Nếu Tổng thống Trump bị luận tội, ai đắc lợi?

Các nhà quan sát đều có chung nhận định ông Trump đang bị thất thế nhưng cuối cùng sẽ không bị chiếu bí. Thậm chí ông sẽ tận dụng “cơ hội” bị luận tội để lôi kéo cử tri ủng hộ ông trong cuộc bầu cử tổng thống năm sau.

Trừ phi xảy ra chiến tranh, ý kiến hiện nay của cử tri sẽ không thay đổi

Chuyên gia Jean-Éric Branaa

Báo La Croix (Pháp) đánh giá luận tội là mối đe dọa đối với bất kỳ tổng thống nào, nhưng trong bối cảnh chính trị phân cực của Mỹ hiện nay, Tổng thống Donald Trump sẽ an toàn vô sự.

Theo trang web FiveThirtyEight, có đến 83,2% nghị sĩ đảng Dân chủ ủng hộ kết tội tổng thống trong khi chỉ 9% nghị sĩ đảng Cộng hòa ủng hộ luận tội. Đảng Cộng hòa đoàn kết sau ông Trump nên ông sẽ dễ dàng được miễn tội tại Thượng viện, nơi đảng Cộng hòa chiếm đa số.

Những cái khó của đảng Dân chủ  

Đảng Dân chủ muốn tận dụng phiên luận tội tổng thống ở Thượng viện để tấn công ông Trump và các Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa nhằm chiếm ưu thế trong bầu cử giữa nhiệm kỳ của Thượng viện và bầu cử tổng thống vào tháng 11-2020.

Song họ cũng cố dung hòa các lợi ích để tránh gây rắc rối cho các nghị sĩ thuộc các đơn vị bầu cử có cử tri dao động giữa hai đảng. Do đó, đảng Dân chủ đã bày tỏ dấu hiệu cởi mở với Nhà Trắng.

Vài phút sau khi thông báo kết quả bỏ phiếu luận tội của Hạ viện hôm 18-12, bà Nancy Pelosi – Chủ tịch Hạ viện đã tuyên bố ý định bật đèn xanh cho một hiệp định thương mại mới với Mexico và Canada, lời hứa hàng đầu của ông Trump trong tranh cử.

Nhiệm vụ luận tội của đảng Dân chủ càng phức tạp hơn bởi kinh tế Mỹ đạt được kết quả tốt đẹp. Trong tháng 11-2019 đã có 266.000 việc làm được tạo ra, tức vượt quá mong đợi.

Để tránh kết quả luận tội thất bại tại Thượng viện, đảng Dân chủ có thể chọn giải pháp triển trách ông Trump như trường hợp Tổng thống Andrew Jackson năm 1834. Bằng cách này, đảng Dân chủ không cần ý kiến Thượng viện và không làm mất lòng ông Trump.

Vậy tại sao đảng Dân chủ muốn xử ông Trump đến cùng?

Chuyên gia Jean-Éric Branaa, giảng viên Đại học Paris 2 (Pháp) nhận định rằng đảng Dân chủ không thể lùi bước bởi họ đã lập luận rằng họ đang bảo vệ Hiến pháp và tin rằng ông Trump muốn chơi “trò bắt nạt” bằng cách đặt mình lên trên Quốc hội.

Biết trước thất bại, dường như đảng Dân chủ đang áp dụng chiến thuật “câu giờ”. Phiên xử ông Trump chỉ bắt đầu khi Hạ viện chuyển cáo trạng cho Thượng viện.

Song cũng hôm 18-12 bà Nancy Pelosi tuyên bố sẽ không chuyển cáo trạng cho đến khi đảng Cộng hòa bảo đảm một phiên tòa công bằng. Bà cũng không loại trừ khả năng không bao giờ cung cấp cáo trạng.

Chuyên gia Jean-Éric Branaa bình luận: “Nếu đảng Dân chủ làm thế (không chuyển cáo trạng), họ sẽ mất rất nhiều ý kiến ủng hộ và lập luận bảo vệ Hiến pháp của họ không còn giá trị tin cậy”.

Trai cò giành mồi, ngư ông hưởng lợi

Ông Trump từng tố cáo quy trình luận tội của đảng Dân chủ là một cuộc “săn lùng phù thủy” và “trả đũa chính trị”. Vì lẽ đó, chiêu “câu giờ” của bà Pelosi chỉ biến ông thành nạn nhân như ông mong muốn.

Thật ra ông không dễ dàng chấp nhận thân phận nạn nhân. Ông than phiền: “Chưa bao giờ trong lịch sử nước ta có một tổng thống bị đối xử tệ hơn tôi”.

Nhiều cuộc thăm dò cũng cho thấy luận tội tổng thống được xem là phương thức thất nhân tâm tại một số bang quan trọng trong cuộc đua vào Nhà Trắng như Pennsylvania, Wisconsin và Michigan.

Chính vì vậy nhóm vận động tranh cử của ông Trump không bỏ lỡ cơ hội tuyên truyền về cuộc “săn lùng phù thủy” mà ông Trump tự xưng là nạn nhân để gây quỹ cho chiến dịch tái tranh cử tổng thống năm 2020.

Chuyên gia Jean-Éric Branaa đánh giá về ngắn hạn ông Trump sẽ thất thế và đảng Dân chủ sẽ hả hê chiến thắng. Nhưng về trung hạn, ông Trump sẽ vươn lên chiếm ưu thế, đặc biệt khi Hạ viện không chuyển cáo trạng cho Thượng viện.

Lúc đó ông có thể hô hào theo hướng: đảng Dân chủ chỉ muốn hạ bệ ông chứ chẳng có ý định phục vụ lợi ích quốc gia gì sất!

Còn về dài hạn, ông Trump là tổng thống thứ ba bị Hạ viện cáo buộc luận tội. Đây là dấu ấn không thể phai mờ và không phải là dấu ấn ông muốn lưu lại hậu thế. Bởi thế xét về lâu dài chính ông mới là người thua cuộc.

Luận tội và bầu cử tổng thống Mỹ năm 2020

Chuyên gia Jean-Éric Branaa nhận định quy trình luận tội chống ông Trump sẽ không ảnh hưởng lớn đến phiếu bầu tổng thống năm 2020 vì “nước Mỹ đã chia rẽ đủ rồi nên cuộc luận tội không làm thay đổi gì hết, người dân vẫn giữ quan điểm của họ”.

Ông Trump còn hy vọng quá trình luận tội sẽ giúp củng cố lực lượng. Phán đoán của ông có phần đúng nếu xem xét kết quả thăm dò. Lực lượng của ông rất mạnh và có thể được huy động ồ ạt vào ngày bỏ phiếu mặc dù mức uy tín của ông khá thấp, chỉ trên dưới 45%. Ông cũng hy vọng các cử tri độc lập sẽ ủng hộ vì tin rằng ông đang bị đối xử bất công.

(Theo TTO)