Kiến nghị giải pháp nghỉ Tết 2022 để “vẹn cả đôi đường” cho người lao động và doanh nghiệp

Ngày 12/10, Bộ LĐ-TB&XH lấy ý kiến phương án lịch nghỉ Tết Nguyên đán Nhâm Dần 2022. Theo đề xuất, người lao động sẽ được nghỉ đến 9 ngày. Trong một điều kiện bình thường như những năm trước, hẳn rất nhiều người sẽ cảm thấy háo hức, mong chờ một đợt nghỉ Tết dài.

Nhưng bối cảnh của Việt Nam chúng ta hiện tại quá khác so với những năm trước. Người lao động có thể nói đã có thời gian “nghỉ” rất dài do các đợt giãn cách trong đợt bùng phát dịch COVID-19 lần thứ 4. Đặc biệt là tại TP.HCM và các tỉnh, thành phía Nam đã ngưng hoạt động sản xuất, kinh doanh tận 3 tháng.

Tất nhiên, không thể so sánh nghỉ lễ, Tết với trạng thái thất nghiệp, không có thu nhập. Nhưng có thể khẳng định mối quan tâm lớn nhất hiện tại của người dân là được trở lại làm việc để có thu nhập lo cho gia đình. Trở lên thành phố là đã phải lo các khoản tiền trọ, thuê nhà, chi phí sinh hoạt, nhưng đi làm chưa được bao lâu lại nghỉ.

Về phía các doanh nghiệp, tại cuộc gặp mặt với Thủ tướng Chính phủ nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam, tâm tư chung của các chủ doanh nghiệp đều nằm ở 4 chữ “khôi phục sản xuất”. Và họ đều thẳng thắn nhận định điều này cần nhiều tháng, thậm chí vài năm. Một trong những khó khăn chính hiện tại là thiếu hụt lao động do phần lớn đã nghỉ việc, doanh nghiệp cần có thời gian tuyển dụng, đào tạo để ổn định sản xuất. Tết Nguyên Đán chỉ còn cách chưa đầy 3 tháng, doanh nghiệp chỉ vừa mới ổn định thì lại tiếp tục… nghỉ. Đó là chưa kể, dù khó khăn thì cũng không thể bỏ qua các khoản thưởng Tết cho cán bộ, nhân viên.

Như vậy, phương án nghỉ 9 ngày của Bộ LĐ-TB&XH là quá dài và gây khó cho cả doanh nghiệp và người lao động, trong khi ai cũng muốn tiếp tục làm việc, sản xuất. Thẳng thắn mà nói, trong bối cảnh hiện tại thì 2 ngày nghỉ Tết vào 30 và Mùng 1 đã là đủ.

Khi đưa ra đề xuất nghỉ 9 ngày, hẳn Bộ LĐ-TB&XH đã cân nhắc quyền lợi cho người lao động, cụ thể là việc được nghỉ hưởng lương và tiền lương làm việc ngày lễ, Tết (300% so với ngày thường). Tức là người lao động sẽ có thêm ngày nghỉ hưởng nguyên lương hoặc tăng thu nhập. Nhưng khách quan và công bằng mà nói, làm như vậy chỉ tạo thêm áp lực tài chính cho các doanh nghiệp. Khó khăn chồng chất, nay lại phải tính bài toán trả lương gấp 3 lần trong tận 9 ngày nếu không muốn hoạt động lại bị ngưng trệ.

Do đó, cần có một cơ chế đặc thù cho doanh nghiệp trong dịp Tết 2022. Trong đó cho doanh nghiệp chủ động lấy ý kiến và thỏa thuận với người lao động về số ngày nghỉ và cả khi nào sẽ trả khoản lương làm Tết. Doanh nghiệp và người lao động có thể chọn nghỉ Tết ngắn, và chi ngay khoản lương làm thêm. Hoặc họ có thể nghỉ Tết dài, sau đó chi lương làm thêm theo từng đợt, hoặc tùy tình hình của doanh nghiệp. Người lao động vẫn tiếp tục làm việc không gián đoạn, còn doanh nghiệp sẽ có thời gian ổn định tài chính để chi trả lương. Dù bằng cách nào thì cũng cần sự thống nhất giữa 2 bên và được các Sở, chính quyền địa phương giám sát chặt chẽ. Nhưng để có một giải pháp “vẹn cả đôi đường”, sự chung tay của Chính phủ, doanh nghiệp và người lao động là cần thiết.

Sau một thời gian đình trệ vì dịch bệnh, tiếng nói chung của người lao động và các doanh nghiệp là được trở lại tiếp tục làm việc mà không còn sự đứt gãy, gián đoạn. Ngày Tết là dịp để chúng ta cân bằng cuộc sống, nghỉ ngơi lấy lại năng lượng sau những ngày làm việc. Nhưng nếu chính nghỉ Tết làm gián đoạn cuộc sống thì đó là nghịch lý không đáng có.

Nguyên Khánh