Ông Biden tuyên bố gắt lý do Mỹ rút vội khỏi Afghanistan: Nga, Trung Quốc bị “chỉ thẳng mặt”
Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 31/8 (giờ địa phương) đã đọc bài diễn văn trước người dân nước này về việc hoàn tất rút lực lượng, kết thúc chiến tranh tại Afghanistan.
Trong bài phát biểu từ Nhà Trắng, Tổng thống Biden khẳng định việc kết thúc cuộc chiến của Mỹ tại Afghanistan là quyết định đúng đắn và Washington vẫn sẽ tiếp tục triển khai các hành động chống khủng bố.
Ông Biden: Nga-Trung Quốc muốn Mỹ sa lầy 10 năm nữa
Trong bài diễn văn kéo dài 25 phút, Tổng thống Biden nói rằng sự hiện diện tại Afghanistan không còn liên quan đến lợi ích quốc gia then chốt của Mỹ. Việc rút quân, nhằm củng cố sức mạnh Mỹ để ứng phó với thách thức từ Nga và Trung Quốc, là điều cần thiết.
“Chúng ta đã thu được thành công trong kế hoạch từ hơn 10 năm trước tại Afghanistan. Sau đó chúng ta lại ở đó thêm 10 năm nữa, đã đến lúc kết thúc cuộc chiến này,” ông Biden nói.
“Thế giới đang thay đổi. Chúng ta đang có một cuộc cạnh tranh quyết liệt với Trung Quốc. Chúng ta đang ứng phó với thách thức từ Nga trên nhiều phương diện. Chúng ta đối mặt với tấn công mạng và phổ biến vũ khí hạt nhân. Chúng ta buộc phải tăng cường năng lực cạnh tranh của Mỹ nhằm đối phó với những thách thức mới trong cuộc cạnh tranh ở thế kỷ 21. Chúng ta có thể đồng thời thực hiện hai công việc: Tấn công chủ nghĩa khủng bố và ứng phó với những đe dọa mới hiện nay và trong tương lai.”
“Trong cuộc chiến tranh này, điều mà Trung Quốc và Nga muốn nhất không gì ngoài việc Mỹ bị sa lầy thêm 10 năm nữa tại Afghanistan,” ông Biden tuyên bố, chỉ đích danh hai đối thủ hàng đầu của Washington và Bắc Kinhv à Moskva.
Ông chủ Nhà Trắng nói thêm rằng việc chính quyền tiền nhiệm của Tổng thống Donald Trump đạt thỏa thuận với Taliban vào năm ngoái buộc ông chỉ còn lựa chọn “rút quân hoặc leo thang [chiến tranh]”. Ông cũng thừa nhận Mỹ đã không phán đoán chính xác về khả năng cầm cự của chính phủ Kabul được họ bảo trợ trước bước tiến của Taliban.
Truyền thông nhà nước Trung Quốc phản pháo
Thông điệp của ông Biden liên quan đến Trung Quốc đã khiến truyền thông nước này “dậy sóng”.
Trong khi chính phủ Trung Quốc chưa đưa ra phản ứng chính thức, Thời báo Hoàn Cầu cùng nhiều tờ báo nhà nước Trung Quốc ngày 1/9 đã dẫn lại thông điệp của người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Triệu Lập Kiên hồi tháng 4, đáp trả việc Mỹ nhấn mạnh “mối đe dọa Trung Quốc”.
Theo đó, ông Triệu cáo buộc Mỹ “có mưu đồ vĩnh viễn duy trì bá quyền trên thế giới, làm chủ các quy tắc quốc tế”, “lấy dạ tiểu nhân đo lòng quân tử”.
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Uông Văn Bân hôm 31/7 bình luận rằng cuộc chiến 20 năm của Mỹ ở Afghanistan “minh chứng việc ngang ngược can thiệp quân sự vào nước khác, chính sách áp đặt giá trị quan và chế độ xã hội với nước khác là không thể thực hiện được, chỉ có thể thất bại cáo chung.”
Mỹ phát động cuộc chiến tranh tại Afghanistan vào ngày 7/10/2001 dưới thời Tổng thống George W. Bush. Tháng 2/2020, chính quyền Trump ký thỏa thuận với Taliban, cam kết rút lực lượng Mỹ khỏi Afghanistan trước tháng 5/2021.
Chính quyền Biden hồi tháng 7 thông báo sẽ hoàn tất rút quân vào hạn chót là ngày 31/8. Tuy nhiên, việc Taliban chiếm được thủ đô Kabul ngày 15/8 làm chính phủ được Mỹ ủng hộ bị sụp đổ, Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani bí mật rời đất nước, và tình hình Afghanistan rơi vào hỗn loạn.
Vụ đánh bom liều chết bên ngoài sân bay Kabul hôm 26/8 làm 13 lính Mỹ thiệt mạng, khiến Washington vấp phải chỉ trích từ đảng Cộng hòa và đồng minh của Mỹ. Khảo sát của trung tâm Pew công bố ngày 31/8 cho thấy gần 70% người được hỏi đánh giá Mỹ chưa thể thực hiện các mục tiêu tại Afghanistan.
Khi vận tải cơ đưa nhóm lính Mỹ cuối cùng rời Kabul vào tối 30/8 (giờ Mỹ), người phát ngôn của Taliban Zabihullah Mujahid đã tuyên bố “đây là thời khắc mang ý nghĩa lịch sử”.
Mai Phương
