Nhóm ‘bác sĩ Khoa’: người thật, tài khoản giả

Sở Thông tin và truyền thông TP.HCM nhận định nhóm đứng sau vụ việc gây ồn ào trên mạng xã hội vừa qua được thành lập với sự tham gia của một số tài khoản giả nhưng hoàn toàn có tương tác thật. Nhóm này có hệ thống và ‘sống thật’ trên mạng.

Luật sư Nguyễn Đức Chánh (Đoàn luật sư TP.HCM) cho rằng đến nay cơ quan chức năng kết luận vụ việc “bác sĩ rút ống thở của mẹ để cứu sản phụ” là giả mạo, nhưng tài khoản Facebook tên “Trần Khoa” là thật, có tồn tại trên mạng xã hội.

Ai là người sử dụng tài khoản này để đăng tải thông tin không đúng sự thật lên mạng sẽ chính là người phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.

Vi phạm pháp luật

Trong buổi họp báo thông tin về tình hình dịch bệnh COVID-19 sáng qua 10-8, ông Nguyễn Đức Thọ – chánh thanh tra Sở Thông tin và truyền thông TP.HCM – kết luận nhóm nêu trên đã tạo ra các tài khoản giả nhưng “sống thật” trên mạng.

Sở Thông tin và truyền thông bước đầu đã phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để xác định việc các tài khoản này có hành vi giả mạo để trục lợi trong việc hỗ trợ công tác phòng chống dịch tại TP.HCM.

Trong khi đó, ông Từ Lương – phó giám đốc Sở Thông tin và truyền thông – cho biết sở đã cung cấp thông tin với Bộ Thông tin và truyền thông và các cơ quan TP.HCM.

Vụ việc được phát hiện vào tối 8-8 thì đã xử lý vào ngày 9-8. Ông Lương nhấn mạnh: “Đối với cá nhân vi phạm, không phân biệt bất kỳ ai, sẽ xử lý nghiêm”.

Về mặt luật pháp, luật sư Chánh cho rằng việc tạo dựng và chia sẻ một câu chuyện, một nhân vật giả mạo lên mạng xã hội là hành vi vi phạm pháp luật.

Điểm a, khoản 1, điều 101 nghị định 15/2020 quy định: “Hành vi lợi dụng mạng xã hội để cung cấp, chia sẻ thông tin giả mạo, thông tin sai sự thật sẽ bị phạt tiền từ 10 triệu đến 20 triệu đồng. Mức phạt tiền này được áp dụng đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức.

Trường hợp cá nhân có hành vi vi phạm như của tổ chức thì mức phạt tiền bằng 1/2 mức phạt tiền đối với tổ chức (khoản 3, điều 4 nghị định 15/2020)”.

Bà Nguyễn Thị Kim Vinh – nguyên thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao – cho rằng: “Những người đăng tải thông tin sai sự thật bị buộc phải gỡ bỏ thông tin sai sự thật đó theo khoản 3, điều 101 nghị định 15/2020.

Những cá nhân tạo dựng câu chuyện, nhân vật giả mạo để đưa lên mạng có thể bị xử phạt vi phạm hành chính từ 5 triệu đến 10 triệu đồng và bị buộc gỡ bỏ thông tin sai sự thật mà mình đã đăng tải”.

Trục lợi từ những chuyện thương tâm?

Đến sáng 8-8, tất cả các thông tin mà “bác sĩ Khoa” đăng tải trên Facebook cá nhân cũng đều bị xóa. Hiện nay vẫn chưa rõ mục đích của những cá nhân tạo dựng câu chuyện giả mạo về “bác sĩ Khoa”. Trong khi đó, việc có ý định nhận quà là thật.

Chị H.G., sau khi đọc thông tin trên Facebook “Trần Khoa” và chat với nick này, đã bàn bạc với nhóm hoạt động thiện nguyện để tặng máy thở cho bệnh viện nơi “bác sĩ Khoa” công tác. Vừa ngỏ ý xong, tài khoản “Trần Khoa” giới thiệu ngay người nhận máy.

Ngoài việc tạo dựng tài khoản trên mạng xã hội để đăng tải thông tin sai sự thật và sẵn sàng nhận quà tặng, có thể thấy tài khoản Facebook “Trần Khoa” còn tham gia một group trên mạng gọi là “nhà 82”.

Chị A.Đ., một người có liên hệ (qua mạng xã hội) với “Trần Khoa”, cho rằng nhóm “nhà 82” này có kêu gọi góp tiền từ thiện và bản thân chị cũng chuyển tiền để giúp đỡ những hoàn cảnh khó khăn. Tuy nhiên, đến nay chị A.Đ. chưa hề gặp bất kỳ ai trong nhóm này mà chỉ thông qua một người khác.

Luật sư Nguyễn Đức Chánh cho rằng: “Nếu việc tung tin đồn giả mạo này nhằm mục đích lợi dụng lòng tốt và chiếm đoạt tiền quyên góp của các nhà hảo tâm thì đây là hành vi có dấu hiệu của tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản được quy định tại điều 174 Bộ luật hình sự 2015, sửa đổi bổ sung 2017.

Nếu người dựng lên câu chuyện biết rõ việc cá nhân hoặc nhóm cá nhân nào đó lợi dụng để chiếm đoạt tài sản thì hành vi này có thể bị xem xét là đồng phạm giúp sức trong vụ án lừa đảo chiếm đoạt tài sản”.

Nguyên thẩm phán Nguyễn Thị Kim Vinh nói thêm: Tại điều 8 Luật an ninh mạng năm 2018 đã quy định rõ về nghiêm cấm hành vi đưa thông tin sai sự thật gây hoang mang trong nhân dân, gây thiệt hại đến hoạt động kinh tế – xã hội, gây khó khăn cho hoạt động của cơ quan nhà nước hoặc người thi hành công vụ, xâm hại quyền, lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức, cá nhân khác.

Người có những hành vi này sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại khoản 1, điều 288 Bộ luật hình sự về tội đưa hoặc sử dụng trái phép mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng Internet với mức phạt tù lên đến 3 năm.

Ngoài ra, Hội đồng thẩm phán TAND tối cao đã ban hành công văn số 45 ngày 30-3-2020 quy định người có hành vi đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông thông tin giả mạo, thông tin xuyên tạc về tình hình dịch bệnh COVID-19, gây dư luận xấu thì bị xử lý về “tội đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính viễn thông” theo quy định tại điều 288 Bộ luật hình sự.

Nhóm “nhà 82” ở Thủ Đức?
Một bài viết trên trang Facebook của tài khoản H.M.A.Đ. nói: “Vì T. ở cùng nhà với mình nên mình cũng kết bạn với các bạn của T., trong đó có “nhóm 82”. “Nhóm 82″ theo lời T. nói là một nhóm bác sĩ ở chung một nhà tại địa chỉ 82 (mình không biết đường) thuộc phường Hiệp Bình Phước, Thủ Đức”.
Liên quan vấn đề này, một nguồn tin của PV từ Công an TP Thủ Đức khẳng định cơ quan chức năng địa phương đã rà hết các địa chỉ có số nhà 82 ở phường Hiệp Bình Phước nhưng chưa xác định được có người tên T. tạm trú hoặc thường trú như tài khoản H.M.A.Đ. viết trên mạng xã hội.
MINH HÒA

HOÀNG ĐIỆP