Lời cảnh báo thế giới từ kỷ lục chưa từng có tiền lệ lịch sử ở châu Á
Châu Á vẫn đang phải hứng chịu một đợt nắng nóng gay gắt, giữa lúc các nhà khoa học khí hậu cảnh báo 2023 có thể là năm nóng nhất của thế giới.
Trong một dấu hiệu đáng ngại trước mùa hè ở bán cầu bắc, hiện tượng El Nino đang nổi lên đã đẩy nhiệt độ ở nhiều khu vực phía Nam châu Á lên mức cao kỷ lục, Bloomberg đưa tin.
Nhiều khu vực ở Đông Nam Á đã ghi nhận kỷ lục về nhiệt độ cuối tuần qua, từ đó gây chao đảo cuộc sống của hàng triệu người. Mức nhiệt cao nhất mọi thời đại được ghi nhận ở thủ đô của Lào, Thái Lan và Việt Nam.
Theo Bloomberg, sức nóng tàn khốc tiếp tục bao trùm châu Á như một lời cảnh báo cho phần còn lại của thế giới.
El Nino – đặc trưng bởi nhiệt độ nước biển ấm hơn trên khắp Thái Bình Dương – có tác động sâu rộng đến các kiểu thời tiết trên khắp thế giới. Nó có thể mang lại sự cứu trợ cho các khu vực khô hạn ở Argentina và miền nam Hoa Kỳ, đồng thời bao phủ các khu vực ở Châu Á và Úc với điều kiện nóng và khô hơn.
Châu Á vừa trải qua tháng 4 nóng nhất được ghi nhận. Trên toàn cầu, tám năm qua là tám năm nóng nhất được ghi nhận. Các chuyên gia cảnh báo rằng nhiệt độ ấm lên sẽ khiến các đợt nắng nóng chết người diễn ra thường xuyên hơn và kéo dài hơn.
Việt Nam đã báo cáo nhiệt độ cao nhất từ trước đến nay là 44,2 độ C vào cuối tuần qua, gây ra cảnh báo thiếu điện, trong khi Lào cũng có khả năng phá kỷ lục, nơi ghi nhận mức nhiệt 42,7 độ C, đánh dấu nhiệt độ cao nhất trong lịch sử nước này.
Tại Philippines, chính quyền cắt giảm giờ học sau khi chỉ số nhiệt đạt đến vùng “nguy hiểm”, phản ánh sự kết hợp giữa nhiệt độ và độ ẩm có khả năng gây chết người.
Nhiệt độ ở Thái Lan duy trì trên 40 độ C ở nhiều khu vực miền bắc và miền trung trong hầu hết tuần trước, đẩy nhu cầu điện lên một đỉnh mới. Một nhóm các doanh nghiệp và ngân hàng đã yêu cầu chính phủ chuẩn bị một kế hoạch hành động để đối phó với một đợt hạn hán tiềm ẩn mà họ cho rằng có thể kéo dài trong ba năm.
Tại Malaysia, lượng mưa có thể thấp hơn tới 40% ở một số khu vực, điều này có thể khiến sản xuất dầu cọ gặp rủi ro tại một trong những nhà sản xuất mặt hàng này lớn nhất thế giới.
Các nhà chức trách đang theo dõi chặt chẽ sự bùng phát trở lại của cháy rừng và ô nhiễm không khí khi El Nino vào năm 2015 đã gây ra hiện tượng sương mù đặc biệt nghiêm trọng và là một trong những thảm họa môi trường tồi tệ nhất ở Đông Nam Á.
Ở những nơi khác ở châu Á, nhiệt độ “thiêu đốt” cũng đã thiêu rụi nhiều nơi ở Trung Quốc, Ấn Độ và Bangladesh trong vài tuần qua.
Tỉnh Vân Nam, một trung tâm nhôm lớn ở phía tây nam Trung Quốc, đã phải hứng chịu đợt hạn hán tồi tệ nhất trong một thập kỷ vào tháng trước, bao gồm Thành Đô, Chiết Giang, Nam Kinh, Hàng Châu và các khu vực khác thuộc vùng đồng bằng sông Trường Giang.
Trong khi Ấn Độ đang trong tình trạng báo động về nhiều đợt nắng nóng hơn sau khi nhiệt độ tăng cao vào tháng 4 khiến trường học phải đóng cửa ở một số bang và khiến ít nhất 11 người chết vì say nắng sau khi tham dự một sự kiện.
Trong cuộc khủng hoảng khí hậu, tại quốc gia Bangladesh đang nằm ở vị trí tiên phong, thủ đô Dhaka đã trải qua một ngày nóng nhất trong 58 năm vào ngày 15/4, khi nhiệt độ bất thường vượt quá 40 độ C, làm cho mặt đường chảy như nước. Một quan chức từ Bộ Môi trường, Rừng và Biến đổi khí hậu cho biết rằng nếu không có sự giảm nhiệt, họ sẽ phải tuyên bố tình trạng khẩn cấp về nhiệt độ tại một số khu vực.
Đối với phần lớn thế giới, và đặc biệt là ở nhiều quốc gia ở Châu Á, những tháng nắng nóng này là điềm báo xấu cho những điều sắp xảy ra.
Không chỉ nhiệt độ ban ngày phá kỷ lục mà cả sau khi mặt trời lặn cũng làm tăng thêm nỗi khốn khổ của vô số người đang tìm kiếm thời gian nghỉ ngơi trong điều kiện ngột ngạt.
Ấn Độ, quốc gia đông dân nhất thế giới, cũng là một trong những quốc gia dễ bị tổn thương nhất trước biến đổi khí hậu. Nó đã trải qua một đợt nắng nóng kỷ lục vào năm ngoái, trong khi năm nay nó chứng kiến tháng hai nóng nhất trong 122 năm. Nhiệt độ gần đạt mức kỷ lục trong những tuần gần đây, với hàng chục người chết vì điều kiện thời tiết.
Trong khi đất nước đã quen với nhiệt độ khắc nghiệt, các chuyên gia lo ngại tác động kết hợp của nhiệt độ tăng vọt và khả năng quay trở lại của kiểu thời tiết được gọi là El Niño có thể gây ra thiệt hại đáng kể.
Dileep Mavalankar, giám đốc Viện Y tế Công cộng Ấn Độ có trụ sở tại Gujarat cho biết: “Tôi nghĩ, bộ y tế cũng như cơ quan quản lý thiên tai chưa nghĩ đến những tác động có thể xảy ra đối với người dân nếu nắng nóng trở nên tồi tệ hơn vào cuối năm nay”.
Nghiên cứu gần đây cũng cho thấy rằng sự kết hợp giữa nhiệt độ và độ ẩm cao của Ấn Độ đang đẩy dân số của nước này phải vật lộn trong những hoàn cảnh vượt quá ngưỡng “bầu ướt” đầy nguy hiểm theo nghĩa đen – tức là ước tính rằng trên 35 độ C, cơ thể con người không còn có thể tự làm mát qua mồ hôi. Trong những điều kiện này, tổn thương não, suy tim và thận diễn ra thường xuyên hơn.
Một nghiên cứu đăng trên tạp chí PLOS Climate đưa ra các dự báo cụ thể cho Ấn Độ. “Nhiệt độ gia tăng dự kiến sẽ khiến Ấn Độ mất 2,8% và 8,7% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và làm giảm mức sống tương ứng vào năm 2050 và 2100.”
Tuy nhiên, không chỉ riêng châu Á, tình hình của “phần còn lại của thế giới” cũng không khá hơn là bao.
Tháng vừa qua chứng kiến nhiệt độ giảm kỷ lục ở cả hai bên eo biển Gibraltar, với việc Tây Ban Nha phải đối phó với đợt hạn hán có lẽ tồi tệ nhất trong một thế kỷ. Một đợt hạn hán nghiêm trọng ở vùng Sừng châu Phi đã ảnh hưởng trực tiếp đến khoảng 50 triệu người trong khu vực và là ẩn ý ảm đạm ẩn sau một loạt xung đột vũ trang.
Và các hiện tượng do biến đổi khí hậu gây ra có thể đang tăng tốc. Đáng chú ý, một nghiên cứu được công bố gần đây cho thấy một sông băng lớn ở Greenland đang tan chảy nhanh hơn nhiều so với dự đoán, một dấu hiệu đáng lo ngại rằng các sông băng nằm trên đại dương có thể góp phần làm mực nước biển dâng nhanh hơn so với dự báo hiện nay.
Tuệ Ngô
