Lo nhà đầu tư Trung Quốc tham gia, hồ sơ cao tốc Bắc – Nam thành “tài liệu mật” quốc gia?
Trước những thông tin và lo ngại về việc nhà đầu tư Trung Quốc tham gia vào dự án cao tốc Bắc – Nam, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng khẳng định, dự án nào cũng phải rà soát an ninh quốc phòng, không có trường hợp ngoại lệ.
Trước đó, tại cuộc họp báo Chính phủ Thường kỳ ngày 4/9, Thứ trưởng Bộ Giao thông Vận tải (GTVT) Nguyễn Ngọc Đông cho biết, hiện đã có kết quả sơ tuyển thầu đường bộ cao tốc Bắc – Nam nhưng đây là tài liệu mật, không thể công bố. Tuyên bố này đã làm dấy lên những tranh cãi về việc nên hay không đóng dấu tài liệu mật đối với kết quả sơ tuyển nhà thầu đường bộ cao tốc Bắc – Nam.
Nhìn nhận về tính khả thi của các dự án giao thông trọng điểm, đặc biệt là dự án cao tốc Bắc – Nam, bên lề buổi toạ đàm “Nâng cao chất lượng dòng vốn FDI vào Việt Nam”, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Vũ Đại Thắng khẳng định: Dự án nào cũng phải rà soát an ninh quốc phòng, không có trường hợp ngoại lệ, Luật Đầu tư cũng đã ghi rất rõ. Nghị quyết 50 của Bộ Chính trị về định hướng hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao chất lượng, hiệu quả hợp tác đầu tư nước ngoài đến năm 2030 đã có bước thay đổi quan trọng.
Theo Thứ trưởng Vũ Đại Thắng, đó là hợp tác chứ không phải là thu hút. Qua đó, thể hiện rõ sự bình đẳng, chủ động của chúng ta trong làm việc với các nhà đầu tư nước ngoài và đề cao trách nhiệm của họ. Nhiều dự án FDI có vốn ảo, đăng ký lớn nhưng thực hiện bé, đặc biệt là các dự án bất động sản đăng ký hàng tỷ USD nhưng vốn thực hiện rất nhỏ.
Thời gian tới hàng loạt chính sách liên quan đến giám sát, quản lý đầu tư cùng với sự vào cuộc của các cấp, ngành sẽ hạn chế được tình trạng vốn ảo, đăng ký to nhưng thực hiện nhỏ. Việc cấp phép, cấp giấy chứng nhận đầu tư các dự án nước ngoài là chính quyền địa phương. Đồng thời, dự án mà gây ra ảnh hưởng tới môi trường và an ninh quốc phòng thì chính quyền địa phương có thể dừng ngay dự án đó. Bộ Chính trị chỉ đạo rà soát ngay trước khi được cấp để đảm bảo các dự án vốn đầu tư nước ngoài đáp ứng được yêu cầu của chúng ta về an ninh quốc phòng.
Trong khi đó, nhiều chuyên gia bày tỏ lo lắng nếu nhà thầu Trung Quốc thắng thầu dự án cao tốc Bắc – Nam sẽ tái diện việc đội vốn, chậm tiến độ và rủi ro.
TS. Nguyễn Trí Hiếu, Chuyên gia kinh tế, cho rằng khả năng nhà thầu Trung Quốc có mặt trong dự án đường cao tốc Bắc – Nam là điều hoàn toàn có thể. Nếu họ đạt được các tiêu chí mà Bộ GTVT đưa ra thì việc trúng thầu là đương nhiên.
Đặc biệt, điểm mạnh của nhà thầu Trung Quốc là năng lực tài chính, kinh nghiệm dự án và các chuyên gia. Tuy nhiên, đối với những dự án giao thông mang tầm quốc gia ngoài vai trò kết nối giao thông còn gắn liền với vấn đề an ninh nên cần có sự cân nhắc để doanh nghiệp Việt Nam tham gia xây dựng.
Đối với việc bảo đảm thông tin đấu thầu dự án, TS. Nguyễn Trí Hiếu cho rằng, trong thời gian doanh nghiệp nộp hồ sơ dự thầu thì chủ đầu tư phải giữ kín bí mật các thông tin liên quan đến người đấu thầu, chủ đầu tư… Việc “bảo mật thông tin” nhằm tránh tình trạng nhà đầu tư với người dự thầu đi “cửa sau” với nhau dẫn tới tiêu cực.
Trước đó, Bộ Giao thông vận tải có công văn gửi Tổng cục Đường bộ Việt Nam, các Vụ thuộc Bộ, Cục quản lý chuyên ngành, Ban Quản lý dự án, Tổng công ty thuộc Bộ… triển khai chỉ thị của Bộ Kế hoạch và đầu tư về chấn chỉnh công tác đấu thầu, tăng cường hiệu lực, hiệu quả và đẩy lùi tình trạng tiêu cực, vi phạm trong đấu thầu.
Bộ GTVT yêu cầu người đứng đầu các cơ quan, đơn vị thuộc Bộ GTVT tuyệt đối không đưa vào hồ sơ mời thầu các nội dung mang tính định hướng, tạo lợi thế cho một hoặc một số nhà thầu hoặc cản trở sự tham gia của nhà thầu gây ra sự cạnh tranh không bình đẳng.
Nội dung thông báo kết quả đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật, kết quả lựa chọn nhà thầu phải nêu lý do nhà thầu bị loại để đảm bảo công khai, minh bạch và tránh khiếu nại, khiếu kiện.
Tăng cường đăng tải hồ sơ mời thầu, hồ sơ yêu cầu đối với các gói thầu lựa chọn nhà thầu không thực hiện đấu thầu qua mạng trên hệ thống mạng đấu thầu quốc gia và các trang thông tin điện của Bộ GTVT, của cơ quan, đơn vị mình.
Bộ GTVT cũng yêu cầu không được loại nhà thầu tại bước kiểm tra tính hợp lệ hồ sơ dự thầu hồ sơ đề xuất (HSDT/HSĐX) do thiếu tài liệu chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm khi chưa thực hiện làm rõ HSDT/HSĐX. Nghiêm cấm việc làm rõ HSDT/HSĐX dẫn đến thay đổi bản chất của nhà thầu tham dự thầu, nội dung cơ bản của HSDT/HSĐX đã nộp.
(Theo Dân Việt)
