Nga giành “chiến thắng” trước các lệnh trừng phạt dầu mỏ của phương Tây
Theo tờ Wall Street Journal (WSJ), Nga đã đạt được chiến thắng trong cuộc đua giành ảnh hưởng trên thị trường dầu mỏ toàn cầu.
“Chiến thắng cay đắng”
Gần đây, giá dầu thô của Nga đã vượt quá mức giá trần mà các nước phương Tây đã áp đặt. Theo công ty dữ liệu hàng hóa Argus Media, đây là lần đầu tiên kể từ tháng 12 năm trước, giá dầu loại Urals hàng đầu của Nga vượt qua 60 USD/thùng. Điều này cho thấy Nga đã thành công trong việc điều chỉnh các hạn chế mà phương Tây áp đặt lên nước này.
Giá dầu là một phần trong chiến lược áp lực kinh tế của phương Tây, nhằm tác động đến nguồn doanh thu quan trọng nhất của Nga. Tuy nhiên, việc giá dầu tăng có thể thúc đẩy doanh thu xuất khẩu dầu mỏ của Nga, mà con số này đã giảm xuống chỉ còn hơn một nửa so với cùng kỳ năm trước.
Việc giữ vững sản lượng của OPEC+, trong đó có sự tham gia của Nga, cũng đã giúp đẩy giá dầu thô của Nga vượt mức giá trần. Nhu cầu cao từ châu Á cũng đã đóng góp vào việc tăng giá Urals.
Các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã tác động vào sự phụ thuộc lâu dài của Nga vào vận chuyển và bảo hiểm của châu Âu. Theo Sergey Vakulenko, một nhà phân tích tại Trung tâm Á-Âu Carnegie Nga, việc giá dầu tăng chứng tỏ Nga đã tích cực xây dựng mạng lưới tàu chở dầu riêng để thay thế các con đường vận chuyển châu Âu, làm “xói mòn” ảnh hưởng của phương Tây đối với hoạt động xuất khẩu dầu mỏ của nước này.
“Đây là một quá trình tiến hóa, và bây giờ chúng ta đã thấy kết quả của nó. Các công ty dầu mỏ Nga đã nỗ lực rất nhiều để duy trì hoạt động kinh doanh,” Vakulenko nói.
Theo WSJ, các nhà sản xuất dầu mỏ Nga gần đây đã ít muốn đàm phán giá để giữ chân các công ty phương Tây. Điều này đã thay đổi so với thái độ trước đây, khi giá dầu Urals đạt gần 60 USD/thùng vào tháng 4 vừa qua.
Đương nhiên, trong thời gian tới, các công ty Nga sẽ tiếp tục cần đến các tàu và bảo hiểm của phương Tây để thực hiện vận chuyển hàng hóa. Tuy nhiên, một số nhà phân tích cho rằng điều này tạo ra đòn bẩy đáng kể cho Mỹ và châu Âu, giúp họ có thể áp đặt áp lực tài chính lên Moscow bằng cách hạ mức giá trần của dầu.
Chuyên gia Craig Kennedy từ Đại học Harvard, đang nghiên cứu về vận tải biển của Nga, nhấn mạnh: “Hiện nay, quãng đường mà tàu Nga cần để vận chuyển dầu dài hơn và số lượng tàu Nga được huy động đã tăng lên.”
Các quan chức tại Washington đánh giá rằng việc tăng giá dầu là một “chiến thắng cay đắng” đối với Moscow.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ, Wally Adeyemo, tại một cuộc phỏng vấn cho biết: “Điều quan trọng là giá trần đang làm giảm đáng kể doanh thu của Nga, đồng thời thị trường toàn cầu vẫn tiếp tục sử dụng dầu từ Moscow. Mục tiêu của chúng tôi là đảm bảo Nga có ít tiền hơn để sử dụng trong chiến dịch quân sự ở Ukraine.”
Theo quy định, các công ty thuộc các nước G7 chỉ được phép vận chuyển và bảo hiểm dầu thô của Nga nếu giá dầu dưới mức 60 USD/thùng.
Thách thức đối với phương Tây
Một thách thức lớn hơn đối với các biện pháp trừng phạt của phương Tây là hệ thống hậu cần mới mà Nga đang xây dựng, bao gồm các tàu chở dầu và bảo hiểm bên ngoài phương Tây.
Theo công ty theo dõi tàu Vortexa, trong quý 2/2023, số lượng tàu chở dầu làm việc với các nhà sản xuất bị trừng phạt đã tăng lên gấp năm lần so với cuối năm 2021, và gần 80% trong số đó đã qua thị trường Nga.
Phương Tây có đòn bẩy từ vai trò quan trọng của ngành vận tải biển Hy Lạp, một thành viên của Liên minh châu Âu (EU) tuân thủ các biện pháp trừng phạt và giới hạn giá. Theo nhà kinh tế trưởng tại Viện Tài chính Quốc tế, Robin Brooks, đội tàu chở dầu của Hy Lạp vận chuyển hơn một nửa lượng dầu thô xuất khẩu từ Nga.
Trưởng bộ phận nghiên cứu của công ty môi giới tàu biển Braemar, Henry Cura, cho biết các công ty chở dầu châu Âu đã giảm số tiền khổng lồ kiếm được từ việc thuê tàu để vận chuyển dầu của Nga trong những tháng gần đây, cho thấy Nga đang ngày càng có khả năng tiếp cận các tàu chở dầu thuộc sở hữu bên ngoài nhóm G7.
Tại cảng Kozmino ở châu Á của Nga, nơi có loại dầu thô Espo được giao dịch trên mức giá trần trong thời gian qua, rất ít tàu chở dầu được bảo hiểm hoặc thuộc sở hữu của các công ty ở phương Tây tham gia vào hoạt động buôn bán dầu mỏ.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden thừa nhận rằng Nga đang phát triển một hạm đội vận chuyển dầu độc lập. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ vẫn cho rằng việc Nga tạo ra hệ thống xuất khẩu thay thế đó sẽ chuyển hướng chi phí cho chiến dịch quân sự.
Tuệ Ngô
