LẦN ĐẦU TIÊN TRONG LỊCH SỬ LẬP HIẾN

Hơn 4,3 triệu ý kiến góp ý về dự thảo sửa đổi Hiến pháp 2013 đã được ghi nhận qua ứng dụng VNeID chỉ sau 7 ngày triển khai. Con số này đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong tiến trình dân chủ Việt Nam.

Đây là lần đầu tiên trong lịch sử lập hiến của nước ta, người dân có thể góp ý trực tiếp về Hiến pháp – văn bản pháp lý cao nhất của quốc gia – chỉ bằng vài cú chạm trên điện thoại thông minh. Sự đơn giản và tiện lợi này đã giúp thu hút sự tham gia rộng rãi của công dân từ mọi thành phần xã hội, độ tuổi và dân tộc.

Trong số những người tham gia góp ý, có gần 25.000 người dưới 18 tuổi, hơn 108.200 người trên 60 tuổi, và đến từ nhiều dân tộc khác nhau như Kinh, Thái, Tày, Mường, Mông cùng các tín đồ của nhiều tôn giáo. Đáng chú ý là những người tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số này chính là những người đang gắn bó với hệ thống công quyền – cán bộ công an (14,8%), giáo viên và công chức – những người thường được xem là đại diện cho sự ổn định nhưng giờ đây lại đi đầu trong việc áp dụng công nghệ vào quá trình dân chủ.

Việc sửa đổi Hiến pháp theo hướng tổ chức chính quyền địa phương thành hai cấp thay vì ba cấp hiện tại cũng phản ánh xu hướng tinh gọn bộ máy hành chính – một hướng đi tương đồng với các nguyên tắc của chính phủ điện tử và chính phủ số mà nhiều quốc gia đang hướng tới. Đây không chỉ là về cấu trúc hành chính mà còn là về hiệu quả quản trị trong thời đại công nghệ.

Tiến trình lấy ý kiến cho thấy Việt Nam đang từng bước hiện thực hóa khái niệm “công dân số” – nơi người dân không chỉ là đối tượng thụ hưởng mà còn là chủ thể tham gia tích cực vào quá trình xây dựng và hoàn thiện thể chế.

Hiện tượng “dân chủ điện tử” này đã tạo ra một không gian mới cho sự tham gia của người dân vào quá trình xây dựng thể chế. Thay vì những cuộc họp trực tiếp truyền thống với phạm vi tiếp cận hạn chế, công nghệ đã mở rộng cánh cửa tham gia cho mọi công dân, bất kể họ đang ở đâu.

Nhìn rộng hơn, cuộc “cách mạng lập hiến kỹ thuật số” này không chỉ là về việc sửa đổi một số điều khoản của Hiến pháp, mà còn là về việc định hình lại mối quan hệ giữa nhà nước và công dân trong kỷ nguyên công nghệ 4.0 – nơi ranh giới giữa không gian thực và không gian số ngày càng mờ nhạt.

Khi Hiến pháp – văn bản pháp lý trang trọng nhất của quốc gia – giờ đây chỉ cách người dân một cú chạm trên màn hình, chúng ta đang chứng kiến một thay đổi cơ bản trong cách thức thực thi dân chủ. Có thể nói, VNeID đã biến khái niệm trừu tượng về “dân chủ điện tử” thành một thực tế sinh động.

Thu An