Nhân vật hiền lành nhưng có quyền lực hành pháp thứ 2 của nước Mỹ

Hiền lành dễ thương nhất trong chính quyền của Tổng thống Donald Trump là Ngoại trưởng Mike Pompeo. Theo luật thì Ngoại trưởng đứng vị trí thứ 4 trong thứ tự kế nhiệm tổng thống nếu tổng thống qua đời, bị phế truất hay không đủ sức khỏe, sau Phó tổng thống, chủ tịch Hạ viện và chủ tịch Thượng viện tạm quyền. Tuy nhiên, Chủ tịch Hạ viện và Chủ tịch thượng viện tạm quyền thuộc ngành lập pháp, còn Phó Tổng thống cùng với Tổng thống là một “bộ đôi”, nên Ngoại trưởng Mike Pompeo thực tế là nhân vật quyền lực hành pháp số 2 của nước Mỹ.

Thực ra quyền lực của Ngoại trưởng rộng hơn là quyền lực của một Bộ trưởng Ngoại giao, cũng như phạm vi quản lý của Ngoại trưởng rộng hơn phạm vi của Bộ Ngoại giao mà ta thường nghĩ. Cho nên, cụm từ “US Department of State” nên được dịch là “Quốc vụ viện Hoa Kỳ” còn người đứng đầu của nó là “Quốc vụ khanh (hay Bộ trưởng) Quốc vụ viện Hoa Kỳ” thì đúng hơn. Nhiều công việc quan trọng về đối nội của cơ quan này ít thấy đề cập trên truyền thông. Đại ấn của Hoa Kỳ không phải do Chánh Văn phòng Nhà trắng giữ mà do người đứng đầu Quốc vụ viện giữ, đủ thấy cơ quan này không chỉ làm ngoại giao.

Sau ngày bầu cử 3/11 vừa qua, Ngoại trưởng Mike Pompeo vẫn mẫn cán thực thi công vụ như không có chuyện gì xảy ra. Ông chỉ một lần duy nhất tuyên bố Tổng thống Trump sẽ bàn giao nhiệm kỳ thứ hai cho chính ông, sau đó tiếp tục thực thi công vụ mà không nói gì đến cuộc bầu cử nữa.

Nhìn sự tự tin của Ngoại trưởng Mike Pompeo khi công du đến các cường quốc châu Âu và nhiều nước khác sau khi nguyên thủ những quốc gia này chúc mừng “Tổng thống đắc cử Joe Biden” ta không hề có chút cảm giác nào về tư thế đại diện một chính quyền sắp mãn nhiệm. Và nhìn sự đối đãi của những nơi mà Ngoại trưởng Mike Pompeo đến, ta cũng không hề thấy mảy may sự thiếu trọng thị. Tiếp tục kiềm chế sự lộng hành của Trung Quốc, củng cố nền hòa bình ở Trung Đông, bảo vệ nền an ninh cho nước Mỹ, bình an cho người Mỹ và dập tắt từ trứng nước mọi nguy cơ bùng phát chiến tranh… là sứ mệnh không ngừng nghỉ của Ngoại trưởng Mike Pompeo.

Trên trang Twitter của Ngoại trưởng Mike Pompeo cũng xuất hiện nhiều hình ảnh được đông đảo người Mỹ đặc biệt quan tâm. Ngoại trưởng Mike Pompeo liên tục đưa những dòng tweet và hình ảnh những người Mỹ được chính quyền Trump giải cứu về nhà và ca ngợi những người anh hùng dũng cảm trong các nhiệm vụ giải cứu. Ngoại trưởng Mike Pompeo cảnh báo, “Chúng tôi đã cho kẻ thù của chúng tôi thấy điều gì sẽ xảy ra khi chúng làm hại con tin người Mỹ”. Chúng ta đều biết, chính quyền Trump đã bảo vệ tốt nhất những người Mỹ bị bắt cóc và bị các chế độ độc tài giam cầm ở khắp nơi trên thế giới. Tính đến cuối tháng 10/2020, có ít nhất 55 người Mỹ bị bắt cóc làm con tin hoặc bị giam cầm bất hợp pháp đã được chính quyền Trump dùng lực lượng tinh nhuệ hoặc sức mạnh của mình để giải cứu tại 24 quốc gia mà không có bất cứ sự thỏa hiệp nào và không tốn một xu tiền chuộc nào. Đối với chính quyền Trump, thỏa hiệp và chi tiền để chuộc con tin là tiếp tay cho chế độ độc tài và những kẻ khủng bố.

Bên cạnh những dòng tweet về thành tựu giải cứu con tin, Ngoại trưởng Mike Pompeo còn đưa những hình ảnh rất đáng chú ý về đội ngũ mà ông cho là tuyệt vời trung thành với nền tự do của nước Mỹ xung quanh Tổng thống Donald Trump. Trong đó, bao gồm các tướng lãnh, bộ trưởng, cố vấn, có cả Tổng chưởng lý Barr vừa từ nhiệm và giám đốc CIA Gina Haspel từng bị đồn đoán là đang “phản phé” TT Trump.

Cần biết, ông Mike Pompeo là người rất thân cận với TT Trump không phải xuất phát từ lợi lộc cá nhân mà vì ông là người theo chủ nghĩa tự do chân chính “toàn tòng”. Ngoại trưởng Mike Pompeo từng phát biểu tại thành trì của chủ nghĩa tự do chân chính của Mỹ là Heritage Foundation (Quỹ Di sản), rằng chính tổ chức này đã “định hình tư duy” của ông về các vấn đề của thế giới và chính sách công. Heritage Foundation là tổ chức hậu thuẫn về tư tưởng và chính sách cho TT Reagan trước đây và TT Trump ngày nay.

Vài nốt nhạc hiệu phát ra từ Ngoại trưởng Mike Pompeo, chương trình sẽ diễn ra như thế nào chúng ta vẫn chưa thể đoán được trong khi ngày 6/1 đang tới gần và Ngoại trưởng Mike Pompeo không mảy may có ý định rút lại lời khẳng định TT Trump sẽ bàn giao nhiệm kỳ thứ 2.

Hoàng Hải Vân

*Bài viết thể hiện quan điểm và văn phong của tác giả