QUYẾT TÂM TỪ THƯỢNG TẦNG
Ngày 30/4/2025, Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 288-NQ/TW thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về hoàn thiện thể chế, pháp luật với điểm nhấn đặc biệt: Tổng Bí thư trực tiếp đảm nhiệm vị trí Trưởng Ban. Cùng đồng hành là Thủ tướng Chính phủ và Chủ tịch Quốc hội ở vị trí Phó Trưởng Ban – một mô hình kết hợp ba trụ cột quyền lực cao nhất trong hệ thống chính trị chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam.
Thực tế cho thấy, thể chế đóng vai trò quyết định trong phát triển kinh tế dài hạn của mỗi quốc gia. Theo các nghiên cứu của Ngân hàng Thế giới, chất lượng thể chế đóng góp khoảng 45-60% vào tăng trưởng kinh tế dài hạn của các nền kinh tế mới nổi. Cụ thể, cải thiện 10% chỉ số chất lượng thể chế có thể giúp tăng trưởng GDP bình quân đầu người lên 5-7% trong vòng 10 năm. Thống kê cho thấy, khoảng 80% các quốc gia phát triển thành công trong vòng 50 năm qua đều có hệ thống thể chế vững mạnh và linh hoạt.
Việt Nam đã đặt mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, đòi hỏi tăng GDP bình quân đầu người lên khoảng 18.000 USD, gấp 5 lần so với hiện tại. Điều này cần tốc độ tăng trưởng GDP bình quân 6,5-7,5%/năm trong suốt 20 năm tới – một thách thức không nhỏ nếu không có những đột phá về thể chế. Những quốc gia đã chuyển đổi thành công từ thu nhập trung bình lên thu nhập cao như Hàn Quốc đã tăng GDP bình quân đầu người từ 2.300 USD năm 1980 lên 20.000 USD năm 2010 nhờ vào những cải cách thể chế quyết liệt.
Theo các chuyên gia kinh tế, một trong những điểm nghẽn lớn nhất trong phát triển kinh tế Việt Nam là sự chồng chéo, thiếu đồng bộ trong hệ thống pháp luật. Hiện tại Việt Nam có hơn 27.000 văn bản quy phạm pháp luật đang có hiệu lực, trong đó có khoảng 15% bị chồng chéo hoặc mâu thuẫn nhau, gây khó khăn cho việc thực thi và tuân thủ. Vai trò của thể chế trong phát triển kinh tế – xã hội đã được nhấn mạnh nhiều lần trong các diễn đàn chính thức: “Thể chế phải đi trước một bước để tạo động lực cho phát triển”.
Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo với sự tham gia của ba vị lãnh đạo cấp cao nhất là lần đầu tiên trong lịch sử Việt Nam hiện đại, phản ánh quyết tâm chính trị mạnh mẽ trong việc đặt nền móng vững chắc cho tầm nhìn phát triển đất nước. Theo Quyết định 288-NQ/TW, Ban Chỉ đạo hoạt động với cơ chế phối hợp đồng bộ: Đảng ủy Quốc hội chỉ đạo hoàn thiện pháp luật; Đảng ủy Chính phủ xây dựng chương trình hành động; Mặt trận Tổ quốc vận động giám sát thực hiện; Đảng ủy Bộ Tư pháp làm cơ quan thường trực, báo cáo định kỳ 6 tháng. Mô hình này đảm bảo sự đồng bộ từ khâu hoạch định chính sách đến triển khai thực thi.
Quyết định số 288-NQ/TW đánh dấu một dấu mốc quan trọng trong hành trình hiện đại hóa thể chế Việt Nam. Với cơ chế vận hành hiệu quả và sự tham gia xuyên suốt từ trung ương đến địa phương, Ban Chỉ đạo được kỳ vọng sẽ dỡ bỏ các rào cản thể chế, tạo hành lang pháp lý thông thoáng, góp phần tạo môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo và thu hút đầu tư. Đây chính là yếu tố then chốt để đưa Việt Nam tiến nhanh trên con đường thịnh vượng, hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045.
Thu An
