Nền kinh tế toàn cầu đang đứng trước những biến số khó lường
Những dữ liệu mới nhất cho thấy kỳ vọng lạc quan về nền kinh tế toàn cầu không diễn ra như mong đợi. Nền kinh tế thế giới đang xuất hiện những dấu hiệu trì trệ, thể hiện trên nhiều khu vực.
Ở châu Âu, ngành công nghiệp đang gặp khó khăn và có nguy cơ làm suy thoái Đức – động cơ kinh tế của Liên minh châu Âu.
Gần đây, chỉ số niềm tin của các nhà đầu tư Đức đã giảm trong ba tháng liên tiếp và chỉ số tâm lý kinh tế ZEW giảm mạnh trong tháng 5/2023, xuống -10,7 điểm từ mức 4,1 điểm trong tháng 4/2023, gây lo ngại về suy thoái kinh tế.
Ngày 16/5, Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) cảnh báo rằng chính sách tiền tệ chặt chẽ và tăng giá năng lượng đang tác động tiêu cực đến nền kinh tế Đức. Dự báo tăng trưởng kinh tế của Đức trong năm 2023 sẽ duy trì ở mức gần bằng 0 và tăng dần lên 3% trong năm tiếp theo.
Theo khảo sát của Viện ZEW, niềm tin của các nhà đầu tư tại Đức đã giảm mạnh trong tháng Năm, tạo thêm lo ngại về khả năng suy thoái của nền kinh tế lớn nhất châu Âu.
Chỉ số kỳ vọng về nền kinh tế theo khảo sát của ZEW đã giảm liên tiếp trong ba tháng, với mức giảm 14,8 điểm, rơi xuống mức âm 10,7 điểm.
Con số này thấp hơn dự báo của các chuyên gia và là lần đầu tiên quay trở lại mức âm kể từ tháng 12/2022.
Mức âm này cho thấy sự bi quan của đa số các nhà đầu tư đối với tình hình kinh tế.
Chủ tịch ZEW, Achim Wambach, cho biết các chuyên gia tài chính dự đoán rằng tình hình kinh tế sẽ xấu đi trong sáu tháng tới.
Ông cũng cho biết kinh tế Đức có thể đối mặt với suy thoái, mặc dù là ở mức độ nhẹ.
Theo ông, sự giảm lòng tin của nhà đầu tư một phần là do khả năng Ngân hàng Trung ương châu Âu tiếp tục tăng lãi suất, cùng với nguy cơ Mỹ về nợ trở nên không chắc chắn, tác động tiêu cực đến triển vọng kinh tế toàn cầu.
Sau khi giảm 0,5% trong quý IV/2022 do tăng giá năng lượng, kinh tế Đức đã tránh được suy thoái nhờ tăng trưởng trong quý I/2023.
Tuy nhiên, các số liệu kinh tế tiêu cực trong những tuần gần đây đã làm mờ đi hy vọng về sự phục hồi mạnh mẽ của cường quốc công nghiệp châu Âu.
Trong khi đó, Mỹ – một cường quốc hàng đầu thế giới – đang đối mặt với áp lực từ hàng loạt sự cố ngân hàng tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu năm 2008 và sự đình trệ trong cuộc đàm phán về việc nâng trần nợ.
Vào ngày 16/5, Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen cảnh báo về những hậu quả “thảm khốc” có thể xảy ra nếu Mỹ không đủ tiền để trang trải các nghĩa vụ tài chính, bao gồm việc không trả lương cho nhân viên liên bang, gây tác động mạnh đến doanh nghiệp thông qua việc tăng lãi suất.
Các sự cố liên tiếp trong các ngân hàng khu vực Mỹ đã làm cho việc tiếp cận tín dụng của các doanh nghiệp nhỏ và hộ gia đình trở nên khó khăn hơn. Các cuộc khảo sát kinh tế gần đây cho thấy khả năng xảy ra suy thoái trong 12 tháng tới là 65%.
Tuy nhiên, dữ liệu kinh tế phát hành trong tháng 4/2023 cũng cho thấy một số dấu hiệu tích cực cho nền kinh tế Mỹ. Doanh số bán lẻ tăng trong tháng 4/2023, cho thấy chỉ số tiêu dùng đang tăng.
Dữ liệu chính thức của Trung Quốc, công bố ngày 16/5, cho thấy trong tháng 4/2023 sản lượng công nghiệp, doanh số bán lẻ và đầu tư cố định tăng với tốc độ chậm hơn nhiều so với dự báo. Tỷ lệ thất nghiệp trong thanh niên tăng lên mức cao kỷ lục 20,4%.
Hao Hong, nhà kinh tế trưởng tại Grow Investment Group cho biết, các số liệu xác nhận rằng việc Trung Quốc mở cửa trở lại không nâng cao nhu cầu toàn cầu như nhiều người đã dự đoán. Sự yếu kém đang diễn ra trong lĩnh vực bất động sản và trong đơn đặt hàng của các nhà xuất khẩu Trung Quốc.
Theo Mark Zandi, nhà kinh tế trưởng tại công ty nghiên cứu Moody’s Analytics, các ngân hàng trung ương đang chuẩn bị một số biện pháp cứu trợ, để đối phó với trường hợp nền kinh tế thế giới suy yếu.
“Đây sẽ là một năm khó khăn đối với nền kinh tế toàn cầu. Nhưng với một số hoạch định chính sách hợp lý tốt của các ngân hàng trung ương, kinh tế sẽ vượt qua suy thoái”, ông Mark Zandi nhận xét.
Tuệ Ngô
