Quan chức Mỹ công khai chỉ trích Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam
Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc Harry Harris đã chỉ trích mạnh mẽ Trung Quốc trong một phát biểu tại Hội thảo Ấn Độ Dương mới đây, khiến một nhà ngoại giao của Bắc Kinh giận dữ và phải lên tiếng đáp trả giữa hội nghị.
Hãng tin ANI đưa in, ông Harris, cựu chỉ huy Bộ Tư lệnh Thái Bình Dương và hiện là Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc, đã kịch liệt chỉ trích Trung Quốc về một loạt các vấn đề, trong đó có hành động của nước này ở Biển Đông, sáng kiến Vành đai và Con đường và việc đối xử với người Duy Ngô Nhĩ tại Hội thảo Ấn Độ Dương diễn ra tại thủ đô Male của Maldives ngày 4/9.
“Chính sách ngoại giao của Trung Quốc là tìm cách buộc các thành viên ASEAN xác định các quy tắc ứng xử trong khu vực do Bắc Kinh đưa ra và theo các mong muốn của Trung Quốc. Các bạn có thể nhìn thấy sự hăm dọa của họ trong việc quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông và bất chấp luật pháp quốc tế. Như Ngoại trưởng Mike Pompeo đã nói – sự bắt nạt của Trung Quốc ở Biển Đông cho thấy sự lựa chọn rộng lớn hơn cho các quốc gia trong khu vực. Sự hăm họa và kiểm soát đối với tự do và luật pháp”, ông Harris nói trong bài phát biểu.
Đại sứ Harris nói thêm, Mỹ không đứng về bên nào trong tranh chấp lãnh thổ. “Điều mà chúng tôi tin tưởng là vùng biển rộng lớn được gọi là Biển Đông là vùng biển quốc tế. Các căn cứ quân sự mà Trung Quốc tạo ra… (với) bức tường cát khổng lồ vô hình ở giữa Biển Đông đều là bất hợp pháp”, ông Harris trả lời trong phần hỏi đáp sau đó.
Những lời chỉ trích mạnh mẽ của Đại sứ Harris đã khiến một nhà ngoại giao Trung Quốc, ông Wei Hongtian, phải chen ngang vào phần hỏi đáp và lên tiếng để bày tỏ sự phản đối với các bình luận cứng rắn của nhà ngoại giao Mỹ.
Người điều phối chương trình đã cố gắng xoa dịu bầu không khí căng thẳng bằng cách nói với quan chức Trung Quốc rằng đây không phải là diễn đàn phù hợp cho những tranh cãi song phương, nhưng ông Wei vẫn cố gắng đáp trả các bình luận của Đại sứ Mỹ.
Lo ngại việc Trung Quốc xâm phạm vùng biển Việt Nam
Ngoài các bình luận về Biển Đông, Đại sứ Mỹ cũng cáo buộc “chính phủ Trung Quốc không giữ lời”.
“Trung Quốc là một cường quốc, một nước lớn về kinh tế và trung tâm văn hóa. Mỹ hợp tác tốt với Trung Quốc về một loạt lĩnh vực quan trọng, trong đó có việc chống cướp biển ở Ấn Độ Dương… Nhưng Mỹ và Trung Quốc về cơ bản bất đồng về cách thức tiếp cận trật tự thế giới hiện thời. Chính phủ Trung Quốc không giữ lời, từ hiệp ước với Anh về Hong Kong, tới các cam kết WTO và nhân quyền”, ông Harris cho hay.
“Đó là lý do tại sao chúng tôi đã làm rõ trong chính sách Ấn Độ-Thái Bình Dương rằng Mỹ phản đối chính sách ngoại giao dựa trên đòn bẩy và sự thống trị và thay vào đó tìm kiếm các mối quan hệ dự trên sự tôn trọng, bình đẳng và trao đổi công bằng”, ông Harris nói.
Đại sứ Mỹ cũng thẳng thắn bày tỏ quan điểm về các diễn biến căng thẳng gần đây ở Biển Đông.
“Việc Trung Quốc tiếp tục can thiệp và hành động leo thang đối với các hoạt động khai thác khí đốt và dầu mỏ của Việt Nam trong vùng đặc quyền kinh tế của Việt Nam rất đáng lo ngại”, ông Harris nhấn mạnh.
Ông Harris sau đó tiếp tục chất vấn các cam kết của Trung Quốc với một hiệp ước ký với ASEAN về các tranh chấp hàng hải, và nói: “Các bạn có thể nhìn thấy các chính sách săn mồi trong sáng kiến Vành đai và Con đường của Trung Quốc, vốn phớt lờ các quy tắc quốc tế về minh bạch và đẩy các quốc gia rơi vào bẫy nợ, khiến họ có nguy cơ bị ép buộc và bị đe dọa về chủ quyền”.
Tuy nhiên, nhà ngoại giao Mỹ cũng nhấn mạnh rằng dù có những lo ngại nhưng Washingon không tìm cách cản trở Trung Quốc.
“Tôi muốn nhấn mạnh là, dù có những lo ngại nhưng cúng tôi không tìm cách kiềm chế Trung Quốc. Chúng tôi đều hưởng lợi từ một mối quan hệ kinh tế song phương mang tính xây dựng với Trung Quốc cũng giống các quốc gia khác. Đây là điều tốt và đúng đắn”.
“Chúng tôi hoan nghênh sự tham gia của Trung Quốc trong một trật tự thế giới dựa trên các quy định và chúng tôi muốn nhắc nhở Bắc Kinh thường xuyên về sự thịnh vượng mà trật tự đó tạo ra cho Trung Quốc, giải phóng hàng trăm triệu người và giúp hàng tỷ người thoát nghèo”, Đại sứ Mỹ tại Hàn Quốc nói.
Ngọc Hoàng
