâm, một số đoạn đã có đường hiện hữu sẽ được nâng cấp, chỉ xây mới một bên. Riêng đoạn qua Học viện Cán bộ TP HCM và Đại học Văn Lang (cơ sở 3), quận Bình Thạnh, sẽ tận dụng hệ thống đường hiện trạng và bờ kè đã được xây dựng trước đây.

Trong phạm vi dự án cải tạo, xây dựng hạ tầng cho tuyến rạch, thành phố sẽ dành khoảng 11 ha để xây dựng công viên, mảng xanh. Hệ thống chiếu sáng, hào kỹ thuật cũng được lắp đặt đồng bộ.

Dự án cải tạo rạch Xuyên Tâm được đầu tư bằng ngân sách thành phố với tổng kinh phí hơn 9.660 tỷ đồng. Trong đó, phần bồi thường, giải phóng mặt bằng chiếm phần lớn với gần 6.400 tỷ. Riêng phần xây lắp tại dự án hơn 2.700 tỷ đồng, còn lại là tiền thiết bị, tư vấn, dự phòng…

Để thực hiện công trình, thành phố sẽ thu hồi khoảng 159.000 m2 đất, với 1.880 trường hợp bị ảnh hưởng. Trong đó, quận Bình Thạnh chiếm phần lớn, với khoảng 1.796 hộ dân, tổ chức. Phía Gò Vấp có khoảng 84 trường hợp bị ảnh hưởng.

Hiện trạng các căn nhà tạm, cơ nới ra lòng rạch Xuyên Tâm; phía dưới là rác thải, lục bình phủ kín mặt nước.

Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm trước đây được TP HCM dự tính đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP), hợp đồng BT (xây dựng – chuyển giao). Sau đó, hình thức này bị đánh giá không khả thi nên chưa thực hiện.

Tháng 8/2019, Ban thường vụ Thành ủy TP HCM thống nhất chủ trương đầu tư dự án bằng ngân sách. Sau 4 năm chuẩn bị, tại kỳ họp HĐND TP HCM tháng 12 năm ngoái, cơ quan dân cử đã thông qua chủ trương đầu tư dự án này.

Bích Vân