Kiểm soát những kẻ trục lợi nhà đầu tư bằng trái phiếu

Có nhiều công cụ tài chính tác động đến thị trường bất động sản như thuế, phí, lệ phí, thị trường chứng khoán, phát hành cổ phiếu, trái phiếu doanh nghiệp, sắp xếp lại đất đai… Đặc biệt, đối với lĩnh vực bất động sản, phát hành trái phiếu doanh nghiệp dần trở thành kênh huy động vốn quan trọng trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng cho lĩnh vực này được giám sát chặt chẽ.

Hiện nay đã có trên 280 doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu doanh nghiệp để huy động vốn với con số lên đến 500.000 tỷ đồng. Chỉ riêng trong năm 2021, có 174 doanh nghiệp bất động sản phát hành trái phiếu, chiếm 33,6% tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành toàn thị trường với số vốn lên tới hơn 212.000 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2022, các doanh nghiệp bất động sản cũng đã huy động được gần 90 nghìn tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp.

Tại sao trái phiếu có thể huy động đến số lượng khủng khiếp như vậy? Đơn giản vì lãi suất hứa hẹn của doanh nghiệp quá khủng khiếp. Đơn cử như vừa qua, Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước đã “mạnh tay” ban hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty cổ phần Tập đoàn APEC Group vì phát hành chui trái phiếu với lãi suất mồi nhử lên tới 13%/năm. Rất may mắn cho các chủ đầu tư khi vào tháng 5, APEC Group hoàn trả toàn bộ hơn 507 tỷ đồng giá trị trái phiếu cần hoàn trả.

Nhưng không phải ai cũng được may mắn như vậy, hiện nay hàng nghìn nhà đầu tư ôm trái phiếu của Tập đoàn Tân Hoàng Minh đang đứng ngồi không yên. Bởi sau gần nửa năm kể từ ngày Ủy ban Chứng khoán Nhà nước hủy 9 đợt chào bán trái phiếu trái phép trị giá 10.030 tỉ đồng của ba công ty con thuộc Tập đoàn Tân Hoàng Minh, đến nay các nhà đầu tư vẫn chưa được hoàn tiền. Đáng buồn là có những người gần đất xa trời, dành toàn bộ tài sản để mua trái phiếu hòng để lại chút gì cho con cháu nhưng đến giờ vẫn không nhận được một đồng. Họ khóc vì lầm tin, họ khóc vì không biết đủ sức để mà chờ… Đây là những điều nhà huy động vốn không bao giờ nhắc đến khi họ vẽ ra một viễn cảnh rực rỡ với lãi suất trên trời!

Những giọt nước mắt muộn màng ở trên nhắc nhớ một thực trạng rằng, trong bối cảnh thị trường bất động sản phát triển chưa bền vững, sẽ có các rủi ro nhất định kể cả đối với trái phiếu có tài sản đảm bảo. Ví dụ, khi thị trường có biến động xấu sẽ có tác động trực tiếp làm suy giảm giá trị tài sản đảm bảo là cổ phiếu của doanh nghiệp và tài sản đảm bảo là dự án hình thành từ vốn vay, rủi ro này xảy ra đối với cả các khoản vay tín dụng và khoản phát hành trái phiếu.

Mặc dù, hiện nay dư nợ trái phiếu doanh nghiệp bất động sản mới tương đương khoảng 18,6% so với dư nợ tín dụng bất động sản của các ngân hàng thương mại, nhưng rủi ro có sự liên thông tác động qua lại giữa các thị trường cần phải được theo dõi chặt chẽ. Chính vì vậy, động thái tập trung hoàn thiện khung khổ pháp lý tại Nghị định số 153/2020/NĐ-CP quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế là rất đúng đắn và cấp thiết.

Không chỉ có vậy, thời gian qua, Chính phủ đã nỗ lực hết sức để bảo vệ quyền lợi chính đáng cho người dân. Ngoài việc thường xuyên lên tiếng cảnh báo nhắc nhở về việc mua trái phiếu thì Chính phủ cũng đã rất lắng nghe, đảm bảo đủ quyền lợi cấp thiết. Ví như, trước tình trạng khát vốn mà trái phiếu doanh nghiệp – kênh dẫn vốn quan trọng cho nền kinh tế bị “tắc” vì Nghị định 153/2020/NĐ-CP sửa đổi chưa được ban việc hành, ngay lập tức Chính phủ gỡ rối bằng Nghị định 65/2022/NĐ-CP.

Mặc dù, được xem là “đại lộ” mới cho trái phiếu doanh nghiệp nhưng mọi quy định đều hướng đến bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư và nền kinh tế một cách triệt để. Trong đó, điểm nhấn chính là buộc doanh nghiệp phải nêu cụ thể mục đích phát hành trái phiếu, dùng cho dự án gì và cùng lúc phải công bố thông tin cho nhà đầu tư đăng ký mua trái phiếu. Tương đương với một lượng trái phiếu nhất định là một dự án cụ thể, nên việc sử dụng vốn huy động từ phát hành trái phiếu của doanh nghiệp phải đảm bảo đúng mục đích theo phương án phát hành và nội dung công bố thông tin cho nhà đầu tư.

Từ đó để thấy rằng, Chính phủ luôn sẵn sàng xử lý và có biện pháp mạnh với những con dao ngọt “cắt cổ” người dân.

Công Luân