Mỹ – Trung Quốc ‘Bước vào thời kỳ Chiến tranh lạnh mới’
Truyền thông quốc tế những ngày gần đây cho rằng Mỹ – Trung Quốc bước vào thời kỳ chiến tranh lạnh mới; các tham vọng địa chính trị gây xung đột giữa Mỹ và Trung Quốc đang thúc đẩy một cuộc cạnh tranh có thể còn nguy hiểm hơn cả cuộc chiến tranh lạnh trong thế kỷ 20.
Cạnh tranh vị thế
Tổng thống Mỹ Donald Trump những ngày qua liên tục cáo buộc Trung Quốc về trách nhiệm để lây lan đại dịch Covid-19, bên cạnh đó là hàng loạt bước đi của Nhà Trắng và Quốc hội Mỹ như: trừng phạt các quan chức Trung Quốc liên quan đến đạo luật an ninh áp dụng tại Hồng Công, người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ; vận động châu Âu cấm công ty an ninh Trung Quốc Nuctech; đặt giới hạn 90 ngày về thị thực làm việc cho các nhà báo Trung Quốc và mới nhất là chính thức loại Huawei khỏi thị trường Mỹ cũng như xem xét cấm ứng dụng Tiktok được cho là do Bắc Kinh hậu thuẫn.
Theo BBC, Giám đốc Cục Điều tra liên bang Mỹ (FBI) Christopher Wray ngày 8-7 tuyên bố “các hành động gián điệp và trộm cắp của Chính phủ Trung Quốc là mối đe dọa lâu dài lớn nhất” đối với tương lai của Mỹ. Nói chuyện tại Viện Hudson ở Washington, người đứng đầu FBI cho biết, trong số gần 5.000 vụ phản gián đang diễn ra trên cả nước Mỹ có gần một nửa có liên quan đến Trung Quốc.
Đáp lại, Bộ Ngoại giao Trung Quốc đã chỉ trích chính sách của Mỹ trong các vấn đề người Hồi giáo Duy Ngô Nhĩ là vô căn cứ, đồng thời tuyên bố thẳng thừng với Washington vấn đề Hồng Công là chuyện nội bộ của Trung Quốc. Ngày 9-7, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị đã cảnh báo Mỹ về “bệnh hoang tưởng” trong bối cảnh căng thẳng gia tăng giữa hai siêu cường này. Ông Vương Nghị nêu rõ: “Mỹ cần chấm dứt ngay lập tức việc chính trị hóa dịch bệnh… và hợp tác với Trung Quốc để thúc đẩy hợp tác toàn cầu trong cuộc chiến chống Covid-19”.
Theo Reuters, ông Vương Nghị nói rằng quan hệ Trung – Mỹ đang đối mặt với những thách thức nghiêm trọng nhất kể từ khi quan hệ ngoại giao được thiết lập vào năm 1979 và hy vọng Mỹ sẽ xây dựng “một sự hiểu biết khách quan hơn về Trung Quốc và xây dựng một chính sách Trung Quốc hợp lý và thực dụng hơn”.
Trên biển và tiền tệ
Tuần đầu tiên của tháng 7, thế giới chứng kiến một sự kiện nổi bật khi hàng trăm máy bay cất cánh từ 2 tàu sân bay của Mỹ USS Ronald Reagan và USS Nimitz trên Biển Đông. Bên cạnh đó, các quan chức Lầu Năm Góc đã sử dụng máy bay ném bom B-52 Stratofortress tầm xa có thể mang theo vũ khí hạt nhân để bảo vệ 2 tàu sân bay trong các cuộc tập trận. Đây là vấn đề mà Trung Quốc và Mỹ có ý kiến trái chiều.
Về tiền tệ, theo tờ South China Morning Post, ông Zhou Li, cựu Phó giám đốc Ban Liên lạc quốc tế của Đảng Cộng sản Trung Quốc, kêu gọi Trung Quốc phải chuẩn bị cho sự leo thang toàn diện của cuộc đấu tranh với Mỹ và chuẩn bị dần dần tách đồng nhân dân tệ (NDT) của Trung Quốc khỏi USD. Theo ông này, bằng cách tận dụng vị thế độc quyền toàn cầu của USD trong lĩnh vực tài chính, Mỹ sẽ tạo ra mối đe dọa ngày càng nghiêm trọng đối với sự phát triển của Trung Quốc.
Lời kêu gọi của ông Li được đưa ra khi Washington chuẩn bị áp dụng các biện pháp trừng phạt mới đối với các quan chức và công ty tài chính Trung Quốc vì đã tham gia vào luật an ninh quốc gia mới đối với Hồng Công. Đạo luật được Quốc hội Mỹ thông qua vào tuần trước, yêu cầu chính quyền trừng phạt các ngân hàng nước ngoài nếu họ tiếp tục làm ăn với các quan chức bị trừng phạt, bao gồm cả việc từ chối họ truy cập vào hệ thống thanh toán bằng USD toàn cầu.
Trung Quốc hiện nắm giữ hơn 2.000 tỷ USD đầu tư ở nước ngoài, phần lớn ở các nước phát triển và có mệnh giá bằng USD. Trung Quốc cũng nắm giữ 1.007 tỷ USD chứng khoán kho bạc Mỹ như là một phần của dự trữ ngoại hối trị giá 3.000 tỷ USD. Trung Quốc đang đẩy mạnh quốc tế hóa đồng NDT, đẩy nhanh việc tăng thanh toán xuyên biên giới và dàn xếp thanh toán bù trừ cho đồng NDT.
KHÁNH MINH/SGGP
