Kunshan, một quận thuộc tỉnh Giang Tô, Trung Quốc từng tự hào về mức lương cao hơn tới 30% so với nhiều tỉnh thành khác, nhờ các hợp đồng lắp ráp các linh kiện giá trị thì bây giờ phải nhận “trái đắng” khi đơn hàng dần dần chảy qua Việt Nam, Ấn Độ.

Với gần 1 triệu dân, Kunshan có 1.529 nhà sản xuất tập trung xuất khẩu chỉ riêng từ đảo Đài Loan (Trung Quốc) và được biết đến là quận giàu nhất Trung Quốc.

Các công ty đang phải tiến hành cắt giảm để đối phó với sự giảm xuất khẩu. Theo Financial Times, Trung Quốc đã ghi nhận sự suy giảm trong xuất khẩu tính bằng đô la Mỹ trong 5 tháng liên tiếp kể từ tháng 10 năm ngoái, do người mua phương Tây giảm đơn đặt hàng do lạm phát cao và triển vọng kinh tế kém.

Tình hình bất ổn tại Kunshan là một ví dụ cho các thách thức mà nền kinh tế Trung Quốc phải đối mặt trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế qua xuất khẩu, sau khi thoát khỏi hạn chế 3 năm của đại dịch.

Các nhà tuyển dụng cho biết rằng, số lượng nhân viên tại các nhà máy đã giảm và các công ty đã cắt giảm tới 1/3 tiền lương theo giờ, trong khi các khoản tiền thưởng hấp dẫn đã bị loại bỏ.

Các nhà máy tại Kunshan, Đài Loan, đã giảm tiền lương xuống dưới 19 Nhân dân tệ (tương đương 2,75 USD) một giờ, so với mức trên 25 Nhân dân tệ một năm trước đó.

Thị trường lao động trở nên tệ hơn nữa khi các nhà sản xuất Đài Loan, là khách hàng lớn nhất của Kunshan, đã chuyển sang sản xuất ở các nước khác.

Theo Dan Wang, nhà kinh tế trưởng về Trung Quốc tại Hang Seng Bank China, Kunshan đã phát triển nhờ vào dòng chảy của các nhà sản xuất Đài Loan. Việc chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden áp đặt lệnh hạn chế các thiết bị lắp ráp từ Trung Quốc với lý do an ninh đã dẫn đến hậu quả này.

James Gao, chủ sở hữu của một nhóm hậu cần có trụ sở tại Kunshan, đã thông báo rằng số lượng lô hàng đã giảm ít nhất một phần ba trong quý đầu năm 2023 so với cùng kỳ năm trước, trong khi làm việc với Foxconn và Pegatron.

Gao cho biết: “Tài xế của chúng tôi từng gặp khó khăn trong việc tìm chỗ đậu xe tại cảng Thượng Hải. Bây giờ bãi đậu xe đã trống một nửa.”

Theo Gao, một số khách hàng chủ yếu phục vụ các thương hiệu điện tử tiêu dùng phương Tây của ông đã bắt đầu chuyển một số đơn đặt hàng sang các cơ sở sản xuất tại Việt Nam và Ấn Độ, do căng thẳng địa chính trị đang thúc đẩy việc đa dạng hóa nguồn cung.

“Nếu trước đây, một nhà máy ở Kunshan có thể nhận được đơn đặt hàng trị giá 10 tỷ USD từ Apple hoặc Dell, thì bây giờ nó nhận được 8 tỷ USD và phần còn lại thuộc về Việt Nam,” James Gao nói.

Khi nhu cầu sản xuất mang lại lợi nhuận thấp giảm dần, Kunshan đã bắt đầu thu hút các nhà đầu tư nước ngoài với nhu cầu công nghệ cao hơn và tập trung vào doanh số bán hàng địa phương để thúc đẩy tăng trưởng.

Chiến lược này đã thu hút một số công ty nhờ chuỗi cung ứng được thiết lập của Kunshan và vị trí gần Thượng Hải, thị trường tiêu dùng cao cấp lớn nhất của Trung Quốc và trung tâm nghiên cứu và phát triển công nghệ.

Tuy nhiên, dòng vốn vào có thể sẽ không đủ để bù đắp sự thiếu hụt. Thị trưởng Kunshan, ông Chen Liyan cho biết vào tháng 1 rằng thành phố dự kiến thu hút 1,1 tỷ USD đầu tư nước ngoài trong năm nay, giảm từ 1,7 tỷ USD vào năm 2022.

Ông Chen cũng đặt mục tiêu tăng trưởng ngoại thương bằng 0 cho năm 2023, sau khi giảm 3% vào năm ngoái.

Một quan chức địa phương giấu tên nhận định rằng môi trường kinh tế đang thay đổi.

“Những ngày tăng trưởng nhanh đã qua rồi,” vị này nói thêm.

Thực hiện: Tuệ Ngô

Đồ họa: Mo Ning