Nga bất biến trong hỗn loạn toàn cầu: Tài năng ông Putin

Chiến lược của Putin đã giúp cho “nước Nga bất biến giữa toàn cầu vạn biến”, thể hiện tầm nhìn và khả năng siêu việt của cựu điệp viên KGB này…

Trong một năm 2019 hỗn loạn toàn cầu, Nga vẫn là đối tác được tin cậy

“Năm 2019, chúng ta đã chứng kiến ​​nhiều sự kiện bất ngờ trên toàn thế giới, từ chiến thắng long trời lở đất của danh hài Volodymyr Zelenskiy trong cuộc bầu cử Ukraine đến thủ tục luận tội chống lại Tổng thống Donald Trump ở Mỹ.

Từ biến động chính trị ở khu vực Mỹ Latinh đến cuộc khủng hoảng chính trị chưa biết bao giờ kết thúc ở Vương quốc Anh, từ các cuộc tấn công vũ trang vào tàu chở dầu ở Vịnh Ba Tư đến những dao động không biên độ trong quan hệ Mỹ-Trung…

Nổi lên trong các chuyển động chính trị-quân sự-ngoại giao quốc tế mà được cho là đã tạo ra những hỗn loạn trong đời sống chính trị thế giới ấy, là một nước Nga với thành công lớn trong chính sách đối ngoại của mình”.

Đó là nhận định của ông Igor Ivanov, Ngoại trưởng Nga giai đoạn 1998-2004, Thư ký Hội đồng An ninh Nga giai đoạn 2004-2007 về tình hình thế giới trong năm 2019 và vị thế của nước Nga, theo The Moscow Times.

Theo nhà ngoại giao kỳ cựu của nước Nga, thì ngay cả những nhà phê bình hăng hái nhất đối với Moscow cũng không thể phủ nhận rằng Nga đã theo đuổi chính sách đối ngoại nhất quán trong năm 2019 và qua đó đã nâng cao được vị thế của mình.

Ngoại trưởng Nga thứ 3 thời hậu Xô Viết cho rằng: “Mặc có dù nhiều thực thể trên trường quốc tế có thể không xem Nga là một đối tác chiến lược, nhưng chắc chắn là Nga không thể bị cáo buộc là không đáng tin cậy”.

“Đây là một lợi thế không thể chối cãi của Nga đối với nhiều cường quốc khác và, do đó, Nga không chỉ được tôn trọng bởi bạn bè và đồng minh của mình, mà còn được tôn trọng bởi chính kẻ thù và đối thủ nữa”, ông Ivanov nhấn mạnh.

Nga được chào đón trở lại Hội đồng Nghị viện Châu Âu (PACE) có thể được xem là sự kiện mang dấu ấn đậm nét nhất trong thành công về chính trị và đối ngoại của Moscow trong năm 2019.

Tiếp theo là việc Nga cùng với Mỹ và các đồng minh phương Tây đã cùng điều chỉnh quan điểm để đi đến thống nhất về một chiến lược chung trong vấn đề khủng hoảng chính trị ở Moldova.

Một sự kiện đáng chú ý nữa là việc tái khởi động lại định dạng Normandy sau một thời gian dài, từ đó kỳ vọng về sự đột biến trong việc giải quyết tình hình ở Donbass, mà ở đây Moscow đã nhận được thiện cảm cả từ Kiev lẫn “những người anh em xa”.

Đó là chỉ là vài ví dụ thể hiện kỹ năng xử lý khủng hoảng hiệu quả của Moscow, qua đó đã chứng minh rằng Nga có thể giải quyết tốt những vấn đề gai góc nhất, có thể đối phó với những thách thức nghiêm trọng nhất của an ninh khu vực và toàn cầu.

Song không dừng lại ở kỹ năng xử lý và giải quyết khủng hoảng có liên quan tới Nga, chính quyền Tổng thống Putin còn chứng tỏ là một kỹ sư thiết kế nhiều kinh nghiệm, biến cơ hội thành lợi ích của mình và đối tác, để phôi thai một trật tự thế giới mới.

Có thể thấy điều đó qua việc Mỹ trở thành nước có đầu tư mới vào vào Nga đứng đầu thế giới, theo Báo cáo về đầu tư thế giới năm 2019 của UNCTAD. Và đó được xem là giới hạn cho bất cứ lệnh trừng phạt nào của Washington với Moscow.

Hay việc chính sách “xây đối tác” của Tổng thống Putin phát tác hiệu mạnh tại Đông Bắc Á, qua việc tăng trưởng về kinh tế – thương mại và hợp tác – đầu tư giữa Nga với Hàn Quốc và Nhật Bản.

Hoặc bước đột phá đã được trong quan quan hệ Nga- Châu Phi, mà thể hiện qua   Hội nghị Thượng đỉnh Nga-Châu Phi ở Sochi với việc thúc đẩy phát triển hợp tác và khai thác tiềm năng tại lục địa già.

Tuy nhiên, có lẽ dấu ấn đặc biệt nhất chính là chuyển biến tích cực tại khu vực Trung Đông, khi Putin đảm bảo cho con tàu Nga có thể dừng lại ở bất cứ ga nào trên hành trình về miền đất nóng. Điều mà con tàu Mỹ từ trước tới này chưa bao giờ có được.

Rõ ràng, trong một năm 2019 mà thế giới đầy hỗn loạn, Moscow vẫn là đối tác đáng tin cậy và được tin cậy, dù đối thủ và kẻ thù của nước Nga luôn tìm mọi cách hạ tầm cả vị thế lẫn vai trò của nước Nga trên bàn cờ kinh tế-chính trị thế giới.

Khả năng siêu việt của ông Putin

Tổng kết lại thành quả mà Nga có được về đối ngoại năm 2019, không thể không nhìn nhận vai trò của Tổng thống Putin, hay nói chính xác rằng tổng thống Nga đương thời là hạt nhân trong mọi chính sách của Moscow và thành công của nó.

Năm 2019 là tròn 20 năm ông Putin được trao trọng trách chèo lái con thuyền Nga vượt qua bão tố, khi đánh giá-tổng kết những gì cựu điệp viên KGB này đã làm để nước Nga thể hiện sức mạnh trong quan hệ đối ngoại, mới thấy Putin quá siêu việt.

Hẳn dư luận còn nhớ, nước Nga mà Putin nhận bàn giao từ ông Yeltlsin chỉ là một quốc gia rộng về diện tích, nhiều về dân số, nhiều đầu đạt hạt nhân và mạnh về vũ khí liên lục địa. Song lúc đó người dân Nga chỉ biết kêu trời vì khó khăn và bế tắc.

Ông Putin tiếp quản vị trí người đứng đầu đất nước từ ông Yeltlsin khi Nga chỉ còn là một quốc gia ngập trong thiếu thốn, nợ nước ngoài ngập đầu ngập cổ, nguy cơ nội chiến đe dọa sự thống nhất của nhà nước liên bang.

Ông Putin nhận chức Tổng thống từ ông Yeltlsin khi nước Nga chỉ là quốc gia của chia rẽ, của tội phạm có tổ chức được chính quyền dung túng. Lúc đó, chỉ giải quyết việc nước Nga cũng chưa xuể, chính quyền Nga đâu còn khả năng lo việc thiên hạ.

Vậy mà ông Putin đã đưa nước Nga trở lại vị thế siêu cường của Liên Xô chỉ trong  chưa đầy một thập kỷ, ông Putin đã xây dựng nước Nga siêu cường với xuất phát điểm yếu kém và gần như hỗn loạn mà người tiền nhiệm đã để lại, theo BBC.

Việc thống nhất đất nước và ổn định xã hội được nhìn nhận là nền tảng quyết định cho thành công của ông Putin trong quản lý và điều hành đất nước. Song làm sao để nước Nga có thể yên ổn trong xây dựng và phát triển cũng quan trọng không kém.

Bởi “phương Tây không đối xử với Nga như quốc gia bị khủng hoảng bởi Liên Xô sụp đổ. Thay vì chào đón Nga, phương Tây lại coi Nga là quốc gia kế tục Liên Xô. Phương Tây đặt Nga vào thế đối nghịch”, theo cựu sĩ quan CIA cao cấp Paul Pillar.

“Phương Tây không kết nối với Nga mà lại áp dụng cách hành xử khiến sự việc trở nên phức tạp hơn”, như nhận định của cựu lãnh đạo Cơ quan Tình báo Hoàng gia Anh (MI6) và cũng là cựu Đại sứ Anh tại Liên Hợp Quốc John Sawers.

Mỹ-phương Tây thiếu tin cậy và hiểu biết với Nga, khiến không thể xây nền tảng cho bất kỳ cuộc đối thoại nào giữa hai bên. Dù đó là sai lầm chiến lược của Mỹ-phương Tây, song nó khiến Nga luôn đối mặt nhiều đe doạ gây bất ổn từ bên ngoài biên giới.

Điều đó thể hiện qua việc Mỹ áp dụng chính sách “kết đồng minh” nhằm cô lập Nga, buộc Nga hướng tâm trục Mỹ. Mỹ đã đưa nước Nga thời Yeltsin vào trong túi Mỹ, rồi chiếm lĩnh gần trọn mặt bằng sân khấu chính trị thế giới mà Nga kế thừa Liên Xô.

Đây là sự nguy hại với nước Nga trước khi ông Putin được trao nắm giữ vận mệnh quốc gia. Làm sao giúp Nga có độ miễn nhiễm cao nhất với vòng xoáy Mỹ và chính sách thù địch của Mỹ-phương Tây là yêu cầu cấp bách với vị tổng thống trẻ tuổi.

Vị tổng thống thứ 2 của nước Nga thời hậu Xô Viết đã làm điều đó bằng chiến lược đối ngoại “chỉ ưu tiên xây đối tác, không chú trọng kết đồng minh”, qua đó đã ngăn Mỹ tái lập đối đầu ý thức hệ, sau khi thế giới đơn cực xoay quanh trục Mỹ kết thúc.

Có thể khẳng định chiến lược đối ngoại “chỉ ưu tiên xây đối tác, không chú trọng kết đồng minh” của Tổng thống Putin là nền tảng quan trọng nhất cho mọi thành công của nước Nga trong quan hệ đối ngoại và thể hiện sức mạnh Nga trong 20 năm qua. Vì :

Thứ nhất, chiến lược của Putin đã làm rệu rã gần như mọi mắt xích mà Mỹ xác lập nhằm ‘cột chặt’ đồng minh, trong cả thế giới lưỡng cực lẫn thế giới đơn cực, khiến mặt bằng sân khấu chính trị thế giới mà Mỹ chiếm lĩnh ngày càng bị thu hẹp.

Thứ hai, chiến lược của Putin làm cho Washington không dám hỗ trợ các lực lượng thân Mỹ xây dựng chủ thuyết chính trị tại các bàn cờ mới, từ đó dẫn đến hậu quả là Mỹ không thể hoàn thành bất cứ ván cờ nào thời hậu Xô Viết.

Thứ ba , chiến lược của Putin đã khiến Mỹ không thể đưa Nga vào bẫy bằng những ‘ván cờ nguy hại’, rồi rơi vào sa lầy như từng làm với Liên Xô, trong nhiều trường hợp Mỹ còn dính đòn hồi mã thương khủng khiếp.

Hệ quả là chiến lược đối ngoại của Tổng thống Putin không những giúp Nga tránh phải quay cuồng trong vòng xoáy nguy hoại của các mối quan hệ Ta-Bạn-Thù, mà còn làm phá sản nhiều mưu đồ của Mỹ – điều mà Liên Xô không thể làm được.

Như vậy, rõ ràng chiến lược đối ngoại của Tổng thống Putin đã giúp cho “nước Nga bất biến giữa toàn cầu vạn biến”. Điều này đã thể hiện tầm nhìn và khả năng siêu việt của cựu điệp viên KGB Vladimir Putin.

Ngọc Việt/Đất Việt