Nga bắt đầu tấn công vào phía tây Ukraine
Các thành phố miền Tây Ukraine, vốn an toàn sau hai tuần xung đột, đã hứng chịu những cuộc không kích của Nga khi chiến sự bước sang ngày thứ 16.
Wall Street Journal cho biết Nga đã bắn tên lửa vào sân bay tại hai thành phố Ivano-Frankivsk và Lutsk ở miền Tây Ukraine – nơi hiếm khi bị tấn công trong hai tuần qua. Sân bay của thành phố Dnipro ở miền Trung cũng chịu các cuộc không kích tương tự.
Không quân Ukraine ngày 11/3 cho biết chiến đấu cơ của Nga đã nổ súng vào một khu dân cư trên lãnh thổ Belarus gần biên giới Ukraine. Giới chức Kyiv cáo buộc đây là hành động nhằm tạo cớ để quân đội Belarus tham gia xung đột vũ trang ở Ukraine. Nga và Belarus chưa có phản ứng về thông tin này.
Tổng thống Nga Vladimir Putin ngày 11/3 cho biết đã có một số tiến triển trong đàm phán với Ukraine, khi trao đổi với người đồng cấp Belarus Alexander Lukashenko. TASS dẫn thông báo từ Điện Kremlin cho hay ông Putin có thể gặp trực tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy nếu các cuộc hội đàm đạt được kết quả.
Trong một diễn biến khác của ngày, Tổng thống Mỹ Joe Biden cùng các đồng minh quyết định tước bỏ quy chế “tối huệ quốc” của Nga – khiến hàng hóa từ Nga có thể bị đánh thuế cao hơn.
Tính thêm các cuộc không kích ngày 11/3, cả bốn miền ở Ukraine đã hứng chịu những cuộc tấn công với quy mô khác nhau. Không kích vào Lutsk và Ivano-Frankivsk – vốn cách xa các mục tiêu chính của Ukraine – cho thấy Nga dường như đã có những chiến thuật mới trên chiến trường, dấy lên lo ngại xung đột có thể leo thang những ngày tới, theo AP.
Quan chức thành phố Lutsk – gần biên giới Ba Lan – cho biết hai binh sĩ đã thiệt mạng và 6 người khác bị thương sau cuộc không kích.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov nói rằng nước này đã sử dụng vũ khí tầm xa chính xác cao để khiến các sân bay quân sự ở Lutsk và Ivano-Frankivsk “ngừng hoạt động”.
Dnipro – thành phố lớn thứ tư của Ukraine – lần đầu bị tấn công. Các cuộc không kích được cho là diễn ra gần một trường mẫu giáo, một tòa chung cư và đã khiến một nhà máy sản xuất giày hai tầng bốc cháy ngay sau đó, Guardian đưa tin. Người phát ngôn Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Anton Heraschenko cho biết 3 cuộc không kích ở Dnipro khiến ít nhất một người thiệt mạng.
Bộ Tổng tham mưu các Lực lượng vũ trang Ukraine ngày 11/3 cho hay Nga tiếp tục hướng về Kyiv, cố gắng phá vỡ tuyến phòng thủ của Ukraine ở tây bắc thủ đô.
Cùng ngày, cũng từ tây bắc Kyiv, đoàn xe quân sự dài gần 65 km – thu hút sự chú ý trong hai tuần qua – dường như được tái triển khai sang những khu vực khác. Hình ảnh vệ tinh do Maxar Technologies cung cấp hôm 10/3 cho thấy đoàn xe phân tán đến thị trấn Lubyanka và Berestyanka – những khu vực gần căn cứ không quân Antonov.
Nick Reynolds, nhà phân tích chiến tranh trên bộ của Viện Dịch vụ Hoàng gia Anh (RUSI), nói rằng kiểu bố trí này giống như thế trận phòng thủ, cho phép đoàn xe tự bảo vệ tốt hơn, đồng nghĩa Nga chưa thể sớm bao vây thủ đô Kyiv.
Bộ Quốc phòng Anh cho rằng việc Nga “chững lại” ở phía bắc Kyiv là để tái bố trí lực lượng và chuẩn bị cho các cuộc tấn công mới.
Trong cuộc họp Hội đồng An ninh, Bộ trưởng Quốc phòng Nga Sergei Shoigu nói rằng 16.000 tình nguyện viên ở Trung Đông sẵn sàng chiến đấu bên cạnh lực lượng ly khai thân Nga ở Donbas, miền Đông Ukraine.
Ông Shoigu đề xuất giao vũ khí phương Tây mà quân đội nước này thu được cho lực lượng của hai “Nhà nước Cộng hòa Nhân dân Donetsk và Luhansk” tự xưng tại vùng Donbas – được Tổng thống Vladimir Putin ủng hộ.
“Nếu có người sẵn sàng tới đây và giúp người dân Donbas với tư cách tình nguyện viên, đặc biệt là miễn phí, chúng ta nên để họ toại nguyện và giúp họ tới vùng chiến sự”, Interfax dẫn lời ông Putin nói trong buổi họp.
Về phía Ukraine, Ngoại trưởng Dmytro Kuleba ngày 6/3 đưa tin 20.000 người từ 52 quốc gia đã tình nguyện tới giúp đỡ quân đội chính phủ Ukraine.
Tước bỏ quy chế “tối huệ quốc” là động thái trừng phạt kinh tế mới nhất của Mỹ và đồng minh ngày 11/3.
“Tối huệ quốc” là nguyên tắc then chốt của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Theo nguyên tắc này, một thành viên WTO cần phải đảm bảo đối xử công bằng với các nước khác về phương diện thuế quan và quy định pháp lý.
Reuters dẫn lời Tổng thống Joe Biden cho biết sẽ áp đặt thêm các lệnh trừng phạt mới với Nga, như cấm nhập khẩu rượu vodka, kim cương, thủy sản. Đồng thời, Mỹ sẽ dừng xuất khẩu các mặt hàng xa xỉ phẩm sang Nga.
Chẳng hạn, thuế suất của Mỹ đối với cá hồi Nga sẽ tăng từ 15% lên 30%. Từ chỗ được miễn thuế, mặt hàng gỗ dán và rượu vodka sẽ bị đánh thuế lần lượt là 30% và 1,78 USD/lít.
Tổng thống Biden tuyên bố sẽ phối hợp với các đồng minh để bảo đảm Nga không thể tiếp cận nguồn tài chính từ các tổ chức đa phương, như Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (World Bank).
Quốc hội Mỹ vào cuối ngày 10/3 đã thông qua gói viện trợ khẩn cấp trị giá 13,6 tỷ USD cho Ukraine. Phần lớn trong số đó được dùng để vũ trang cho quân đội Ukraine, cũng như hỗ trợ nhân đạo và kinh tế.
Cư dân thành phố cảng Mariupol ở miền Nam nói rằng các cuộc bắn phá vẫn tiếp diễn ngày 11/3. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Ukraine Konashenkov cho biết các máy bay chiến đấu được điều khiển bởi lực lượng ly khai ở vùng Donetsk.
Nỗ lực sơ tán dân thường bị cản trở. Phó thủ tướng Ukraine Iryna Vereshchuk cho biết các đoàn xe cứu trợ nhân đạo đến Mariupol liên tục bị tấn công.
Tại Kharkiv, Guardian dẫn lời giới chức địa phương cho biết thành phố đã chịu 89 đợt bắn phá trong một ngày. Thị trưởng Ihor Terekhov nói rằng 48 ngôi trường đã bị phá hủy.
Thành phố Kharkiv ghi nhận nhiệt độ -13 độ C ngày 11/3, trong điều kiện mất điện và không có máy sưởi. Điều tương tự xảy ra ở các thành phố khác bị Nga bao vây như Mariupol hay Sumy.
Tính đến nay, đã hơn 2,3 triệu người sơ tán khỏi Ukraine, những người ở lại tìm nơi ẩn náu trong ga tàu điện ngầm hay các hầm trú ẩn, theo AP.
Trần Hoàng
