Phần nào lời giải cho bài toán khai thác than thua lỗ
Để xảy ra việc khai thác than trái phép trong thời gian dài, số lượng rất lớn, gây thất thoát tài nguyên, khoáng sản của Nhà nước, có trách nhiệm của các cá nhân tại Sở TN-MT tỉnh Thái Nguyên.
VKSND Tối cao vừa hoàn tất cáo trạng truy tố bà Châu Thị Mỹ Linh (Giám đốc Công ty CP Yên Phước) về các tội Vi phạm quy định về khai thác tài nguyên và Mua bán trái phép vật liệu nổ.
Trong vụ án này, có 33 bị can bị truy tố về nhiều tội. Trong đó, các ông Nguyễn Ngô Quyết (cựu Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Thái Nguyên); Nguyễn Văn Phong và Đỗ Huy Cương (cùng là cựu Trưởng phòng Kỹ thuật an toàn môi trường, Sở Công Thương tỉnh) bị truy tố tội Lợi dụng chức vụ trong khi thi hành công vụ.
Các bị can Nguyễn Thanh Tuấn (cựu Giám đốc Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên); Nguyễn Thế Giang (cựu Phó Giám đốc Sở); Lại Trung Hiếu (Phó Trưởng phòng Khoáng sản, Sở TN&MT); Cao Sỹ Linh (chuyên viên Phòng Khoáng sản) bị truy tố tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.
Theo cáo buộc, Công ty CP Yên Phước (Công ty Yên Phước) vốn điều lệ 100 tỷ đồng, người đại diện pháp luật, Tổng giám đốc là bà Châu Thị Mỹ Linh. Công ty được UBND tỉnh Thái Nguyên cấp giấy chứng nhận đầu tư và giấy phép khai thác khoáng sản.
Tháng 3/2019, Công ty Đông Bắc Hải Dương và bà Châu Thị Mỹ Linh thỏa thuận việc khai thác than tại mỏ than Minh Tiến. Theo đó, Công ty Đông Bắc Hải Dương mua toàn bộ số than Công ty Yên Phước đã khai thác còn tồn tại ở mỏ với giá 9,95 tỷ đồng.
Công ty Đông Bắc Hải Dương trực tiếp khai thác than tại mỏ với công suất tối thiểu 400.000 tấn than/năm (gấp 47,05 lần trữ lượng được cấp phép).
Công ty Đông Bắc Hải Dương phải trả lợi nhuận cho Công ty Yên Phước theo tấn sản phẩm khai thác là 150.000 đồng/tấn than, 90.000 đồng/tấn bã sàng, 50.000 đồng/m3 đá đen.
Để tiêu thụ số than khai thác trái phép tại mỏ than Minh Tiến, Công ty Đông Bắc Hải Dương đã hợp thức hóa đầu vào bằng cách mua hóa đơn giá trị gia tăng của các doanh nghiệp tại Nam Định và Hải Phòng.
Cáo buộc cho rằng, “bà trùm” Châu Thị Mỹ Linh đã chỉ đạo khai thác, thỏa thuận, thống nhất ký hợp đồng dịch vụ, chuyển nhượng trái pháp luật để Công ty Đông Bắc Hải Dương khai thác trái phép than tại mỏ này với tổng khối lượng hơn 3,1 triệu tấn than và khoáng sản đi kèm.
Con số này gấp 23,4 lần tổng sản lượng được cấp phép của thời hạn 18 năm, vượt quá tổng sản lượng khai thác cấp phép là hơn 3 triệu tấn, vượt quá trữ lượng tính theo công suất khai thác năm (hơn 27 ngàn tấn), gấp 115,42 lần công suất được cấp phép tính thời gian 39 tháng khai thác.
Số than và khoáng sản đi kèm đã tiêu thụ được xác định là hơn 1,1 triệu tấn than, hơn 330 ngàn m3 bã sàng và hơn 95 ngàn m3 đá đen, với tổng trị giá hơn 174 tỷ đồng, thu lợi bất chính hơn 151 tỷ đồng.
Loạt cán bộ liên quan
Theo cáo buộc, để xảy ra việc khai thác trái phép than tại mỏ than Minh Tiến của Công ty Yên Phước trong thời gian dài, với số lượng rất lớn, gây thất thoát về tài nguyên, khoáng sản của Nhà nước có trách nhiệm của các cá nhân tại Sở TN&MT tỉnh Thái Nguyên trong việc thẩm định, cấp phép khai thác khoáng sản và thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản đối với Công ty Yên Phước.
Ngoài ra, Công ty Yên Phước được Sở Công Thương cấp phép sử dụng vật liệu nổ công nghiệp để khai thác than tại mỏ than Minh Tiến, với khối lượng hơn 12 ngàn kg/năm.
Lợi dụng việc này, từ tháng 10/2018 – 8/2021, bà Châu Thị Mỹ Linh đã chỉ đạo mua thuốc nổ và kíp nổ của Công ty Micco, sau đó chỉ đạo nhân viên bán trái phép thuốc nổ, kíp nổ nhưng được hợp thức bằng các hộ chiếu nổ mìn khai thác tại Khu B để che giấu cơ quan chức năng.
Ông Nguyễn Ngô Quyết với nhiệm vụ, quyền hạn của người có thẩm quyền quyết định; các ông Nguyễn Văn Phong, Đỗ Huy Cương với nhiệm vụ, quyền hạn của người đề xuất, vì động cơ, mục đích tạo điều kiện cho doanh nghiệp, đã thẩm định, đồng ý và quyết định cấp Giấy phép sử dụng vật liệu nổ cho Công ty Yên Phước vượt hơn 9 ngàn kg/năm, trái quy định của pháp luật.
Các bị can Nguyễn Ngô Quyết, Nguyễn Văn Phong, Đỗ Huy Cương còn để Công ty Yên Phước sử dụng bán trái phép hơn 9 ngàn kg thuốc nổ và hơn 40 ngàn kíp nổ, thu lợi bất chính hơn 3 tỷ đồng.
Hạ Băng
