NYT: Hé lộ đoạn email chấn động, quan chức Nhà Trắng “biết phạm pháp” vẫn làm theo lệnh ông Trump?
Chính quyền ông Trump đã đóng băng nguồn viện trợ quân sự trị giá 391 triệu USD cho Ukraine chỉ 91 phút sau khi tổng thống Mỹ có cuộc điện đàm với ông Zelensky.
Sau cuộc điện đàm
Theo các nguồn tin, chính quyền ông Trump đã đóng băng nguồn tiền viện trợ cho Ukraine chỉ 91 phút sau khi tổng thống Mỹ có cuộc điện đàm với nhà lãnh đạo Ukraine Vladimir Zelensky và yêu cầu Kiev điều tra vấn đề liên quan tới cựu phó tổng thống Mỹ Joe Biden.
Mike Duffey, quan chức Nhà Trắng thuộc Văn phòng Quản lý và Ngân sách và là người chịu trách nhiệm đối với ngân sách an ninh quốc gia, đã gửi một bức email cho Lầu Năm Góc vào ngày 25/7.
Ông Duffey viết: “Dựa trên những chỉ thị mà tôi đã nhận được và theo như kế hoạch xem xét lại khoản viện trợ cho Ukraine, bao gồm Chương trình Hỗ trợ An ninh Ukraine, hãy hoãn bất kì yêu cầu nào đối với khoản tiền đó và chờ đợi chỉ đạo mới”.
Tờ New York Times cho hay, đoạn email này cho thấy ông Duffey hiểu rằng việc yêu cầu đóng băng 391 triệu USD viện trợ cho Ukraine có thể là bất hợp pháp bởi những khoản tiền đó đã được Quốc hội thông qua và được tổng thống Mỹ Donald Trump kí.
“Vì tính chất nhạy cảm của yêu cầu này, tôi đề nghị giữ kín thông tin và chỉ những người liên quan trực tiếp tới mệnh lệnh mới được biết,” ông Duffey viết.
Email của ông Duffey được gửi đi đúng 91 phút sau khi ông Trump có cuộc điện đàm với ông Zelensky. Ông Trump được cho là đã đề nghị tổng thống Ukraine “giúp đỡ 1 chút” bằng cách điều tra cáo buộc tham nhũng liên quan tới con trai của cựu Phó tổng thống Mỹ Joe Biden.
Cuộc gọi này hiện tại đã trở thành trọng tâm trong cuộc điều tra luận tội tổng thống tại Hạ Viện.
Đảng Dân chủ cáo buộc ông Trump lạm dụng quyền lực bằng cách áp lực Ukraine thực hiện điều tra đối với đối thủ chính trị của mình, và sử dụng viện trợ quân sự để “làm con tin” trong trường hợp này.
Duffey là 1 trong 4 nhân chứng sẽ được yêu cầu tham gia điều trần tại Thượng Viện Mỹ trong cuộc luận tội ông Trump.
Theo các bằng chứng thu được, dù đã được che nhiều thông tin quan trọng, nhưng có thể thấy Duffey và một số quan chức khác thuộc chính quyền ông Trump có trách nhiệm thực hiện yêu cầu của tổng thống biết rằng điều họ đang làm là phạm pháp.
Những chi tiết mới công bố
Hồi tháng 9/2018 và tháng 2/2019, ông Trump đã thông qua 2 dự luật ngân sách viện trợ quân sự cho Ukraine với giá trị tổng cộng 391 triệu USD.
Nhưng vào tháng 6/2019, ông Trump đã chú ý tới một thông tin được đăng trên tờ Washington Examiner rằng Lầu Năm Góc đang dự định gửi 250 triệu USD trang thiết bị quân sự cho Ukraine.
Ukraine khi ấy đang rất cần trợ giúp từ Washington bởi những mâu thuẫn vũ trang phức tạp ở vùng Donbas.
Cùng ngày tổng thống Trump đọc được thông tin nói trên, ông Duffey đã hỏi quan chức chịu trách nhiệm tài chính cho Lầu Năm Góc – Elaine McCusker – về khoản viện trợ cho Ukraine.
“Tổng thống hỏi về việc giải ngân, và tôi tìm hiểu ai là người có thẩm quyền để hỏi thêm các thông tin chi tiết,” ông Duffey viết trong mail.
Sau đó ông Trump đã cho hoãn các khoản viện trợ này. Giữa lúc khoản tiền bị đóng băng, các quan chức bắt đầu cảm thấy lo ngại vì họ đã phạm pháp khi không làm theo quy định của Quốc hội.
Theo luật pháp Mỹ, chính quyền buộc phải giải ngân các khoản tiền được Quốc hội thông qua. Bất kì chậm trễ nào hoặc đóng băng khoản tiền phải được Quốc hội thông qua – mà trong trường hợp này Nhà Trắng không hề yêu cầu Quốc hội làm như vậy.
Ngày 18/12 vừa qua, Hạ viện đã có đủ số phiếu để luận tội ông Trump, mở ra phiên tòa luận tội tại Thượng viện sắp tới.
Ông Trump có nhiều khả năng sẽ không bị buộc tội và bị cách chức bởi Thượng viện hiện vẫn đang được kiểm soát bởi Đảng Cộng hòa. Nếu muốn cách chức ông Trump, phải cần ít nhất 2/3 số phiếu từ Thượng viện.
Đảng Cộng hòa và Đảng Dân chủ đang gặp một số mâu thuẫn trong việc tổ chức phiên điều trần.
Bà Pelosi và các quan chức đảng Dân chủ muốn triệu tập các cố vấn cấp cao của ông Trump làm nhân chứng. Hiện tại, bà Pelosi vẫn chưa gửi hồ sơ luận tội tới Thượng viện, đây được xem là động thái gia tăng áp lực đối với các thành viên đảng Cộng hòa tại đây.
“Cho tới khi Hạ viện nắm rõ được phiên điều trần ở Thượng viện như thế nào, thì tôi sẽ chưa thể chỉ định những người điều hành và thực hiện bước tiếp theo trong việc luận tội tổng thống cũng như đảm bảo rằng Thượng viện đang hoàn thành trọng trách hiến pháp của họ,” bà Pelosi nói.
Ngọc Hoàng
