Những điều ít ai biết về những thành viên của Hội đồng Thẩm phán vụ án của Hồ Duy Hải
Như chúng ta đã biết, ngày 8/5/2020, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã ra phán quyết giám đốc thẩm phiên tòa xét xử vụ án Hồ Duy Hải bị tòa án hai cấp sơ thẩm và giám đốc thẩm tuyên phạt tử hình về hai tội “giết người” và “cướp tài sản”. Theo đó, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã bác kháng nghị của Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, giữ nguyên các quyết định của hai bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Long an và Tòa phúc thẩm TAND tối cao, y án tử hình đối với Hồ Duy Hải.
Sau kết luận của Hội đồng Giám đốc thẩm, vẫn còn nhiều thông tin trái chiều về bản án tử hình đối với Hồ Duy Hải. Đặc biệt, xung quanh vụ án và kết luận của Hội đồng Giám đốc thẩm, hiện có một “lực lượng” đang hướng lái dư luận theo cách nghĩ sau: Dường như có một thế lực nào đó đã và đang “đánh tráo” bản chất vụ án; “đánh tráo” hung thủ; đưa “dân đen” Hồ Duy Hải ra làm… vật tế thần để giải thoát cho hung thủ đích thực. Với cách ngụy biện kiểu như, sở dĩ “Hồ Duy Hải nhận tội giết người là do bị cơ quan điều tra bức cung, dùng nhục hình”; “sợ bị trả thù”…
Điều quan trọng của việc Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao có đến 17 vị thẩm phán là để các vị thảo luận, tranh luận để cuối cùng biểu quyết trong thủ tục xét xử giám đốc thẩm. Đây không phải là cuộc họp nội bộ của ngành tòa án mà là phiên xét xử giám đốc thẩm công khai. Tại phiên xử này, mỗi vị thẩm phán không ở vị trí của một cán bộ của ngành tòa án mà là thành viên của một tổ chức tư pháp cao nhất nhân danh công lý, nhân danh hiến pháp và luật pháp của nước nhà.
Thành phần Hội đồng Thẩm phán TAND Tối cao gồm những vị có học vị rất cao và có thâm niên rất lâu trong nghề. Có thể thấy rằng, khi đưa vụ án Hồ Duy Hải ra xét xử giám đốc thẩm, Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã lường trước được rằng, bất kỳ những quyết định nào của mình cũng sẽ được sự chú ý, phán xét đặc biệt từ dư luận.
Chính vì vậy, 17 thành viên của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã được triệu tập với gần như hầu hết những trí tuệ của ngành Toà án nước nhà. Trước ngày phiên giám đốc thẩm diễn ra, đa phần dư luận đều theo hướng là cần phải huỷ bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại. Ấy thế nhưng, quyết định của Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã đi ngược lại tất cả mà nói cách khác, là đi theo số ít, đi ngược với số đông và đi theo công lý, sự thật khách quan của vụ án.
Vụ án Hồ Duy Hải đã xảy ra cách đây 12 năm, nhưng vẫn nhận được sự quan tâm đặc biệt của dư luận. 12 năm đã xảy ra, dù hung thủ của vụ án đã được xác định, bản án của toà án các cấp sơ thẩm, phúc thẩm đã được tuyên, thế nhưng vẫn chưa thể tiến hành thi hành án. Tại sao vậy? Lý do đã được Hội đồng Giám đốc thẩm giải thích, tuy nhiên nhiều lý do có lẽ chúng ta đã nhận thấy. Đó là do có những sai sót trong khâu điều tra, tố tụng; đó là do vụ án đã bị một thế lực đằng sau đang cố tình “đánh tráo” bản chất vụ án. Thế lực này thậm chí còn được sự hỗ trợ của một số cơ quan truyền thông đã đưa ra muôn kiểu lập luận nhằm cố tình làm sai lệch bản chất vụ án, như: “Trong quá trình điều tra, Hồ Duy Hải đã bị bức cung, nhục hình (bản chất thì Hồ Duy Hải chẳng bị bức cung, nhục hình khi nào, bản thân Hồ Duy Hải cũng đã nhận tội)”; “hung thủ thuận tay trái, Hồ Duy Hải thuận tay phải”…
Chúng ta thấy rằng, trong bối cảnh truyền thông xã hội phát triển mạnh mẽ như hiện nay, đã có những vụ việc đã không được xem xét, xử lý theo sự thật khách quan mà được xử lý theo hướng nhằm làm chiều lòng dư luận. Hay nói cách khác là lựa theo dư luận mà đưa ra quyết định. Ấy thế nhưng, trong vụ án Hồ Duy Hải, Hội đồng Giám đốc thẩm đã không làm như vậy. Quyết định đi theo số ít, đi theo công lý, đi theo sự thật khách quan và ngược với dư luận, với số đông của Hội đồng Giám đốc thẩm rõ ràng là một quyết định dũng cảm, trên cơ sở tài liệu, chứng cứ của vụ án.
Chính vì thế, thay vì ca ngợi những con người đã biết tôn trọng sự thật, biết bảo vệ sự thật, dũng cảm đứng về sự thật và công lý khi không quyết định theo số đông, thì nhiều người lại đang cố tính chỉ trích quyết định của Hội đồng Giám đốc thẩm nhằm hướng lái dư luận và cố tình làm sai lệch bản chất của vụ án. Kẻ giết người tàn bạo xứng đáng bị trừng phạt trước pháp luật, thì lại đang được một số người ra sức bảo vệ như là một “nạn nhân”. Đó rõ ràng là điều không thể chấp nhận được.
Quỳnh Quỳnh
(Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả)
