Nguy cơ “lũ nghìn năm có một” nhấn chìm California

Trang CNN đưa tin, bang California của Mỹ đang phải đối mặt một thảm họa khí hậu lớn sắp ập đến, nhưng nó không phải một trận động đất hay đợt hạn hán như nhiều người dự tính. Theo các nhà khoa học, Carlifornia khó tránh khỏi “trận lũ nghìn năm có một” nhấn chìm tiểu bang này thành biển sâu.

CNN trích dẫn nghiên cứu mới của Science Advances cho thấy biến đổi khí hậu đã làm tăng gấp đôi nguy cơ lũ lụt thảm khốc xảy ra ở California trong bốn thập kỷ tới. Và các chuyên gia nói rằng nó sẽ không giống bất cứ cơn lũ nào từng quét qua nơi này.

Ông Daniel Swain, nhà khoa học khí tượng thuộc Đại học California và là một thành viên của nghiên cứu trên mô tả, cơn lũ khổng lồ (megaflood) có thể “quét qua một khu vực rộng lớn, gây ra những tác động thảm khốc”.

Ông cho biết trận lũ lớn tương tự các trận lũ 1.000 năm xuất hiện một lần, xảy ra ở khu vực St. Louis và Kentucky vào mùa hè này, nhưng quét qua một khu vực rộng lớn hơn nhiều, chẳng hạn như toàn bộ bang California.

Các chuyên gia cho rằng những trận lũ lớn này sẽ biến vùng đất trũng của California thành một “vùng biển nội địa rộng lớn”. Trước đây, nguy cơ này rất hạn chế. Tuy nhiên, biến đổi khí hậu đang làm tăng khả năng xảy ra những thảm họa này cứ sau 25 – 50 năm.

Khu vực bị tàn phá nhiều nhất sẽ là thung lũng trung tâm của California, bao gồm Sacramento, Fresno và Bakersfield, các tác giả của nghiên cứu cho biết.

Trận lũ quét qua thung lũng có thể gây thiệt hại lên tới 1.000 tỷ USD và tàn phá các vùng đất thấp của bang, bao gồm cả Los Angeles và Orange.

Con số đó gấp 5 lần thiệt hại từ cơn bão Katrina, thảm họa gây tốn kém nhất trong lịch sử Mỹ.

Theo nghiên cứu, khu vực bị tàn phá nhiều nhất sẽ là thung lũng trung tâm của California, bao gồm Sacramento, Fresno và Bakersfield.

Trận lũ quét qua thung lũng có thể gây thiệt hại lên tới 1.000 tỷ USD và tàn phá các vùng đất thấp của bang, bao gồm cả Los Angeles và quận Cam. Con số đó gấp 5 lần thiệt hại từ cơn bão Katrina, thảm họa gây tốn kém nhất trong lịch sử Mỹ.

Nghiên cứu vừa được công bố là giai đoạn đầu tiên của loạt nghiên cứu về ảnh hưởng của trận lũ khổng lồ với California trong tương lai. Kết quả từ hai giai đoạn tiếp theo dự kiến được công bố trong vòng 2-3 năm tới.

“Một trong những mục tiêu của chúng tôi không chỉ là tìm hiểu những sự kiện này trên cơ sở khoa học, mà còn giúp California chuẩn bị (ứng phó). Đó là câu hỏi về thời điểm (cơn lũ) ập đến hơn là việc nó có xảy ra hay không”, ông Daniel Swan nói với CNN.

Theo các nhà nghiên cứu, trận lũ lụt tương tự từng xảy ra hơn 150 năm trước tại bang Golden. Đây là một trong những trận lũ đặc biệt nhất trong lịch sử, kéo đến sau một đợt khô hạn suốt nhiều thập kỷ.

Chỉ trong vài phút, nhiều khu vực đã bị phá hủy, ông Daniel Swan nhấn mạnh..

Đó là vào mùa đông năm 1861-1862, khi một trận mưa xối xả đã biến các thung lũng San Joaquin và Sacramento thành “vùng biển nội địa rộng lớn” dù chỉ trong thời gian ngắn, nghiên cứu cho biết. Ở một số khu vực, nước ngập tới hơn 9 m trong nhiều tuần, phá hủy cơ sở hạ tầng, đất nông nghiệp và các thị trấn. Khi ấy, Sacramento ngập trong nước lũ cao gần 3 m suốt nhiều tháng.

Thảm họa bắt đầu vào tháng 12/1861, khi tuyết rơi dày hơn 4,5 m ở Sierra Nevada. Các “con sông khí quyển” – những dải hơi ẩm dài, hẹp trông giống như dải sông trên bầu trời – liên tục gây mưa trong 43 ngày, trút xuống các sườn núi và thung lũng.

Trận lũ đã gây ra những hậu quả nặng nề, khiến 4.000 người thiệt mạng, phá hủy 1/3 tài sản của tiểu bang, 1/4 số gia súc ở California bị chết đuối hoặc chết đói, và 1/8 số ngôi nhà bị nước lũ cuốn trôi. Bên cạnh đó, 1/4 nền kinh tế California cũng bị xóa sổ, dẫn đến phá sản trên toàn tiểu bang.

Giờ đây, các nhà nghiên cứu cảnh báo những trận mưa lớn tương tự một lần nữa sắp ập đến, nhưng còn tồi tệ và với tần suất dày đặc hơn.

“Chúng tôi nhận thấy biến đổi khí hậu đã làm tăng nguy cơ tái diễn trận lũ lịch sử (năm 1862) ở California, và sự nóng lên toàn cầu trong tương lai thậm chí có thể khiến nguy cơ này tăng cao hơn”, nghiên cứu cảnh báo.

Theo CNN, nhiều thành phố lớn với hàng triệu cư dân hiện được xây dựng ngay trên những điểm lũ trong quá khứ, khiến nhiều người gặp nguy hiểm hơn. Cụ thể, có khoảng 500.000 người sống ở California vào năm 1862. Đến nay, dân số của bang là hơn 39 triệu người.

“Khi trận lũ lụt này xảy ra một lần nữa, hậu quả sẽ rất khác so với những năm 1860”, nhà nghiên cứu nhận định.

Bảo Trâm (Theo CNN)