Mất dấu bệnh nhân COVID -19 F0: Có tăng nguy cơ lây nhiễm cộng đồng?
Bước vào giai đoạn 3 của cuộc chiến phòng chống dịch COVID-19, PGS.TS Trần Đắc Phu, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam cho biết, khó khăn xuất hiện khi Việt Nam mất dấu bệnh nhân số 0 tại một số ổ dịch. Điều này làm tăng nguy cơ lây lan ca bệnh trong cộng đồng.
PGS.TS Trần Đắc Phu nói, trong giai đoạn vừa qua, Việt Nam chủ yếu ngăn chặn COVID-19 từ nước ngoài về, ban đầu áp dụng với Trung Quốc, tiếp theo đến Hàn Quốc, Iran, Ý rồi toàn châu Âu, cuối cùng với mọi quốc gia.
“Và thực tế đã làm rất tốt để những người nhiễm không lây lan ra cộng đồng. Tuy nhiên không có quốc gia nào có thể ngăn triệt để dịch lây ra cộng đồng do không thể quản được hết người từ nước ngoài về. Nhưng phải ghi nhận số ca mắc tại Việt Nam đến nay là rất ít so với tình hình chung của thế giới, giúp kéo số ca mắc thấp hơn hẳn nhiều quốc gia khác khi họ có 100 ca lên 1.000 ca chỉ mất 7 ngày”, chuyên gia hàng đầu về dịch tễ của Việt Nam cho biết.
Theo ông Phu, trước đây những ca lây ra cộng đồng còn xác định được bệnh nhân F0 như khu vực Trúc Bạch (Hà Nội) liên quan bệnh nhân 17, khu vực Bình Thuận liên quan bệnh nhân 34. Nhưng đến ổ dịch tại quán bar Buddha hay Bệnh viện Bạch Mai giờ không thể xác định được đâu là ca nhiễm đầu tiên. Tại Việt Nam còn có thể có nhiều chỗ khác cũng không xác định được bệnh nhân F0. Việc xác định được ca mắc đầu tiên sẽ giúp tìm được những nguồn lây nguy cơ nhằm hạn chế mức độ lây lan ra cộng đồng.
Bác sĩ Trương Hữu Khanh, Trưởng khoa Nhiễm – Thần kinh (Bệnh viện Nhi đồng 1 TP HCM) cho biết, việc mất dấu F0 chắc chắn sẽ xảy ra do các biện pháp cách ly chưa hết những đối tượng có nguy cơ.
Theo bác sĩ Khanh: “Thực hiện tốt cách ly xã hội sẽ chặt đứt đường lây nhiễm, khi đó nếu F0 ẩn trong cộng đồng, cũng không quá lo ngại bệnh lây lan rộng. Thực tế là giai đoạn 3 này không đủ sức tìm hết người có nguy cơ nhiễm bệnh cũng như người mắc bệnh. F0 lọt lưới vậy thì người F0 sẽ diễn tiến thế nào? Có 2 diễn tiến, họ đến bệnh viện khi xuất hiện ho nhiều. Còn nguy hiểm hơn khi có người chỉ có biểu hiện ho nhẹ và tự khỏi thì có nguy cơ lây sang những người xung quanh nếu tiếp xúc gần. Nguồn lây không biết F mấy chính là quán bar Buddha (TP HCM) và Bệnh viện Bạch Mai. Trong đó, tại Bệnh viện Bạch Mai tập trung ở căng tin, khoa Thần kinh và nhân viên Công ty Trường Sinh”.
Theo nhận định của bác sĩ Khanh, đến hiện nay F0 có sót cũng là do tiếp xúc gần chứ chưa lây lan. Vì thế việc quan trọng nhất là đeo khẩu trang và tránh tiếp xúc gần sẽ hạn chế thấp nhất nguy cơ lây bệnh. Đó là lý do vì sao Thủ tướng Chính phủ yêu cầu phải giãn cách xã hội.
“Đứng cách nhau 2m thì dù có F0 lọt ra cũng không có nguy cơ gây bệnh. Nếu F0 cũng đeo khẩu trang và hạn chế ra ngoài thì không làm lây lan dịch bệnh. Vì vậy tất cả mọi người cùng phòng ngừa tốt thì có F0 lọt ra ngoài cũng không làm lây lan và bùng phát dịch bệnh. Thời điểm này, mọi người nên thực việc ai ở yên nhà đó để hạn chế dịch bệnh”, bác sĩ Khanh khuyến cáo.
Quyết liệt cách ly
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long khẳng định, Việt Nam vẫn đặt mục tiêu phát hiện sớm, thực hiện cách ly, khoanh vùng dập dịch mạnh mẽ, quyết liệt. Do đó, giờ là giai đoạn cả nước phải đồng lòng, phải thực hiện giãn cách xã hội để ngăn người chưa bị bệnh tiếp xúc với người bị bệnh. “Chỉ thị 16 về cách ly xã hội vừa được Thủ tướng Chính phủ ban hành rất quan trọng và rất kịp thời để ứng phó với tình huống dịch bệnh có thể lây lan mạnh trong khoảng 2 tuần tới” – Thứ trưởng Nguyễn Thanh Long nói.
Các chuyên gia dịch tễ khẳng định, việc tự cách ly tại nhà ít nhất 2 tuần sẽ giúp những người có triệu chứng nhẹ không biết mình mắc bệnh hoặc những người không triệu chứng có nguy cơ mắc bệnh không cơ hội lây bệnh ra cộng đồng. Nhờ thế dịch sẽ không bùng phát thành ổ lớn.
PGS.TS Trần Đắc Phu nhận định: “Nếu không thực hiện nghiêm các yêu cầu của Chính phủ cũng như các khuyến cáo của ngành y tế sẽ dẫn tới dịch lan quá mạnh, không khoanh vùng được sẽ tạo sức ép rất lớn lên hệ thống y tế. Khi đó tỷ lệ tử vong sẽ tăng cao do bác sĩ không thể dồn sức, tập trung cứu các bệnh nhân nặng. Do đó giờ là lúc cấp thiết để người dân thực hiện nghiêm túc tinh thần “ai ở đâu hãy ở yên đó, nhà nào ở nhà đó”, tuyệt đối không đi ra ngoài khi không có việc cần thiết”.
Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho biết, điều rất mừng là mặc dù tỷ lệ tử vong của bệnh nhân COVID-19 trên thế giới đang gia tăng nhưng đến nay Việt Nam chưa có trường hợp nào tử vong, số ca mắc mới cũng tăng chậm hơn rất nhiều. Đây là thành tựu rất lớn của ngành y tế. Đến nay, Việt Nam là một trong 5 quốc gia và vùng lãnh thổ có trên 200 ca mắc COVID-19 – Việt Nam đang đứng thứ 88 nhưng chưa có trường hợp nào tử vong.
Thái Hà/TP
