Khủng hoảng của Legoland Hàn Quốc và bài học cho Việt Nam
Khủng hoảng của Legoland Hàn Quốc làm dấy lên lo ngại cuộc khủng hoảng lan rộng trên thị trường trái phiếu châu Á, đồng thời cũng cho thấy nhiều kẽ hở về phát triển dự án và huy động vốn. Đây là những bài học lớn cho thị trường bất động sản Việt Nam.
Nền kinh tế bị “tổn thương” nặng nề
Công viên Legoland Korea tọa lạc ở thành phố Chuncheon, tỉnh Gangwon, là một công viên giải trí có diện tích gấp 39 lần sân bóng đá, là công viên thứ 10 mang thương hiệu “Legoland” trên thế giới. Ngay từ ban đầu, dự án Legoland đã vấp phải nhiều tranh cãi. Quá trình triển khai dự án đã bị trì hoãn suốt 7 năm do các nguyên nhân như phát hiện cổ vật, thiếu vốn…
Chưa hết, tranh cãi tiếp tục nổ ra xung quanh hợp đồng bất công bằng, khi lộ ra thông tin tỉnh Gangwon và công ty phát triển Gangwon Jungdo đã nhận 3% tiền thuê khu đất dự án dưới danh nghĩa cổ phần. Ngoài ra, trong số hơn 1.000 nhân viên làm việc tại Legoland, có tới 80% lao động không ký hợp đồng chính thức, khiến dư luận trong nước thất vọng về hiệu quả tạo việc làm từ dự án này.
Bất ổn đối với thị trường trái phiếu và tiền tệ Hàn Quốc từ vụ Legoland bắt nguồn từ việc Công ty liên doanh Gangwon Jungdo Development Corp. (GJC), nhà phát triển của Legoland Hàn Quốc, rơi vào tình cảnh không thể trả nợ các trái phiếu đáo hạn với tổng giá trị lên tới 205 tỷ won (142,3 triệu USD) và sau đó bị liệt vào danh sách phá sản.
Đây là vụ vỡ nợ hiếm hoi xảy ra trong thời gian gần đây tại Hàn Quốc. Cùng với đó, lãi suất trái phiếu doanh nghiệp tại một số thị trường địa phương leo lên mức cao nhất hơn một thập kỷ qua, phản ánh rủi ro gia tăng với thị trường trái phiếu doanh nghiệp.
Điều này khiến các nhà đầu tư tài chính không khỏi lo lắng về tình hình của các doanh nghiệp, nhất là nhóm bất động sản. Cùng với viễn cảnh ảm đạm do chính sách thắt chặt tiền tệ trên toàn cầu, tâm lý bất an tại Hàn Quốc đã kích hoạt một cuộc tháo chạy khỏi thị trường trái phiếu, khiến các chỉ số kinh tế ở xứ sở Kim Chi phát đi những tín hiệu tiêu cực.
Kinh nghiệm cho Việt Nam
Có thể thấy, khoản nợ hơn 205 tỷ won (142,3 triệu USD) và sự sụp đổ có nguy cơ tạo ra “hiệu ứng domino”, khi các nhà đầu tư mất niềm tin vào hệ thống ngân hàng và rút tiền, gây mất thanh khoản. Để đảm bảo an toàn vốn, thì các ngân hàng sẽ phải tăng lãi suất, vô hình trung gây khó khăn cho nền kinh tế vốn điêu đứng vì đại dịch Covid-19.
Tại Việt Nam, trong thời gian gần đây, có rất nhiều trái phiếu được phát hành bởi các công ty bất động sản và không có tài sản bảo đảm, được cho là tiềm ẩn nhiều rủi ro mà các nhà đầu tư cần thận trọng. Do vậy, để tránh rơi vào tình trạng vỡ nợ bất động sản và có thể đối mặt với những khó khăn như thị trường Hàn Quốc, Việt Nam cần có những giải pháp mang tính đặc thù phù hợp với điều kiện riêng của mình nhằm thúc đẩy và quản lý thị trường bất động sản phát triển ổn định, bền vững.
Một số biện pháp đã được nhắc đến trước đây và trên thực tế cũng đang được quyết liệt triển khai có thể kể đến như hoàn thiện hệ thống pháp luật, đặc biệt quan tâm đến các công cụ tài chính bất động sản như quy định về phát hành trái phiếu dự án, phát hành hối phiếu có đảm bảo bằng bất động sản, thành lập các quỹ tín thác đầu tư bất động sản…
Và một trong những điều cần thiết nhất hiện nay, trong bối cảnh thị trường bất động sản đang đối mặt với hàng loạt rủi ro, là tái cơ cấu thị trường bất động sản, phát triển đa dạng các loại hàng hóa, nhất là nhà ở cho phù hợp với nhu cầu, khắc phục lệch pha cung – cầu hàng hóa. Nói cách khác, cần tăng cường các dự án nhà ở mức trung bình, thấp và giảm tỷ trọng dự án cao cấp để tăng tính thanh khoản cho thị trường. Không chỉ giúp bình ổn thị trường, điều này cũng góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế và đảm bảo an sinh xã hội.
Vụ án công viên Legoland Hàn Quốc là hồi chuông cảnh báo cho thị trường bất động sản, chứng khoán và trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam. Những bài học và những cái giá phải trả trong những vụ án gần đây, tuy đau đớn và cay đắng, nhưng cũng là lời nhắc nhở cho các doanh nghiệp bất động sản, rằng trái “bong bóng” không thể phình to bất tận. Và những cuộc thao túng, trục lợi, cũng như chiếc kim trong bọc, không thể che giấu mãi.
Diệu Hương
