Nạn đầu cơ trên thị trường bất động sản
Kể từ khi đại dịch Covid-19 xuất hiện ở Việt Nam, Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước đã có nhiều chính sách nhằm hỗ trợ hoạt động kinh doanh của các doanh nghiệp. Nhưng một số người lại coi đây là cơ hội để đầu cơ…
Nhiều nhà đầu tư đã tích cực tìm kiếm trên thị trường bất động sản những cơ hội để làm giàu nhanh chóng. Và thực tế, đúng là có những người giàu lên đáng kể nhờ bất động sản trong giai đoạn ấy. Nhưng kể từ đầu năm 2022 đến nay, khi nền kinh tế nước ta trở lại nề nếp sau Covid-19, cũng như với những diễn biến mới của kinh tế thế giới, bất động sản bắt đầu chịu kiểm soát chặt chẽ hơn để hạn chế bong bóng đầu cơ và lãi suất cũng dần tăng lên. Điều này khiến không ít những người tham gia thị trường trở nên điêu đứng, hoặc vì áp lực từ những khoản lãi vay, hoặc vì giá bất động sản nhìn chung có dấu hiệu chững lại hay sụt giảm.
Lại thêm một làn sóng nữa qua đi trên thị trường bất động sản, càng góp phần chứng minh một điều rằng, làm giàu từ lĩnh vực này chưa bao giờ là điều dễ dàng. Nhưng tại sao ở nước ta, lĩnh vực bất động sản vẫn luôn có một sức hút to lớn đến vậy?
Đầu tiên Việt Nam hiện là nước đang phát triển, trong giai đoạn tích lũy tư bản và phát triển hạ tầng để trở thành nước công nghiệp, nên giá đất về lâu dài vẫn sẽ tăng. Một phần vì tỷ suất lợi nhuận có xu hướng giảm xuống, khiến tỷ suất lợi tức trung bình qua các thời kỳ cũng giảm, trực tiếp làm giá trị bất động sản tăng lên. Một phần vì tỷ lệ đô thị hóa ở nước ta còn thấp (khoảng 38% dân số), nên dư địa để phát triển thị trường bất động sản còn lớn.
Thứ hai đó là những quan niệm của đa số người dân về bất động sản còn rất mơ hồ và sai lệch. Dưới góc độ cá nhân, người Việt Nam khi tham gia vào thị trường bất động sản đa phần chỉ hướng tới việc mua đi bán lại hòng kiếm lời, hay nói cách khác là đầu cơ. Rất ít ai coi trọng việc nắm giữ bất động sản và cho thuê lâu dài để nhận địa tô, trong khi ở các nước phát triển, lĩnh vực cho thuê bất động sản luôn có một vị trí quan trọng.
Người ta mong rằng có thể bán lại một bất động sản với một giá cao hơn giá đã mua sau một khoảng thời gian, nhưng giá của bất động sản ấy được quyết định như thế nào thì chẳng mấy ai hay biết. Họ chỉ hành động theo kinh nghiệm thuần túy và dựa nhiều vào những thông tin về dự án hay quy hoạch. Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội đến 2030 đã được công bố rõ ràng và nhờ đó mà giá bất động sản khu vực ngoại thành Hà Nội đã tăng đáng kể trong thời gian ngắn. Nhưng đến nay, giữa thời kỳ thắt chặt tín dụng, những thông tin ấy cũng chẳng giúp thị trường thoát khỏi cảnh trầm lắng.
Những điều ấy đã tạo cơ sở cho nạn đầu cơ phổ biến trên thị trường bất động sản, bất cứ khi nào tín dụng tương đối dễ dàng, gây ra nhiều hệ lụy với nền kinh tế nước nhà.
Đầu tiên, điều đó trực tiếp ảnh hưởng tới hiệu quả sử dụng tín dụng của nền kinh tế. Nhà nhà buôn đất, người người làm bất động sản, kiếm lời rất nhanh nên chấp nhận vay tiền với bất kỳ lãi suất nào để ném vào thị trường bất động sản. Một nguồn vốn lớn trong nền kinh tế, thay vì đi vào hoạt động sản xuất thì giờ đây lại chỉ thuần túy phục vụ đầu cơ.
Thứ hai, nạn đầu cơ tạo ra cơ hội cho những cá nhân, doanh nghiệp sử dụng những chiêu trò để đẩy giá đất lên cao kiếm lời, mà vụ việc về đấu giá đất tại Thủ Thiêm hồi đầu năm là một ví dụ. Giá đất bị thao túng lại góp phần khiến thị trường bị méo mó, gây khó khăn cho những người có nhu cầu thật sự về nhà ở tiếp cận thị trường bất động sản.
Nhưng dù sao, về lâu dài, chúng ta vẫn hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng rằng, với những chính sách kiên quyết của Nhà nước trong vấn đề đảm bảo sự phát triển bền vững, hiệu quả của thị trường bất động sản. Cụ thể là những hành động kiểm soát tín dụng hay đẩy mạnh sửa đổi Luật đất đai, thì trong tương lai, thị trường bất động sản sẽ ngày càng trở thành một kênh đầu tư lành mạnh đúng nghĩa.
Mạnh Hải
