Những cú đấm cuối cùng ông Trump dành cho Trung Quốc: Chủ sở hữu giàn khoan HD 981 nếm trái đắng

Bộ Quốc phòng Mỹ sáng nay đã chính thức đưa Tập đoàn dầu khí hải dương quốc gia Trung Quốc (CNOOC) vào danh sách đen có liên hệ với quân đội Trung Quốc.

Trung Quốc có ba tập đoàn dầu khí lớn là SINOPEC, CNPC và CNOOC, trong đó CNOOC nhỏ nhất. Nếu áp dụng tiêu chí “có liên hệ với quân đội” như Bộ Quốc phòng Mỹ nêu ra thì hai tập đoàn SINOPEC và CNPC muốn áp lúc nào cũng được. Nhưng hiện chỉ có CNOOC bị điểm danh thì “liên hệ với quân đội” chỉ là cái cớ. Nguyên nhân sâu xa không nói ra mà ai cũng hiểu là vì CNOOC là tập đoàn đầu têu chuyên đi dọa nạt, quấy phá và cướp bóc tài nguyên dầu khí của các nước ở Biển Đông mà Việt Nam là nạn nhân lớn nhất.

Trên danh nghĩa lý thuyết, CNOOC là chủ của giàn khoan Hải Dương 981 (HD981) đã xâm phạm vùng biển Việt Nam năm 2014. Các quan chức ngoại giao Mỹ đã nhiều lần mô tả những công ty như CNOOC được Bắc Kinh sử dụng làm công cụ “bắt nạt” các nước trong khu vực, cản trở các hoạt động dầu khí đã có từ lâu của những nước này.

Chính quyền Mỹ hồi tháng 8-2020 đã công bố danh sách 24 công ty Trung Quốc tham gia bồi đắp và quân sự hóa trái phép các thực thể tranh chấp trên Biển Đông. Cần phân biệt danh sách đen mà CNOOC vừa “góp mặt” khác với danh sách công bố tháng 8 vì các biện pháp “trừng phạt” khác nhau hoàn toàn.

Giới quan sát đã từng đồn đoán về việc chủ sở hữu các giàn khoan và tàu khảo sát Trung Quốc bị đưa vào danh sách đen tháng 8. Việc đưa CNOOC vào danh sách các công ty dính líu quân đội Trung Quốc có thể xem là “vượt kỳ vọng” vì biện pháp trừng phạt với các thực thể trong danh sách này mạnh hơn danh sách tháng 8.

Ảnh hưởng trước mắt với CNOOC là các nhà đầu tư Mỹ sẽ không rót vốn đầu tư vào Tập đoàn này nữa. Đồng nghĩa tương lai của Tập đoàn này hầu như đen tối, nhất là trong bối cảnh dịch Covid-19 đang diễn biến phức tạp như hiện nay. Được biết, ngày 29/11 vừa qua, sau khi tiết lộ CNOOC và SMIC đang trong tầm ngắm của chính quyền Trump, giá cổ phiếu của hai công ty này đã lao dốc trong phiên giao dịch đầu tuần.

Có lẽ sự trừng phạt này không hẳn ngăn chặn được sự ngông cuồng của Bắc Kinh nhưng ít nhất sự cảnh cáo này buộc Bắc Kinh và CNOOC phải tính toán thiệt hơn kỹ càng nếu muốn chèn ép các nước khác. Cứ nhìn gương Huawei xất bất xang bang.

Điều lo sợ hiện tại là không còn đủ thời gian và cơ hội bị bỏ lỡ, nếu một dàn lãnh đạo mới xuất hiện ở Mỹ với chiến lược khác đi. Tuy nhiên, ít nhất nó cũng là nền móng mà ông Trump và ông Pompeo đã xây dựng để những người thừa hưởng có nhiều lựa chọn.

Duân Dang

*Bài viết thể hiện quan điểm và văn phong của tác giả