Nâng mức hỗ trợ phụ nữ sinh đủ hai con: Giải pháp nhân văn cho bài toán dân số

TP HCM vừa đề xuất nâng mức hỗ trợ cho phụ nữ sinh đủ hai con trước 35 tuổi từ 3 triệu lên 5 triệu đồng, đồng thời triển khai chương trình tầm soát trước sinh và sơ sinh miễn phí cho mẹ và bé thuộc diện nghèo, cận nghèo. Chính sách này được kỳ vọng sẽ góp phần cải thiện mức sinh thấp kéo dài, nâng cao chất lượng dân số và đảm bảo phát triển bền vững trong tương lai.

Theo tờ trình UBND TP HCM gửi HĐND thành phố xem xét tại kỳ họp ngày 28/8, thành phố đề xuất tăng mức hỗ trợ tài chính cho phụ nữ sinh đủ hai con (trước 35 tuổi) lên 5 triệu đồng. Trước đó, mức hỗ trợ 3 triệu đồng từng được ban hành cuối năm 2024, như một nỗ lực bước đầu trong bối cảnh mức sinh toàn thành phố chỉ đạt 1,39 con/phụ nữ – thấp nhất cả nước. Sau khi mở rộng phạm vi tính toán, con số này tăng nhẹ lên 1,43, nhưng vẫn cách xa mức sinh thay thế 2,1 con/phụ nữ.

Chính sách mới thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của thành phố trong việc kiểm soát nguy cơ già hóa dân số và thiếu hụt lao động trẻ trong tương lai. Theo các chuyên gia, nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời, hệ quả sẽ là áp lực ngày càng lớn lên an sinh xã hội, hệ thống y tế và quỹ bảo hiểm.

Bên cạnh chính sách khuyến sinh, TP HCM cũng đề xuất hỗ trợ 2 triệu đồng cho phụ nữ mang thai và trẻ sơ sinh thuộc hộ nghèo, cận nghèo, diện bảo trợ xã hội, cũng như cư dân ở xã đảo và đặc khu Côn Đảo, nhằm thực hiện tầm soát trước sinh và sơ sinh.

Đây là chính sách mang tính nhân văn sâu sắc, giúp bảo vệ sức khỏe mẹ và bé – những đối tượng dễ bị tổn thương nhất trong xã hội. Việc phát hiện sớm các dị tật bẩm sinh hoặc bất thường di truyền không chỉ giúp can thiệp y tế kịp thời, mà còn góp phần nâng cao chất lượng dân số và giảm gánh nặng chăm sóc lâu dài cho gia đình và xã hội.

Ngoài các chính sách dành cho cá nhân, thành phố cũng đưa ra cơ chế khen thưởng tập thể. Cụ thể, các xã/phường đạt tỷ lệ phụ nữ sinh đủ hai con từ 60% trở lên trong 3 năm liên tục sẽ được khen thưởng 30 triệu đồng; nếu duy trì trong 5 năm liên tục, mức thưởng sẽ là 60 triệu đồng.

Thành phố cũng dành ngân sách để động viên các cộng tác viên dân số trong việc tuyên truyền, vận động, cũng như kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh và chăm sóc người cao tuổi. Đây là cách tiếp cận toàn diện, khuyến khích sự tham gia của cả cộng đồng vào công tác dân số – một vấn đề không chỉ thuộc về y tế, mà còn gắn với kinh tế, văn hóa và phát triển xã hội.

Tổng kinh phí dự kiến để triển khai các chính sách dân số này là khoảng 97 tỷ đồng từ ngân sách thành phố. So với quy mô dân số và tác động lâu dài đến an sinh xã hội, đây được xem là khoản đầu tư hợp lý, có trọng tâm và mang lại hiệu quả bền vững.

TP HCM hiện là một trong những địa phương đi đầu trong việc chủ động xây dựng chính sách dân số linh hoạt, phù hợp với hướng dẫn của Bộ Y tế nhưng có điều chỉnh theo điều kiện thực tế. Trước đó, một số tỉnh thành cũng đã thực hiện các chính sách hỗ trợ sinh con với mức chi khác nhau.

Chính sách mới về hỗ trợ sinh con và chăm sóc sức khỏe bà mẹ – trẻ em của TP HCM được kỳ vọng sẽ là bước đi chiến lược trong nỗ lực đảo chiều mức sinh thấp, đồng thời nâng cao chất lượng dân số và giảm áp lực xã hội trong dài hạn. Đây cũng là minh chứng cho sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền thành phố, không chỉ trên bình diện quản lý mà còn trong việc xây dựng một môi trường sống, làm việc và sinh con an toàn, thân thiện, vì một tương lai bền vững và bao trùm.

Thảo Nguyên