Phát hiện mới về thuốc chữa hậu Covid-19 đầu tiên

Tình trạng bệnh của hai người bị hậu Covid-19 đã thuyên giảm sau khi dùng thuốc Paxlovid. Đặc biệt, các triệu chứng kéo dài biến mất, mang tới hy vọng mới cho giới chuyên gia.

Theo Reuters, hai bệnh nhân này gặp các triệu chứng mệt mỏi mạn tính nhưng sau khi dùng Paxlovid, tình trạng này đã biến mất hoàn toàn và không còn cảm thấy suy nhược. Kết quả này dấy lên hy vọng cho các nhà nghiên cứu, song, nhiều người vẫn tỏ ra rất thận trọng khi đánh giá.

Kết quả khả quan

Hội chứng Covid-19 kéo dài đang là cuộc khủng hoảng sức khỏe diễn ra trên toàn cầu. Ước tính nó ảnh hưởng đến 30% người nhiễm nCoV, có thể kéo dài hàng tháng và khiến nhiều bệnh nhân không thể tiếp tục làm việc. Các nghiên cứu đã chỉ ra hơn 200 triệu chứng liên quan tình trạng này, bao gồm đau, mệt mỏi, sương mù não, khó thở, kiệt sức…

Hai người đầu tiên được cho là chữa khỏi hội chứng Covid-19 kéo dài nhờ thuốc Paxlovid đều là phụ nữ. Người đầu tiên 47 tuổi, khỏe mạnh, đã được tiêm phòng vaccine và mắc Covid-19 vào mùa hè năm 2021. Hầu hết triệu chứng cấp tính của bà đều biến mất trong vòng 48 giờ. Tuy nhiên, sau đó, bà vẫn tiếp tục mệt mỏi nghiêm trọng, sương mù não, kiệt sức khi tập thể dục, mất ngủ, tim đập nhanh và đau nhức cơ thể đến mức không thể làm thêm bất kỳ việc gì.

Khoảng 6 tháng sau lần mắc Covid-19 đầu tiên, người phụ nữ này nhiễm virus lần thứ hai. Nhiều triệu chứng cấp tính của bà quay trở lại. Bác sĩ đã kê cho nữ bệnh nhân liệu trình thuốc kháng virus Paxlovid kéo dài 5 ngày.

Vào ngày thứ 3, bà nhận thấy các triệu chứng Covid-19 kéo dài cải thiện nhanh chóng. “Bệnh nhân đã trở lại bình thường”, tiến sĩ Linda Geng, Giám đốc phòng khám Hậu Covid-19 của Stanford Health Care và là tác giả bài báo này, cho biết. Công trình của ông được công bố trên tạp chí Research Square.

Trường hợp thứ hai là nhà miễn dịch học Lavanya Visvabharathy, 37 tuổi, làm việc tại phòng khám Hậu Covid-19 của Northwestern Medicine, nhiễm bệnh vào tháng 12/2021.

Các triệu chứng ban đầu của người phụ nữ này khá nhẹ. Tuy nhiên, sau đó, bà chuyển sang mệt mỏi mạn tính, đau đầu, rối loạn giấc ngủ trong 4 tháng. Khi xét nghiệm kháng nguyên nhanh, kết quả cho thấy Lavanya vẫn dương tính, cho thấy sự tồn tại của virus.

Bà Lavanya Visvabharathy đã biết về nghiên cứu của Viện Y tế Quốc gia Mỹ (NIH) và một trường hợp khác từng khỏi hậu Covid-19 nhờ thuốc Paxlovid. Chính vì vậy, nhà miễn dịch này quyết định thử.

Sau khi kết thúc liệu trình 5 ngày, tình trạng mệt mỏi và mất ngủ đã được cải thiện, các cơn đau đầu cũng thuyên giảm đáng kể. Hai tuần sau khi kết thúc đợt điều trị, các triệu chứng của bà biến mất hoàn toàn và người phụ nữ này cảm thấy “như đã hồi phục 100%”.

Cẩn trọng

Là chuyên gia trong ngành nên bà Lavanya cho rằng để chứng minh Paxlovid có tác dụng chữa hậu Covid-19, chúng ta vẫn cần nhiều hơn các thử nghiệm lâm sàng.

Tiến sĩ Igor Koralnik, Giám đốc Northwestern Medicine, chuyên gia về tác động thần kinh của hậu Covid-19, lưu ý không phải ai cũng được sử dụng Paxlovid. “Đây không phải là thuốc lành tính và chúng ta cần nghiên cứu sâu hơn”, vị chuyên gia nhấn mạnh.

GS.TS Steven Deeks, Đại học California, San Francisco (USSF), Mỹ, đồng thời là chuyên gia nghiên cứu cách chữa khỏi HIV, cho biết kết quả thử nghiệm cho thấy Paxlovid – vốn là thuốc kháng virus dùng cho điều trị Covid-19 cấp tính – vẫn có thể làm điều tương tự với những triệu chứng kéo dài. Ngoài hai ca bệnh nói trên, vị chuyên gia này cũng từng nghe nói về một trường hợp khác ở Đại học California San Francisco, trong đó, triệu chứng của bệnh nhân bị hậu Covid-19 cũng biến mất sau khi dùng Paxlovid.

Tuy nhiên, các nhà khoa học cảnh báo những trường hợp trên có thể “chỉ là giả thuyết” và chưa phải bằng chứng xác đáng cho thấy thuốc này làm giảm triệu chứng Covid-19 kéo dài.

Dù vậy, họ vẫn ủng hộ giả thuyết Covid-19 kéo dài có thể do virus tồn tại trong các bộ phận của cơ thể nhiều tháng, ảnh hưởng cuộc sống hàng ngày của bệnh nhân sau khi những triệu chứng cấp tính biến mất.

Bằng chứng xác đáng nhất cho điều này là công trình đang chờ phản biện của Viện Y tế Quốc gia (NIH). Trong đó, các nhà khoa học khám nghiệm tử thi ở 44 người tử vong vì Covid-19 hoặc nguyên nhân khác nhưng đã nhiễm nCoV. Họ phát hiện tình trạng nhiễm trùng lan rộng khắp cơ thể, bao gồm trong não, có thể kéo dài hơn 7 tháng sau khi bệnh nhân có triệu chứng đầu tiên.

Liệu pháp kháng virus đường uống Paxlovid (gồm Nirmatrelvir và Ritonavir) được chỉ định để ngăn chặn SARS-CoV-2 nhân lên trong tế bào vật chủ của người. Ritonavir (thuốc kháng HIV) sẽ giúp Paxlovid tồn tại trong cơ thể với thời gian dài hơn. Thuốc chỉ định cho bệnh nhân Covid-19 có nguy cơ cao tiến triển thành bệnh nặng từ 12 tuổi trở lên.

Phát ngôn viên của hãng dược Pfizer, Kit Longley, cho hay công ty này chưa có bất kỳ nghiên cứu nào về hiệu quả của nó với hội chứng Covid-19 kéo dài. Trước đó, họ thực hiện hai thử nghiệm lâm sàng quy mô lớn nhằm đánh giá liệu Paxlovid có thể ngăn ngừa lây nhiễm nCoV hay không.

Hậu Covid-19 với hàng loạt triệu chứng kéo dài vẫn đang là vấn đề nghiêm trọng. Hiện tại, ít nhất 20 thử nghiệm lâm sàng lớn nhỏ trên thế giới được thực hiện liên quan phương pháp điều trị hậu Covid-19. Song, chỉ số ít trong đó vượt qua giai đoạn đầu.

Khai Tâm