Làng tỷ phú và những mảnh đời nơi đất khách quê người

Xã Đô Thành, huyện Yên Thành cách trung tâm Thành phố Vinh, tỉnh Nghệ An khoảng 50 km. Những năm gần đây, địa phương này xuất hiện nhiều biệt thự sau “cơn bão” xuất khẩu lao động. Theo thống kê, xã Đô Thành có khoảng 1.500 người hiện đang “xuất khẩu lao động” ở các nước như Anh, Đức, Ba Lan, Pháp… trong đó đa số là đã hết thời hạn lao động, trốn ở lại và cư trú bất hợp pháp ở nước ngoài.

Những gia đình có người thân đi “xuất khẩu lao động” thường có cuộc sống khấm khá hơn, nếu không nói là sung túc hơn nhờ số tiền mà người thân sau một thời gian đi làm ăn ở nước ngoài gửi về. Nhiều hộ dân có thể xây nhà biệt thự hoặc mua ô tô để đi lại.

Tuy nhiên, nếu tận mắt thấy những những ngôi nhà hoành tráng, uy nghi, kiến trúc cầu kì không thua kém gì nhà của các triệu phú ở các nước giàu có; thì có thể nghĩ ngay đến việc nếu là lao động hợp pháp, ví dụ như lao động xuất khẩu, thì tiết kiệm lắm cũng chỉ đủ giúp được gia đình đến một mức nào đó để cải thiện cuộc sống; chứ không thể giúp gia đình chi vài tỷ đồng để xây nhà. Trừ khi đó là sự đóng góp của nhiều người thân trong một thời gian dài.

Vụ việc 39 người bị chết khi xâm nhập bất hợp pháp vào nước Anh là một tai nạn đau lòng, thương xót cho những con người dại dột, xấu số; tuy chưa có kết luận của cơ quan điều tra về nhân thân của họ; nhưng những thông tin về việc một số gia đình tại Nghệ An có người thân bị mất tích trong cùng thời gian đó, cũng có thể mường tượng ra những nỗi đau đang sắp đổ lên đầu những gia đình ở miền quê “tỷ phú” Nghệ An. Nhiều ý kiến trái chiều được đưa ra, nhiều người lấy sự kiện trên để làm lý do chửi bới, lên án chính quyền là việc làm không đúng.

Chúng ta có thể nhận ra vấn đề di dân từ nước nghèo qua nước giàu là tâm trạng chung của con người trên cả thế giới, chứ không riêng gì ở Việt Nam. Người ta mạo hiểm bỏ nước ra đi với hy vọng đổi đời, có một tương lai tươi đẹp hơn, thuận tiện hơn, có nhiều cơ hội hơn là điều tất yếu. Trong một đất nước cũng vậy, cũng có rất nhiều thanh niên rời bỏ vùng quê nghèo để đến với thành thị để tìm kiếm cho mình những cơ hội đổi đời.

Vấn đề di dân diễn ra ở mọi nơi, với mọi quốc gia, cả dân chủ hay độc tài. Cũng có những người ra đi vì thể chế, bất đồng chính kiến và xin tỵ nạn chính trị, nhưng không phải tất cả. Đa phần vì lý do kinh tế hoặc muốn thay đổi môi trường sống. Nước Mỹ có khoảng 26 triệu người cư trú bất hợp pháp đa số là dân Nam Mỹ và dòng người với con số hàng trăm ngàn mỗi năm vẫn vượt hàng ngàn cây số xâm nhập biên giới phía Nam nước Mỹ bất hợp pháp. Hàng triệu người Châu Phi vượt biển, đối diện với cái chết, để qua Châu Âu, cũng với thân phận tương tự. Người Italy có thừa sự tự do và cơ hội, vẫn lũ lượt kéo nhau đi vào nước Mỹ. Người Hy Lạp, Ireland, Tây Ban Nha… cũng vậy. Ấn Độ là nước dân chủ đông dân nhất thế giới, thị trường tự do, mà hàng triệu người Ấn vẫn bỏ đất nước để đến Anh, Mỹ, Pháp… lập nghiệp.

Nếu các bạn cho rằng ở xã hội Việt Nam bẩn thỉu, môi trường bị hủy hoại, nước bẩn, thức ăn nhiễm hóa chất, quyền con người không được đảm bảo, đạo đức băng hoại, chửi chính quyền làm gì, hãy xin cấp hộ chiếu và lên đường. Không ai cản trở quyền tự do đi lại của các bạn. Rất nhiều nước không cần xin thị thực nhập cảnh. Đi đâu, chọn nơi nào bạn thấy có cuộc sống tốt đẹp hơn thì cứ đi. Chỉ có điều nơi bạn đến có chứa chấp bạn hay không? bạn có đủ trình độ, tài năng, đạo đức, nhân cách để được sống chung với những con người ở vùng đất mới hay không?

Chính quyền có lỗi hay không? có không sai! nhưng lỗi của chính quyền không phải là lý do quyết định cho sự ra đi của bạn. Nhà nước được trao quyền để quản lý xã hội bằng pháp luật; Nhà nước có nhiệm vụ tạo nên sự công bằng trong xã hội, kiến tạo nên môi trường lành mạnh, thuận lợi nhất để mọi người dân có điều kiện phát triển. Tuy nhiên, việc đi hay ở vẫn là sự lựa chọn của người dân vì lẽ tất nhiên, không thế có nhà nước nào trên thế giới có thể làm hài lòng hết thảy người dân, có thể tạo điện kiện cho hết thảy mọi tầng lớp trong xã hội. Tự bạn lựa chọn con đường xâm nhập vào nước khác bất hợp pháp, bị rủi ro, tai nạn, đó là tại các bạn đã tự lựa chọn. Chính các bạn và gia đình các bạn đã lựa chọn cách làm giàu, đổi đời nhanh chóng bằng cách bất hợp pháp, mà bất hợp pháp thì luôn tiềm ẩn những rủi ro. Xin chia buồn cho các gia đình có thân nhân bị thiệt mạng trong vụ 39 người tại Anh. Hy vọng đây là hồi chuông cảnh tỉnh cho những ai, những gia đình mong muốn làm giàu nhanh chóng bằng cách đánh đổi tính mạng của mình và người thân của mình.

Phan Việt