“Lương đủ sống” – giấc mơ không xa của hàng triệu người lao động Việt Nam?
Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam vừa tổ chức lấy ý kiến cán bộ, đảng viên, đoàn viên và người lao động cho dự thảo các văn kiện trình Đại hội XIV của Đảng. Nhiều ý kiến thể hiện tinh thần dân chủ, cởi mở và hướng tới một chính sách phát triển con người toàn diện, trong đó nổi bật là đề xuất xây dựng mức lương tối thiểu đủ sống và thúc đẩy xã hội học tập suốt đời.
TS Phạm Thu Lan, nguyên Phó Viện trưởng Viện Công nhân và Công đoàn, cho rằng mức lương tối thiểu hiện nay tuy đáp ứng chuẩn sống tối thiểu, nhưng vẫn chưa thực sự đủ cho nhu cầu thiết yếu của người lao động.
“Chúng ta đã luật hóa lương tối thiểu nhưng chưa luật hóa lương tối thiểu đủ sống,” bà Lan nói, nhấn mạnh người lao động cần có thu nhập để đảm bảo dinh dưỡng, y tế, giáo dục và tích lũy.
Theo bà, việc chuyển từ tư duy “lương tối thiểu” sang “lương tối thiểu đủ sống” sẽ giúp chính sách tiền lương phản ánh đúng giá trị lao động, đồng thời nâng cao năng suất và sự gắn bó giữa người lao động với doanh nghiệp.
Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu khẳng định tổ chức công đoàn đặc biệt quan tâm đến vấn đề này và sẽ tiếp tục nghiên cứu, đề xuất cơ chế phù hợp vào thời điểm thích hợp.
Theo PGS.TS Bùi Đình Bôn, nguyên Thư ký chuyên trách Hội đồng Lý luận Trung ương, để xây dựng giai cấp công nhân lớn mạnh, chính sách phát triển phải gắn liền với nâng cao tay nghề, kỹ năng và khả năng sáng tạo.
“Giai cấp công nhân là lực lượng tiên phong trong công nghiệp hóa – hiện đại hóa. Chính sách tiền lương phải đủ sống và đủ để khuyến khích họ sáng tạo, gắn bó lâu dài,” ông nói.
GS.TS Trần Thị Vân Hoa, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Kinh tế Quốc dân, cho biết nhiều doanh nghiệp đã áp dụng cơ chế thưởng kịp thời để khuyến khích sáng kiến của công nhân. Bà dẫn bài học từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Singapore, nơi sáng tạo của người lao động được coi là nền tảng của phát triển bền vững.
TS Nguyễn Ngọc Ân, Chủ tịch Công đoàn Giáo dục Việt Nam, đánh giá cao Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV khi đặt mục tiêu “đẩy mạnh xây dựng xã hội học tập suốt đời”.
Tuy nhiên, theo ông, nhiều công nhân vẫn gặp rào cản khi muốn học nâng cao trình độ do áp lực công việc, chi phí cao và thiếu thời gian. Ông kiến nghị Nhà nước cần cụ thể hóa chủ trương “học tập suốt đời trong công nhân, lao động đến năm 2030” bằng các chính sách hỗ trợ thiết thực, trong đó có việc cho phép doanh nghiệp khấu trừ chi phí đào tạo khỏi thuế để khuyến khích đầu tư cho giáo dục nghề nghiệp.
Bà Nguyễn Thị Minh, Phó Chủ tịch Công đoàn Than – Khoáng sản Việt Nam, nhận định dự thảo lần này thể hiện rõ tư duy mới của Đảng về quản trị phát triển xã hội hiện đại, hướng tới xã hội công bằng, nơi mọi người dân đều được tiếp cận dịch vụ cơ bản và chất lượng.
“Công đoàn không chỉ là tổ chức chăm lo, bảo vệ người lao động, mà còn là chủ thể đồng hành cùng Nhà nước và doanh nghiệp trong xây dựng chính sách xã hội công bằng, tiến bộ và bền vững,” bà nói.
Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam Ngọ Duy Hiểu cho biết, các ý kiến đóng góp sẽ được tổng hợp, chắt lọc để hoàn thiện dự thảo, góp phần thể hiện rõ vai trò đại diện, bảo vệ quyền lợi người lao động trong giai đoạn phát triển mới.
Những ý kiến góp ý cho Dự thảo Văn kiện Đại hội XIV cho thấy sự chuyển biến tích cực trong tư duy chính sách – từ đảm bảo mức sống tối thiểu đến hướng tới chất lượng sống đủ đầy, sáng tạo và học tập suốt đời.
Những tín hiệu mới này khẳng định quyết tâm của Đảng, Nhà nước và các tổ chức xã hội trong việc xây dựng nền kinh tế vì con người – do con người – và phục vụ con người, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và công bằng cho mọi người lao động Việt Nam.
Thảo Nguyên
