Những phe nhóm quyết định số phận ông Donald Trump trong phiên xử luận tội

Hầu như không có chuyện 67 thượng nghị sĩ bỏ phiếu hạ bệ Tổng thống Donald Trump, nhưng bên trong cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa là các phe nhóm rốt cuộc sẽ quyết định liệu ông có được tha bổng nhanh chóng như mong muốn.

Ngày 18/12, Hạ viện do đảng Dân chủ kiểm soát đã nhất trí luận tội Donald Trump. Không thành viên Cộng hòa nào ủng hộ các cáo buộc Tổng thống đương nhiệm lạm dụng quyền lực và cản trở Quốc hội.

Các diễn biến sớm liên quan phiên xử luận tội ông Trump ở Thượng viện càng bộc lộ rõ tính đảng phái. Lãnh đạo phe đa số Cộng hòa Mitch McConnell đã thuyết phục toàn bộ 53 thành viên Cộng hòa ủng hộ đề xuất của ông là tiến hành thủ tục tố tụng dùng các quy định giống như ở phiên xử luận tội Tổng thống Bill Clinton năm 1999. Lãnh đạo thiểu số Chuck Schumer liên tục công kích kế hoạch này của ông McConnell, cáo buộc phe Cộng hòa tham gia “che đậy” nếu họ không cho phép các nhân chứng và tài liệu mới được sử dụng như bằng chứng trong vụ này.

Đối với Tổng thống Trump, vấn đề là liệu đa số ở Thượng viện sẽ bỏ phiếu kết tội hay tha bổng ông, đặc biệt là khi tương lai tái cử của ông sẽ được định đoạt trong vòng chưa đầy 10 tháng nữa.

Tạp chí Politico có cái nhìn về cách thức một số phe nhóm ở Thượng viện sẽ định hình phiên xử ông Trump:

Bộ ba khó đoán

Bộ ba Cộng hòa gồm các thượng nghị sĩ Susan Collins, Lisa Murkowski và Mitt Romney đã trở thành trung tâm cơn lốc truyền thông trong nhiều tuần qua.

Ba nhân vật khó đoán này muốn lựa chọn nghe các nhân chứng bổ sung về bê bối Ukraina (vốn là nguồn cơn khiến ông Trump bị luận tội), đặc biệt là cố vấn an ninh quốc gia John Bolton. Bolton cho biết ông sẽ ra làm chứng nếu được triệu tập, nhưng Trump đã tuyên bố có thể dùng đặc quyền điều hành để ngăn chặn Bolton hoặc các quan chức khác của chính quyền làm điều đó. Các đồng minh Cộng hòa của ông Trump cũng dọa sẽ triệu tập Hunter Biden nếu ông Bolton ra làm chứng.

Trọng tâm của phiên xử luận tội xoay quanh cáo buộc ông Trump ép Ukraina điều tra các đối thủ chính trị của ông, trong đó có Joe Biden cùng on trai Hunter, hòng có được lợi thế chính trị cho bản thân.

Vấn đề chính với nhóm ôn hòa này là liệu sẽ có một thành viên Cộng hòa thứ 4 đứng về phía họ hay không. Tuy nhiên, khả năng này rất khó xảy ra.

Susan Collins đã ra một thông báo dài, tiếp sau những gì bà khẳng định là “rất nhiều sai lầm và hiểu lầm về quan điểm của tôi đối với tiến trình mà Thượng viện cần tuân thủ cho phiên xử luận tội”.

Collins người chuẩn bị tái tranh cử vào mùa thu tới nói thêm rằng “tôi có xu hướng tin rằng sẽ hữu ích khi có thông tin bổ sung. Nhiều khả năng tôi sẽ ủng hộ một đề nghị triệu tập các nhân chứng tại thời điểm đó của phiên xử như tôi từng làm năm 1999”.

Về phần mình, Lisa Murkowski cho biết bà đang xem xét in một văn bản để các phóng viên biết quan điểm của mình không quyết định chuyện nhân chứng sớm.

“Cho đến lúc thích hợp, tôi vẫn chưa nghĩ đến từng nhân chứng một”, bà Murkowski bày tỏ. “Lắng nghe các trường hợp sắp được trình bày, các thành viên sẽ đặt ra những câu hỏi và khi đó chúng tôi mới có cơ hội nói: Chúng ta có muốn nghe thêm không?”.

Mitt Romney người đã tỏ rõ rằng ông muốn Bolton ra làm chứng tuyên bố “sẽ không thiên vị như lời thề đòi hỏi”.

Những người Cộng hòa kỳ cựu

Nếu phe Dân chủ muốn có được lá phiếu Cộng hòa thứ 4 về chuyện nhân chứng thì khoản cược tốt nhất của họ là từ một nhóm Cộng hòa kỳ cựu tin vào việc bảo vệ các đặc quyền của Thượng viện hoặc sắp về hưu nên không ngại ông Trump. Nhóm này bao gồm các thượng nghị sĩ Lamar Alexander, Rob Portman, Roy Blunt và Pat Toomey.

Nhưng đó là một lá phiếu không dễ có được.

“Tôi sẽ không đưa ra quyết định về điều đó cho đến khi, thứ nhất là chúng tôi đã nghe xong tranh tụng, và thứ hai là đã đặt ra các câu hỏi của mình”, thượng nghị sĩ Alexander tuyên bố trong một cuộc phỏng vấn. “Sau đó tôi mới quyết định liệu chúng tôi có cần thêm bằng chứng về nhân chứng hay tài liệu” để đạt đến một bản án hay không.

“Tôi cho rằng chúng tôi phải có phiên xử nhưng tôi nghĩ còn quá sớm để quyết định liệu chúng ta nên có nhân chứng hay không”, thượng nghị sĩ Toomey bày tỏ.

Nhóm cứng rắn Trump

Khi còn là ứng viên tranh cử tổng thống, Donald Trump từng đùa khi vận động cử tri năm 2016 rằng “tôi có thể đứng giữa Đại lộ 5 và bắn ai đó, và tôi vẫn sẽ không mất cử tri”.

Các thượng nghị sĩ Cộng hòa có thể nói rằng họ sẽ không đi xa đến mức đó nhưng vẫn có một số người chẳng hạn như Lindsey Graham, Marsha Blackburn, Tom Cotton, Kevin Cramer, Ted Cruz và Josh Hawley những tiếng nói lên án Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, các thành viên Dân chủ Hạ viện và truyền thông về một sự “luận tội giả mạo” mà rốt cuộc sẽ không thể hạ bệ nổi ông Trump. Kể cả McConnel cũng từng nói “tôi nghĩ chúng ta đều biết chuyện này kết thúc ở đâu”.

Rõ ràng với hơn 40 thành viên Cộng hòa ở Thượng viện, phiên xử ông Trump sẽ là một gánh nặng phải chịu đựng từ giờ và sau đó sẽ bị lợi dụng vì mục đích chính trị.

“Tôi biết mọi người trong đảng Cộng hòa. Tôi coi mình là một phần của thành trì đó”, Politico dẫn lời thượng nghị sĩ Rand Paul, người đã vận động McConnel cho phép các luật sư của ông Trump triệu tập Hunter Biden nếu phe Dân chủ triệu tập John Bolton. “Tôi nghĩ họ sẽ rất, rất, rất không vui với một thành viên Cộng hòa để cho chuyện này xảy ra và trở thành đấu trường như Hạ viện”.

Những người Dân chủ ôn hòa

Có một nhóm nhỏ thượng nghị sĩ Dân chủ thiên về các lãnh đạo Cộng hòa và Nhà Trắng. Nhóm này bao gồm Joe Manchin và Kyrsten Sinema. Sinema tuyên bố bà không muốn nói về vụ việc trong khi phiên xử đang diễn ra, còn Manchin rất muốn nghe thêm nhân chứng nhưng lại thận trọng không đưa ra quan điểm chung về các cáo buộc chống lại ông Trump.

Các thành viên Dân chủ chống Trump

Hầu hết các thành viên Dân chủ đều đã đi đến kết luận dù chưa công khai: Tổng thống Trump phạm tội, nhưng hãy cùng đưa ra thêm nhân chứng và tài liệu.

Vì vậy, họ sẽ mạnh mẽ lên tiếng ủng hộ các động thái của Schumer về nhân chứng. Họ cũng sẽ đưa ra các câu hỏi sắc bén cho đội ngũ luật sư của ông Trump, và sẽ than phiền khi phiên tòa kết thúc mà ông Trump được tha bổng nhờ đa số Cộng hòa quan tâm đến sinh tồn chính trị thay vì sự thật. Sau đó, họ sẽ sử dụng vụ việc cùng tất cả những gì ông Trump làm trong 3 năm qua để chiếm lại Thượng viện vào tháng 11 tới.

“Nếu chúng ta để cho Tổng thống đứng trên luật pháp thì điều đó sẽ đặt ra một tiền lệ kinh khủng cho các tổng thống tương lai và tương lai của đất nước này”, thượng nghị sĩ Bernie Sanders một trong những gương mặt sáng giá của đảng Dân chủ trong cuộc đua vào Nhà Trắng cảnh báo.

Thanh Hảo/VNN