Malaysia, Philippines lo bị Việt Nam vượt mặt
Điểm sáng từ kinh tế Việt Nam trong bức tranh u ám của khu vực Đông Nam Á đã gây chú ý cho các nước láng giềng.
Báo chí Philippines và Malaysia trong những bài dạng tổng kết cuối năm đều có những ý kiến so sánh sự phát triển kinh tế của các nước này với Việt Nam.
Cuối tuần trước, Tổng cục Thống kê công bố tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) Việt Nam trong năm 2020 tăng 2,91%. Số liệu này khá tương đồng với các dự báo trước đó từ các tổ chức quốc tế.
“Việt Nam đang vượt qua Malaysia”
Trong báo cáo Triển vọng kinh tế thế giới (World Economic Outlook) công bố tháng 10-2020, Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) dự báo GDP Việt Nam năm 2020 tăng trưởng 2,7%, đạt 340,6 tỉ USD, còn Philippines là 367,36 tỉ USD. Dựa theo chỉ số này, GDP bình quân đầu người của Việt Nam sẽ đạt 3.497,51 USD (gần 3.500 USD/người), cao hơn so với mức 3.372,53 USD của Philippines.
Focus Malaysia ngày 19-12-2020 cho rằng Việt Nam đang vượt qua Malaysia và “chúng ta cần một cuộc cải tổ hoàn toàn”. Trang tin kinh tế này dẫn báo cáo tháng 12-2020 của Trung tâm Nghiên cứu kinh tế Nhật Bản (JCER) dự báo quy mô nền kinh tế của Việt Nam sẽ vượt qua Đài Loan vào năm 2035 và trở thành nền kinh tế lớn thứ hai Đông Nam Á, chỉ sau Indonesia.
Việt Nam cũng được kỳ vọng sẽ trở thành nước có thu nhập trung bình cao vào năm 2023 với thu nhập bình quân đầu người đạt 11.000 USD/năm.
Nghị sĩ Malaysia Lim Kit Siang lưu ý từ năm 1970 tới nay, GDP Việt Nam tăng 122 lần, còn Malaysia tăng 90 lần. “Năm 1970, khi chúng ta bắt đầu Chính sách kinh tế mới NEP, GDP Việt Nam là 2,7 tỉ USD, thua GDP của ta là 3,7 tỉ. Nhưng giờ đây Việt Nam có GDP phát triển mạnh hơn và chuẩn bị bỏ Malaysia lại phía sau trong vòng vài năm tới”.
Trong khi đó, trang manilatimes.net của Philippines dẫn lại dự báo của IMF, trích lời chủ tịch Young Liu của Công ty Foxconn đặt dấu hỏi rằng vì sao khi một số công ty cân nhắc dịch chuyển các hoạt động của họ ra khỏi Trung Quốc thì lại chọn Việt Nam chứ không phải Philippines.
Báo PhilStar khi bàn về ước tính trên của IMF đã nhấn mạnh yếu tố COVID-19. “Người Việt Nam được cho sẽ giàu hơn người Philippines bắt đầu từ năm nay, như một hậu quả trực tiếp nữa của đại dịch và cách thức hai chính phủ phản ứng khác nhau với cuộc khủng hoảng y tế này”.
Chuyên gia lạc quan về kinh tế Việt Nam
Nhìn vào bức tranh kinh tế Việt Nam, một số chuyên gia cũng khẳng định Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để phục hồi sau đại dịch cũng như vượt mặt Philippines và Malaysia.
Trao đổi với PV, GS Julien Chaisse tại Trường luật thuộc Đại học Hong Kong, một chuyên gia về vấn đề thương mại và kinh tế khu vực, nhấn mạnh tầm quan trọng của việc chính quyền Việt Nam đã xử lý tốt COVID-19 từ những ngày đầu.
“Chính quyền Việt Nam, sau khi nhận thức tác động tiêu cực của COVID-19 đối với đầu tư quốc tế (giảm 15% trong 6 tháng đầu năm 2020), đã quyết định thành lập một nhóm công tác đặc biệt dưới sự giám sát của Bộ Kế hoạch và đầu tư nhằm tăng cường sức hút của Việt Nam với các công ty đa quốc gia.
Dòng vốn nước ngoài có tầm quan trọng hàng đầu đối với nền kinh tế Việt Nam về tăng trưởng (20% GDP), xuất khẩu (công ty vốn đầu tư nước ngoài chiếm 60-70% giá trị xuất khẩu Việt Nam) cũng như sự phát triển của nguồn nhân lực trong nước” – ông nói.
Nhận định về khả năng Việt Nam vượt Malaysia về GDP và GDP bình quân đầu người, GS Chaisse khẳng định Việt Nam rất có thể làm được, đặc biệt xét tới lợi thế so với các đối thủ như Indonesia. Ông cho rằng một khi các hiệp định thương mại tự do, ví dụ EVFTA với Liên minh châu Âu (EU) phát huy, Việt Nam có thể thu được rất nhiều thành quả.
Trong khi đó, GS David Dapice, chuyên gia kinh tế cao cấp tại Trung tâm Ash về quản trị dân chủ và đổi mới (Trường Quản lý nhà nước John F Kennedy, ĐH Harvard), cho rằng trong thời gian tới Việt Nam cần đầu tư hạ tầng giao thông, lưới điện… để ứng phó viễn cảnh toàn dụng lao động, giảm lực lượng lao động nhà xưởng trong một thập niên tới.
“Tôi không quá đặt nặng vào các dự báo dài hạn về tốc độ tăng trưởng, vì các vấn đề môi trường có thể đè nặng lên cả Philippines (bão) và Việt Nam (Đồng bằng sông Cửu Long và vấn đề nước biển dâng cao)… Ngoài ra, tôi nghĩ rằng Việt Nam sẽ thiếu lao động nhà máy giá rẻ và do đó sẽ cần những nguồn tăng trưởng mới” – ông nói với Tuổi Trẻ.
Một điểm tích cực cho Việt Nam trong việc tạo dựng nền tảng để vượt qua thách thức đường dài có thể nằm ở niềm tin đầu tư, được vun đắp từ thành quả kinh tế đáng khích lệ năm nay.
Tại tọa đàm trực tuyến với chủ đề “Catching up with Vietnam” (Bắt kịp Việt Nam), giám đốc Công ty 3M Việt Nam Jacky Kang cho rằng đại dịch dù gây khó khăn chung vẫn cho thấy Việt Nam đang đứng ở vị thế thuận lợi, khi mức độ ảnh hưởng của đại dịch tại đây thấp hơn hầu hết các quốc gia khác nhờ những nỗ lực quản lý và kiểm soát thành công của Chính phủ.
Nhiều cơ hội tiềm năng ở Việt Nam
Công ty 3M Việt Nam dẫn báo cáo mới nhất từ McKinsey & Company vào tháng 6-2020 cho biết Việt Nam nhận được thêm 14,9% vốn đầu tư và góp vốn nước ngoài so với tháng 6-2019, điều này chứng tỏ cộng đồng quốc tế vẫn nhìn thấy cơ hội tăng trưởng đầy tiềm năng ở quốc gia này.
“Cùng với việc tiếp tục tạo điều kiện cho các doanh nghiệp duy trì hoạt động bằng cách phối hợp với các chuyên gia và chính quyền địa phương cũng như hợp tác quốc tế, đây được xem là một trong những chiến lược mang đến nhiều lợi ích cho các doanh nghiệp” – 3M Việt Nam nhận định.
Ông Matthieu Francois – đối tác liên kết của McKinsey & Company Việt Nam – khẳng định các doanh nghiệp có thể tìm thấy những cơ hội tiềm năng bằng cách đầu tư vào các nhân tố hỗ trợ quan trọng để thúc đẩy năng suất, đơn cử là tái đào tạo lực lượng lao động để tăng năng suất và thực hiện mô hình công nghiệp 4.0.
Georonimo Basal (24 tuổi, nhân viên công ty phân phối, người Philippines): Sức khỏe kinh tế Philippines đang có vấn đề
Không cần nhìn vào con số cũng có thể cảm nhận sức khỏe của nền kinh tế đang có vấn đề. Em gái của tôi, người vừa tốt nghiệp đại học hè vừa qua, chưa có cơ hội được làm công việc chính thức đầu tiên của mình. Mọi cánh cửa đang rất hẹp đối với những người trẻ muốn bước chân vào thị trường lao động.
Tình hình bệnh dịch diễn biến khó lường cộng với hàng loạt công ty đóng cửa khiến cho xin việc vốn đã khó nay còn khó hơn. Việc bùng phát dữ dội của đại dịch tại Philippines một phần là do các chính sách giãn cách xã hội và phong tỏa không được hướng dẫn thực hiện rõ ràng. Trong khi đó, việc truy vết, xét nghiệm và điều trị không mấy cải thiện.
So với những biện pháp kịp thời của các nước khác trong khu vực như Việt Nam hay Thái Lan, Philippines có vẻ bộc lộ nhiều lúng túng trong việc đặt ra ưu tiên giữa một bên là khôi phục kinh tế và một bên là đối phó với khủng hoảng y tế. Do đó, thay vì thực hiện được “mục tiêu kép”, kinh tế Philippines rơi vào suy giảm trong khi ca bệnh vẫn tiếp tục tăng.
Jhoana Garces (27 tuổi, giảng viên đại học, người Philippines): Tăng cường khả năng thích ứng, sáng tạo
Dù chúng tôi đã cố gắng không sa thải bất kỳ ai, kể cả công nhân vệ sinh – những người không làm việc khi chương trình giảng dạy đã chuyển hết sang trực tuyến, đã có lệnh cấm mở vị trí mới do trường đang gặp phải áp lực tài chính khá trầm trọng trong khi các kế hoạch tăng lương đều bị hoãn lại.
Bên cạnh đó, ngân sách quốc gia cho Bộ Khoa học và công nghệ Philippines (DOST) bị cắt giảm giữa tình cảnh COVID-19 và thiên tai trầm trọng hiện nay.
Một thế giới không chắc chắn và dễ bị tổn thương như thế này sẽ cần nhiều hơn những con người có khả năng thích ứng và sáng tạo. Do đó, tăng cường khả năng thích ứng là kỹ năng cần thiết nhất mà tôi rút ra cho mình sau những thách thức của năm 2020.
Tan Kai Ren (làm việc trong ngành du lịch khách sạn, người Malaysia): Chính phủ cần quan tâm hơn đến chuyển đổi số
Giờ đây là quãng thời gian để người dân và chính phủ quan tâm hơn đến chuyển đổi số và tăng trưởng xanh sau những ảnh hưởng và mất mát do đại dịch gây ra.
GDP chỉ là một mắt xích trong nhiều thành tố đánh giá sự thịnh vượng của một đất nước. Quãng thời gian thử thách vừa qua cho chúng ta cơ hội để nhìn nhận đâu mới là điều thực sự quan trọng.
Khi vắcxin đang đi vào giai đoạn thử nghiệm cuối cũng là lúc chính quyền cần san sẻ sự tập trung vào việc tăng cường kỹ năng số cho người dân và bảo vệ môi trường để cải thiện sức chống chịu cho nền kinh tế và đảm bảo phục hồi toàn diện.
NHẬT ĐĂNG – KHOA THƯ/TTO
