Phó thủ tướng nêu giải pháp ‘đập chuột không vỡ bình’ sau vụ đăng kiểm

Thị trường bất động sản đóng băng, khủng hoảng đăng kiểm, người lao động mất việc… là những nội dung được Phó thủ tướng Lê Minh Khái trả lời chất vấn trong sáng 8/6.

Sáng 8/6, sau phần trả lời chất vấn của Bộ trưởng Giao thông Vận tải Nguyễn Văn Thắng, Phó thủ tướng Lê Minh Khái báo cáo làm rõ các vấn đề liên quan và trực tiếp trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội.

Sớm thúc đẩy dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành

Phó thủ tướng Lê Minh Khái thông tin về tiến độ dự án cao tốc Bến Lức – Long Thành. Dự án được phê duyệt từ năm 2014 với tổng mức đầu tư khoảng 31.000 tỷ đồng. Dự án sử dụng nguồn vốn ODA theo hình thức BOT. Từ năm 2019, dự án đã ngừng do việc đàm phán nguồn vốn ODA gặp khó khăn.

Phó thủ tướng thừa nhận không thể hứa về thời gian khởi động lại dự án, tuy nhiên, ông khẳng định việc tính toán kỹ cơ chế nguồn vốn, đàm phán với nhà đầu tư để thúc đẩy lại dự án sớm nhất có thể.

Tham gia tranh luận, đại biểu Sùng A Lềnh (Lào Cai) đặt vấn đề thị trường bất động sản đang đóng băng, thị trường trái phiếu doanh nghiệp khủng hoảng, các doanh nghiệp chậm thanh toán. Ông dẫn số liệu khối lượng trái phiếu doanh nghiệp năm 2023 gần 290.000 tỷ đồng, trong đó quý III lớn nhất với 103.000 tỷ đồng. Điều này đã gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp, làm sụt giảm niềm tin trong thị trường.

Trả lời, Phó thủ tướng Lê Minh Khái cho biết thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp đang gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng đến điều hành kinh tế vĩ mô. Nguyên nhân đến từ việc quản lý, sử dụng dòng tiền trong đòn bẩy tài chính còn chưa hợp lý; có một số vi phạm, sai phạm trên thị trường; đồng thời, các doanh nghiệp gặp khó khăn tài chính sau dịch.

Phó thủ tướng dẫn số liệu của Bộ Tài chính, tính đến 31/12/2022, trái phiếu đến hạn thanh toán là 1,2 triệu tỷ đồng. Trong đó, đáo hạn năm 2023 là 290.000 tỷ đồng, đặt ra yêu cầu các doanh nghiệp có nghĩa vụ thanh toán.

Bên cạnh đó, thị trường bất động sản cũng gặp khó khăn do nhiều nguyên nhân như pháp lý, cơ cấu sản phẩm chưa phù hợp, năng lực của chủ đầu tư.

Phó thủ tướng cho biết Thủ tướng đã thành lập 2 tổ công tác để nghiên cứu và đánh giá những khó khăn. Các tổ công tác đã báo cáo và Chính phủ đang tiếp tục chỉ đạo tháo gỡ khó khăn cho bất động sản và trái phiếu doanh nghiệp. Đồng thời, Chính phủ chỉ đạo hoàn thiện căn cứ pháp lý để tháo gỡ vướng mắc để thị trường hoạt động thông suốt, hiệu quả.

“Nhốt quyền lực trong lồng cơ chế”

Ông Lê Minh Khái cũng trả lời câu hỏi của các đại biểu về vấn đề kiểm soát quyền lực trong phòng chống tham nhũng. Phó thủ tướng dẫn lại lời của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng nhấn mạnh thiết lập được cơ chế kiểm soát quyền lực với người có chức vụ quyền hạn, “nhốt quyền lực trong lồng cơ chế”.

“Kiểm soát quyền lực là giải pháp căn cơ trong phòng chống tham nhũng, giúp loại bỏ kịp thời, phát hiện ngăn ngừa xử lý các sai phạm”, Phó thủ tướng nói, đồng thời đưa ra các giải pháp như hoàn thiện cơ chế xác định quyền hạn của cơ quan nhà nước; kiểm tra, giám sát việc thực thi trách nhiệm của người có quyền hạn…

Đại biểu Kim Nhung (Quảng Ninh) đặt vấn đề qua sai phạm tại các trung tâm đăng kiểm, bài học kinh nghiệm nào cần rút ra trong công tác phòng chống tham nhũng để đem lại thực chất, hiệu quả, đảm bảo “đập chuột không vỡ bình”.

Phó thủ tướng cho biết qua tổng kết 10 năm công tác phòng chống tham nhũng tiêu cực, chúng ta đã rút ra được 8 bài học. Trong đó, khủng khoảng đăng kiểm cũng là một trong những bài học. Ông nhìn nhận tình trạng này đã diễn ra lâu dài, trong phạm vi rộng, nhiều tội phạm với hơn 600 đối tượng bị khởi tố.

Ông Khái cho biết cần rà soát, hoàn thiện cơ chế chính sách, đặc biệt trong chức năng quyền hạn để tách chức năng quản lý nhà nước và thực hiện dịch vụ đăng kiểm. Những giải pháp phòng ngừa tham nhũng cần được thực hiện như chuyển vị trí công tác, tăng cường thông tin minh bạch, sử dụng công nghệ thông tin trong quá trình hoạt động… Ngoài ra, cần tăng cường công tác thanh tra và kiểm tra để sớm phát hiện, xử lý những trường hợp vi phạm.

Thiếu điện cục bộ ở các địa phương miền Bắc

Thay mặt Chính phủ, Phó thủ tướng Lê Minh Khái báo cáo tình hình kinh tế – xã hội trong 5 tháng đầu năm 2023.

Phó thủ tướng cho biết tình hình kinh tế vĩ mô cơ bản ổn định, lạm phát được kiểm soát. Trong đó, chỉ số CPI tiếp tục có xu hướng giảm, bình quân ở mức 3,55%; các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm.

Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công 5 tháng đầu năm đạt 22,2% kế hoạch, tương đương cùng kỳ năm ngoái, nhưng số tuyệt đối cao hơn 41.000 tỷ đồng. Vốn FDI tháng 5 đạt gần 2 tỷ USD, gấp 2,2 lần cùng kỳ. Đáng chú ý, số doanh nghiệp thành lập mới và quay trở lại hoạt động khoảng 95.000.

Tuy nhiên, Phó thủ tướng cũng nhìn nhận những hạn chế như tăng trưởng tín dụng thấp, tiếp cận vốn của các doanh nghiệp, đứt gãy các chuỗi cung ứng, thị trường lao động, trái phiếu doanh nghiệp, bất động sản còn bất cập… Trong đó, khoảng 88.000 doanh nghiệp rút khỏi thị trường.

Ông cũng đưa ra thực tế tình trạng thiếu điện cục bộ ở các địa phương miền Bắc, ngoài ra cũng có một bộ phận cán bộ có tư tưởng né tránh, sợ sai, không dám nhận trách nhiệm.

Về tình hình an sinh xã hội, Phó thủ tướng thông tin thời gian qua, tình trạng người lao động mất việc, giảm giờ làm xảy ra tại một số địa phương. Trong 5 tháng đầu năm, khoảng 510.000 lao động bị ảnh hưởng, trong đó 279.000 lao động bị thôi việc, mất việc. Tình trạng rút bảo hiểm xã hội một lần có chiều hướng gia tăng.

Từ những thực trạng trên, Phó thủ tướng Lê Minh Khái đưa ra các giải pháp để giải quyết những hạn chế trong tình hình kinh tế – xã hội.

Về điều hành kinh tế vĩ mô, ông Khái khẳng định mục tiêu ổn định nền kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế. Ngoài ra, Chính phủ phấn đấu thực hiện chính sách tiền tệ chắc chắn, kịp thời, hiệu quả; phối hợp chặt chẽ, hài hòa với chính sách tài khóa mở rộng hợp lý, có trọng tâm, trọng điểm và các chính sách khác.

“Phấn đấu đạt tỷ lệ giải ngân tối thiểu 95% kế hoạch”, Phó thủ tướng Lê Minh Khái khẳng định.

Về an sinh xã hội, lao động, việc làm, thời gian tới, Phó thủ tướng cho biết sẽ tập trung chỉ đạo tháo gỡ khó khăn, khắc phục đứt gãy các chuỗi cung ứng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, bảo đảm duy trì và tạo thêm việc làm cho người lao động.

Về cải cách thủ tục hành chính, ông Khái thông tin từ năm 2021 đến nay, đã đơn giản hóa gần 400 thủ tục hành chính và hơn 2.000 quy định liên quan hoạt động kinh doanh.

Phó thủ tướng cho biết sẽ tiếp tục rà soát, cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính với mục tiêu đến năm 2025, giảm ít nhất 20% quy định và 20% chi phí tuân thủ. Bên cạnh đó, Chính phủ yêu cầu thực hiện tốt công tác tiếp nhận, giải quyết kiến nghị của người dân, doanh nghiệp; xử lý nghiêm những hành vi nhũng nhiễu, tiêu cực.

Phó thủ tướng đưa ra một số giải pháp cụ thể về công tác rà soát, hoàn thiện thể chế, pháp luật, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy sản xuất kinh doanh. Ông Khái nhắc đến việc trình cấp có thẩm quyền xem xét việc mở rộng thí điểm tách giải phóng mặt bằng, bồi thường, tái định cư thành dự án độc lập; tăng thẩm quyền cho địa phương trong đầu tư phát triển các dự án kết cấu hạ tầng… Ông cũng đề cập đến nhiệm vụ triển khai gói tín dụng nhà ở xã hội 120.000 tỷ đồng.

Phó thủ tướng nhấn mạnh xử lý cán bộ có tâm lý đùn đẩy, né tránh trách nhiệm; không dám tham mưu, đề xuất, không quyết định công việc thuộc thẩm quyền.

“Việc cán bộ né tránh trách nhiệm dẫn đến kéo dài xử lý công việc, lãng phí thời gian, giảm cơ hội phát triển. Cá biệt, có nơi cán bộ trì trệ, làm suy giảm niềm tin của người dân và doanh nghiệp”, ông Khái nói, đồng thời đề nghị các địa phương khắc phục bất cập, tăng tính phân cấp phân quyền, kiên quyết không để xảy ra tình trạng trên.

Hạ Băng