Ông Putin lại ra đòn hiểm: “Hồi sinh” đạo quân Nga từng là nỗi ám ảnh của Châu Âu?
Trong nhiều thế kỷ, đạo quân Nga này từng là nỗi ám ảnh của các lực lượng quân sự của Đức, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ khi đối mặt.
Tổng thống Nga Putin ủng hộ việc “hồi sinh” lực lượng từ thời Đế chế Nga?
Mới đây trong một cuộc phỏng vấn của RIA Novosti, ông Yuri Chaika, người đại diện Điện Kremlin tại Vùng Liên bang Bắc Kavkaz cho biết Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ủng hộ ý tưởng thành lập các đơn vị Cossack (Cô-dắc) nằm trong Rosgvardia (Vệ binh Quốc gia Nga).
Theo ông Chaika, các đơn vị Cossack này cũng sẽ được coi là một đơn vị lãnh thổ trực thuộc sự quản lý của các lực lượng liên bang:
“Chúng tôi nghĩ rằng, các trung đoàn, tiểu đoàn Cossack sẽ được thành lập… Đó (các đơn vị quân sự) cũng sẽ là… nơi cư trú của những người Cossack”.
Ông Chaika đồng thời cũng xác nhận rằng hiện một số lực lượng Cossack, đặc biệt là Terek Cossack (người Cossack tại Vùng liên bang Bắc Kavkaz) có thể đang hợp tác với các đơn vị của Bộ Quốc phòng hoặc Rosgvardia.
Ataman phó của khu vực nam Moscow (trong Đế chế Nga, Ataman là danh hiệu chính thức của các chỉ huy quân sự tối cao của đơn vị Cossack) Đại tá Igor Gulichev cũng khẳng định với Radio Sputnik về điều này như sau:
“Bởi vì luật pháp cấm chúng tôi tự thành lập các đơn vị bán quân sự – cho đến nay, vẫn chưa thực sự có tiểu đoàn Cossack nào cả. Có khả năng là sẽ có một số thay đổi đối với luật nghĩa vụ dân sự của Nga.
Đơn vị duy nhất mà chúng tôi đang tham gia hiện là các lực lượng địa phương dưới sự chỉ huy của Bộ Các Tình trạng Khẩn cấp (EMERCOM) của Nga”.
Cần lưu ý rằng vào giữa tháng 5, Radio Sputnik cũng đã đưa tin rằng súng ngắn dạng modul “Lebedev” sẽ được Rosgvardia đưa vào trang bị – nhiều khả năng cũng sẽ đến tay người Cossack.
“Nỗi kinh hoàng” của Châu Âu?
Cossack ban đầu là từ để chỉ những người tự do nói tiếng Đông Slav và theo Chính thống giáo phương Đông sống trên khu vực thảo nguyên phía nam của Đông Âu và phần Châu Á của nước Nga.
Cossack cũng có thể được dùng để chỉ các đơn vị quân sự người Cossack thuộc Đế chế Nga, Liên bang Ba Lan – Litva, Hồng quân Liên Xô, Bạch vệ Nga và thậm chí là của Đức Quốc xã.
Họ nổi tiếng vì sự độc lập và các kỹ năng quân sự – cụ thể là tài cưỡi ngựa.
Nổi tiếng nhất trong các đơn vị Cossack là những người Cossack của các vùng Sông Đông, Terek và Ural, cũng như Siberi (ví dụ như Cossack Baikal).
Người Cossack lần đầu được biết rộng rãi tại Châu Âu vào giữa thế kỷ 17 liên quan tới cuộc khởi nghĩa lớn của họ chống lại Liên bang Ba Lan-Litva và sau đó chuyển sang trung thành với Nga.
Cần lưu ý rằng trước thế kỷ 18, trên lãnh thổ Ukraine và một phần nước Nga hiện nay tồn tại các “voisko” – khu vực bán tự trị Cossack trực thuộc Đại công quốc Moskva – là Cossack Hetmanat, Zaporizhia và Sloboda Ukraine.
Sau khi gia nhập Đế chế Nga, người Cossack đã tham gia hàng loạt cuộc chiến bao gồm Chiến tranh 7 năm (1756 – 1763) chống Phổ, các cuộc chiến tranh Nga-Thổ và Nga – Ba Tư vào thế kỷ 17-18, Chiến tranh Pháp – Nga (1812) và Thế chiến 1.
Ở Đông Âu, người Cossack có lịch sử hàng trăm năm reo rắc kinh hoàng cho các đạo quân Ba Lan, Phổ, Thổ và Ba Tư – nhưng người Tây Âu có rất ít tiếp xúc với người Cossack trước khi quân Pháp của Napoleon bị kỵ binh Cossack truy sát và lực lượng Cossack tham gia Liên minh chiếm đóng Paris vào năm 1814.
Trong Nội chiến Nga và Thế chiến 2, người Cossack ở Liên Xô và lưu vong đã có mặt ở cả hai bên chiến tuyến.
Sau thế chiến, các đơn vị kỵ binh Cossack bị coi là lỗi thời và được cho giải ngũ khỏi Hồng quân Liên Xô.
Tuy nhiên tới cuối thập niên 1980, Liên Xô đã thông qua một điều luật cho phép tái thành lập các đơn vị dân cư Cossack.
Ataman của voisko lớn nhất – voisko Sông Đông đã được ban cho cấp bậc Nguyên soái và quyền thành lập các voisko mới.
Trước, trong và sau khi Liên Xô tan rã cho tới gần đây, người Cossack đã tham gia nhiều cuộc xung đột bao gồm Transistria, Abkhazia, Nam Ossetia, Kosovo, Chechnya, Donbass…
Vào tháng 4/2005, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã trình lên Duma Quốc gia (Hạ viện Nga) dự luật “Về việc phục vụ quốc gia của người Cossack Nga” – và đã được thông qua sau đó.
Dự luật công nhận người Cossack không chỉ là một thực thể văn hóa dân tộc học mà còn là một lực lượng quân sự tiềm năng – với ước tính khoảng 150.000 người Cossack đang phục vụ trong các lực lượng quân sự Nga và hàng triệu người khác nhận thức được di sản Cossack của mình.
Tham vọng đầy đủ của người Cossack là trở lại nắm quyền quản lý toàn bộ khu vực kéo dài từ Transnistria tới sông Ural.
Cần lưu ý rằng khu vực này bao gồm cả cái gọi là “Novorossia” theo định nghĩa của ông Putin.
Novorossiya (Tân Nga) là tên một vùng lãnh thổ của Đế quốc Nga ngày nay thuộc Nga, Ukraine và Moldova.
Dưới thời Liên Xô, vùng đất được sáp nhập vào Ukraina. Sau khi Liên Xô sụp đổ, thuật ngữ Novorossiya lại bắt đầu được dùng trở lại để kêu gọi độc lập cho các lãnh thổ lịch sử tương ứng.
Trong các cuộc đối thoại ở Thụy Sĩ về giải quyết bất ổn ở Ukraine, Tổng thống Nga Vladimir Putin từng lưu ý rằng các phần đất ở đông và nam nước này nguyên thủy thuộc Novorossiya và cho rằng quyết định chuyển giao nó cho Ukraine của Liên Xô là “một sai lầm lịch sử”.
Hoài Giang – DK
