Lộ cuộc điện đàm cuối cùng giữa ông Biden và Tổng thống Afghanistan trước khi Kabul sụp đổ
Tổng thống Mỹ Joe Biden được cho là muốn người đồng cấp Afghanistan, Ashraf Ghani tạo ra “viễn cảnh rằng quân đội chính phủ đủ năng lực cản bước Taliban”, trước khi thủ đô Kabul rơi vào tay Taliban ngày 15.8.
Trong cuộc điện đàm cuối cùng giữa ông Biden và ông Ghani, Tổng thống Mỹ đã nói rằng Afghanistan cần “tạo ra viễn cảnh khác” về sự tiến công thần tốc của Taliban, bất kể là “đúng hay không”.
Reuters công bố thông tin trên sau khi thu thập được bản in chi tiết về cuộc điện đàm giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Afghanistan. Cuộc điện đàm diễn ra vào ngày 23.7, cũng là lần cuối cùng ông Biden trò chuyện với Tổng thống Afghanistan sống lưu vong, Ashraf Ghani.
Hôm 31.8, trong thông điệp gửi tới người dân Mỹ sau chiến dịch rút quân, ông Biden một nữa khẳng định việc không ngờ rằng quân đội Afghanistan sụp đổ nhanh chóng trước Taliban.
“Hơn 300.000 binh sĩ Afghanistan được Mỹ huấn luyện, lẽ ra đủ sức đối đầu với Taliban”, ông Biden nói. “Giả định rằng quân đội Afghanistan trụ vững trước Taliban sau khi Mỹ rút lui đã không chính xác”.
“Nhưng tôi đã chỉ đạo đội ngũ an ninh quốc gia chuẩn bị cho các tình huống. Và chúng ta đã làm như vậy. Chúng ta đã sẵn sàng sơ tán khi quân đội Afghanistan không thể trụ được lâu như chúng ta kì vọng”, ông Biden nói.
4 tuần trước khi Kabul sụp đổ, ông Ghani muốn Mỹ tăng cường hỗ trợ không kích, cấp tiền trả lương cho binh sĩ Afghanistan. Tuy nhiên, ông Biden đã khẳng định quan điểm Mỹ cần phải rời Afghanistan.
“Tôi không cần nói với ông về nhận thức trên thế giới và ở các vùng của Afghanistan, rằng cuộc chiến chống Taliban đang diễn ra không suôn sẻ”, ông Biden nói, theo nội dung do Reuters thu thập.
“Có một sự cần thiết, dù đúng hay không, cần tạo ra một viễn cảnh khác”, ông Biden nói với Tổng thống Afghanistan sống lưu vong.
Ở thời điểm đó, Taliban đang trên đà tiến công thần tốc, liên tiếp chiếm được các địa bàn ở Afghanistan.
“Các ông có quân đội tốt nhất, 300.000 binh sĩ đối đầu với 80.000 tay súng Taliban. Chúng tôi sẽ vẫn yểm trợ hỏa lực trên không. Đó là điều chúng tôi đang làm”, ông Biden nói.
Ông Biden muốn ông Ghani ra lệnh cho Bộ trưởng Quốc phòng Bismillah Khan Mohammadi, tập trung cho chiến lược bảo vệ các thành phố lớn.
Ông Biden cũng muốn ông Ghani tìm kiếm sự ủng hộ từ các nhân vật có ảnh hưởng ở Afghanistan như cựu Phó Tổng thống Abdul Rashid Dostum và cựu Tổng thống Hamid Karzai, để tiếp tục chiến đấu chống Taliban.
Một ngày sau, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ, tướng Mark Milley cũng có cuộc điện đàm với ông Ghani. Theo nội dung do Reuters thu thập, tướng Milley nói: “Mỹ, châu Âu và truyền thông đang có nhận thức rằng Taliban chiến thắng. Chúng ta cần có hành động để đảo ngược nhận thức đó”.
Đến ngày 7.8, phát ngôn viên quân đội Afghanistan thông báo Mỹ đã điều các oanh tạc cơ B-52 không kích, tiêu diệt 200 tay súng Taliban.
Tuy nhiên, trên thực địa, Taliban vẫn giành thắng lợi, chiếm được các thành phố lớn và kiểm soát Kabul vào ngày 15.8. Cùng ngày, ông Ghani bí mật lên máy bay sang nước thứ ba, đến nay tị nạn ở UAE.
Đăng Nguyễn
