Loại quả “xưa không ai nhặt” ở Việt Nam bỗng hoá vàng
Vài năm trở lại đây, một loại quả bình dị bao đời ở các vùng quê Việt Nam bỗng “lên đời” trở thành đặc sản, được nhiều người đổ xô đi mua với giá đắt đỏ, thậm chí có người thích tới nỗi bỏ ra cả triệu đồng để mua về cất tủ ăn dần.
Đó chính là quả trám đen. Như tên gọi của mình, loại quả này có hình thoi, bên ngoài là lớp vỏ màu đen. Ở Việt Nam, cây trám có ở các vùng trung du, miền núi phía bắc, thường cho thu hoạch quả vào tháng 7 hàng năm.
Vậy, quả trám đen có gì mà lại được “săn lùng”?
Quả trám đen có vị thơm, bùi xen lẫn vị ngậy, nếu ăn quen sẽ thấy rất ngon. Trước đây, người dân ít để ý chăm bón bởi cây trám trồng phải mất 5-6 năm mới cho thu hoạch. Nhưng giờ đây, trám đen được xem là sản phẩm hàng hoá nên đã có nhiều người ươm trồng hơn để cải thiện thu nhập.
Năm 2022, giá trám đen tại Hà Nội đã có lúc lên tới 180.000 đồng/kg, nhiều người còn mua gom hàng chục kg một lúc rồi chia nhau tích trữ.
Năm 2013, Việt Nam ghi nhận nhiều thương lái Trung Quốc tới bản Phai Lừa, xã Đồng Giáp, huyện Văn Quang, Lạng Sơn lùng mua trám đen. Họ lựa chọn rất kỹ lưỡng, hết đo kích thước quả rồi lại bóc vỏ tiếp tục đo kích thước hạt.
Đáng nói, theo ghi nhận của tờ Dân Việt, có một cây trám trong bản này được các thương lái Trung Quốc vô cùng ưng ý, họ đặt mua trong thời gian 10 năm liền với giá lên tới 200.000 đồng cho 1kg quả trám. Thời điểm đó, giá trám đen trung bình chỉ 30.000-40.000 đồng/kg, những năm được mùa, sai quả, giá trám thậm chí còn giảm xuống 20.000 – 25.000 đồng/kg.
Ông Hứa Văn Độ, chủ nhân cây trám “đẻ ra tiền” này cho biết, sau khi xem xét kỹ lưỡng, các thương lái Trung Quốc còn đặt cọc hẳn 10 triệu trước để làm tin. Từ đó mỗi năm, họ đều lặn lội sang thu mua, có năm mất mùa chỉ được vài kg cũng sang lấy.
Thỏa thuận của ông Độ với các thương lái Trung Quốc kéo dài tới năm 2023. Ông Độ cho biết, sau mỗi vụ thu mua, các thương lái Trung Quốc không trừ dần tiền cọc mà hào phóng cho luôn, miễn là gia đình ông không được bán quả trám ra bên ngoài, kể cả quả nào rơi do mưa bão cũng phải giữ lại cho họ.
Theo trang khoa học kepuchina.cn của Trung Quốc, quả trám đen rất giàu dinh dưỡng, chứa hàm lượng cao canxi và vitamin C. Vitamin C trong trám đen cao gấp 10 lần táo và gấp 5 lần lê.
Tại Trung Quốc, giá trị của quá trám đen đã được đề cao từ rất lâu. Tài liệu thời nhà Tống cho hay, quả trám có vị chua ngọt, bùi béo, tính ấm có thể dùng như một loại rau củ để chế biến món ăn. Bên cạnh đó, trám đen còn có tác dụng tiêu viêm giảm đau, tăng cường gân cốt, khử đờm, thông họng, giải độc rượu.
Loại quả này mang tới ít nhất 5 lợi ích sức khỏe, bao gồm: Chống oxy hóa, tốt cho tim mạch, phòng chống tiểu đường, giảm nguy cơ mắc các chứng bệnh viêm đường hô hấp trên, phòng chống ung thư. Tuy nhiên, tác dụng phòng chống ung thư vẫn chưa rõ ràng.
Tại Việt Nam, quả trám đen có thể được dùng để chế biến nhiều món ăn hấp dẫn như nham trám, canh trám đen nấu thịt gà, trám muối, trám đen kho cá, trám đen kho thịt/nhồi thịt, mang lại những bữa ăn bổ dưỡng cho cả gia đình.
Do ngày càng đắt đỏ nên trám đen hiện được ví như “vàng đen”. Nhiều người còn gọi đó là “tiên dược” bởi những lợi ích rất lớn mà loại quả này mang lại đối với sức khỏe, cũng như trong việc hỗ trợ và điều trị bệnh.
Bích Vân
