Nhiều thủy điện nhỏ ở miền Trung không có khả năng phòng lũ

Nhiều hồ thủy điện dung tích nhỏ tại miền Trung không có khả năng phòng lũ, cắt lũ, khi nước về qua các tổ máy phát điện sẽ trực tiếp tràn xuống hạ du.

Thông tin được ông Tô Xuân Bảo – phó cục trưởng Cục Kỹ thuật an toàn và môi trường công nghiệp – cho biết tại cuộc họp báo thường kỳ do Bộ Công thương tổ chức chiều 16-10.

Theo ông Bảo, các hồ có dung tích lớn, có khả nước cắt lũ, xả lũ, việc chỉ đạo điều hành nằm trong điều hành liên hồ. Các hồ có dung tích phòng lũ thì nguyên tắc trong mùa lũ phải đưa lượng nước về mức đảm bảo phòng lũ, báo cho ban phòng chống thiên tai tỉnh để duy trì mực nước đón lũ, làm chậm, giảm lũ về hạ du.

Đó là nguyên tắc vận hành hồ chứa thủy điện.

Trong các mùa lũ, bộ đều có các văn bản chỉ đạo điều hành vận hành các hồ đúng quy định, thông báo tới hạ du, phối hợp với chính quyền địa phương để giảm thiểu tác động tới hạ du. Bộ Công thương cũng liên tục theo dõi mực nước, lưu lượng nước về hồ để có báo cáo với Ban chỉ đạo phòng chống thiên tai về điều hành các hồ chứa.

Theo Bộ Công thương, trong đợt mưa vừa qua từ ngày 5-12 tháng 10, tổng lượng mưa tại các tỉnh Hà Tĩnh, Bình Định trên 500mm, Quảng Trị có nơi 1.800mm, Quảng Nam 1.400mm. Đặc biệt, tại Thừa Thiên Huế có nơi đạt trên 2.000mm.

Chỉ trong hơn 1 tuần, lượng mưa ở Thừa Thiên Huế xấp xỉ bằng cả mùa mưa ở đây, gây ngập lụt nhiều vùng, thiệt hại nặng về tài sản và người.

Hơn nữa, khu vực miền Trung có địa hình dốc, mỏng. Trong khi đó đa số là các hồ nhỏ, đập tràn tự do và không có dung tích phòng lũ. Còn các hồ lớn như Sông Tranh, Quảng Trị, A Vương, A Lưới… đều có dung tích phòng lũ 30 – 150 triệu m3, được quy định mức đón lũ. Các hồ này hiện đều duy trì mức đón lũ để làm chậm, giảm lũ hạ du.

Thời gian tới, Bộ Công thương sẽ tiếp tục phối hợp các bộ, ngành, địa phương rà soát để chỉ đạo, ứng phó thiên tai để đảm bảo chủ động, lường được các tình huống có thể xảy ra. Tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu quốc gia về hồ chứa để giám sát vận hành các hồ chứa thủy điện.

Ông Tô Xuân Bảo cũng cho rằng với trách nhiệm quản lý, thời gian qua Bộ Công thương đã thực hiện các giải pháp để đảm bảo an toàn hồ chứa thủy điện, như ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, tập trung rà soát, đánh giá việc đảm bảo an toàn hồ chứa và triển khai các quy định như Nghị định 114 về đảm bảo an toàn hồ chứa, đập hồ chứa nước.

Qua việc kiểm tra tại địa phương cùng với đoàn kiểm tra liên ngành, các hồ thủy điện đang vận hành trong cả nước đều đảm bảo an toàn theo quy định.

Trao đổi với báo chí, ông Đỗ Đức Quân – phó cục trưởng Cục Điện lực và năng lượng tái tạo, Bộ Công thương – nói vụ tai nạn thủy điện vừa qua (thủy điện Rào Trăng 3 – PV), về quy hoạch, phía bộ đã rà soát và xuống các tỉnh, địa phương rà soát, loại bỏ các dự án ảnh hưởng môi trường, chiếm đất rừng.

Đặc biệt, từ 2016 đến nay, tất cả các dự án thủy điện nhỏ, liên quan đến rừng tự nhiên, không có dự án nào được bổ sung quy hoạch. Các dự án được bổ sung quy hoạch đều được kiểm soát rất kỹ về đất, rừng.

Các dự án chiếm đất rừng có diện tích xây dựng 4-5ha/MW trước đây hiện chỉ còn bình quân 1 – 2ha/MW. Các tỉnh, địa phương cũng đã nhận thức rất tốt vấn đề này. Thống kê của Bộ Công thương cũng ghi nhận từ năm 2017 đến nay diện tích chiếm đất chưa đến 2ha/1MW.

Cũng theo ông Quân, không có dự án thủy điện nào được quy hoạch chiếm đất rừng tự nhiên, bộ cũng không bổ sung các dự án dưới 30 MW vào quy hoạch.

B.NGỌC/TTO