Khuất tất gì đằng sau việc nghệ sĩ né tránh sao kê tiền quyên góp từ thiện?

Sao kê, chuyện quá dễ dàng nhưng vì sao nó trở thành việc khó khăn, thậm chí bất khả kháng với hàng loạt các cá nhân nghệ sĩ kêu gọi quyên góp từ thiện, nổi bật hiện nay là ca sĩ Thủy Tiên. Hàng loạt các lý do được vợ chồng ca sĩ này đưa ra để né tránh, rõ nhất là cái cớ “sợ ngân hàng tốn giấy” in sao kê.

Mùa lũ lụt đã đi qua rất lâu, số tiền kêu gọi quyên góp cứu trợ, từ thiện cấp bách cho người dân nơi rốn lũ cũng đã kết thúc. Thế nhưng, câu chuyện thu chi không minh bạch, số tiền đội lên ngoài trăm tỷ đồng trở thành dấu hỏi, càng ngày sự hoài nghi càng lớn và sự hao mòn niềm tin ngày càng nhiều.

Sự kiện nữ doanh nhân Phương Hằng công bố thêm một giấc mơ động trời, thấy Thủy Tiên nhận được 320 tỷ đồng tiền quyên góp, chứ không phải 200 tỷ như lời cô ca sĩ này nói đã dấy lên thêm dấu chấm hỏi cực lớn trong lòng không ít người, về sự minh bạch trong công tác từ thiện mà cá nhân kêu gọi, quyên góp.

Điều đáng chú ý, khi cư dân mạng và chính những người thực hiện việc quyên góp cho Thủy Tiên kiểm chứng thông tin, đã sốc nặng khi biết cô ca sĩ có đến 2 tài khoản ngân hàng quyên góp, chứ không phải chỉ có 1 như lời vợ chồng Thủy Tiên công bố và báo cáo. Có bằng chứng còn cho thấy mạnh thường quân chuyển vào cả hai tài khoản này.

Lật ngược lại bảng báo cáo thu chi trên trang A4 mà Thủy Tiên trưng ra vài tháng trước đây, người am hiểu về kiến thức giao dịch tìm ra hàng loạt nghi vấn. Trong đó, phát hiện Thủy Tiên chuyển tiền từ tài khoản từ thiện này, lòn qua tài khoản kia cũng do mình đứng tên. Nghi vấn đặt ra: Có hay không Thủy Tiên ăn chặn số tiền hơn 120 tỷ đồng? Điều đó không chỉ có cộng đồng mà ngay cả người thân và bạn bè của ca sĩ Thủy Tiên cũng hoài nghi.

Chuyện này, ai cũng nhìn thấy cách giải quyết rất dễ dàng, đó là bảng sao kê hoạt động thu, chi và giao dịch. Thay vì làm điều đó, việc Thủy Tiên đăng đàn khóc sướt mướt trên mạng xã hội kêu oan. Người chuyên nghiệp, không có khuất tất trong việc sử dụng bất chính số tiền quyên góp từ thiện, họ sẽ chủ động sao kê ngay khi kết thúc việc quyên góp, trao tặng và không cần bất cứ ai yêu cầu, như vợ chồng ca sĩ Lý Hải đã thực hiện. Còn vì sao, ca sĩ Thủy Tiên đã rất nhiều lần bị gọi thẳng tên, yêu cầu công bố minh bạch việc thu, chi thì giãy nãy lên hay thật sự có gì khuất tất, những sự thật to tướng đằng sau đó, khiến họ né tránh? Rất nhiều câu hỏi đặt ra phía sau câu chuyện quyên góp từ thiện được thực hiện bởi cá nhân ca sĩ như thế này.

Đạo lý thông thường đã kêu gọi quyên góp từ thiện, nhất là gắn với thông điệp sẻ chia với hoàn cảnh khó khăn thì số tiền phải sử dụng đúng mục đích và minh bạch. Người kêu gọi quyên góp phải báo cáo thu bao nhiêu, chi cho những khoản nào và chứng minh điều đó bằng những thông số sao kê, hóa đơn cụ thể. Đó là chưa kể, tiền kêu gọi quyên góp từ thiện phải được thực hiện nhanh chóng. Không một lý do gì có thể lý giải cho việc tiền kêu gọi quyên góp lại bị ngâm trong tài khoản suốt một thời gian dài, đến mùa lũ năm sau vẫn chưa giải ngân hết.

Trên bình diện pháp lý, luật nghiêm cấm hoạt động cứu trợ, thiện nguyện để vụ lợi; nghiêm cấm việc gian lận, báo cáo sai sự thật để chiếm đoạt, sử dụng trái phép tiền, hàng của tổ chức, cá nhân quyên góp.

Tối ngày 6-9, bên lề cuộc họp báo Chính phủ, Trung tướng Tô Ân Xô, Chánh Văn phòng Bộ Công an nói: “Thông tin dư luận cũng là một nguồn tin tố giác tội phạm”. Nếu như cá nhân quyên góp từ thiện vẫn giữ lập trường không sao kê, minh bạch số tiền quyên góp, rất cần hành động cứng rắn để bạch hóa vấn đề này. Để tránh vấn đề từ thiện bát nháo, nghi vấn trục lợi như hiện nay, cơ quan chức năng phải xử phạt thật nghiêm nếu nghệ sĩ không minh bạch khi làm từ thiện.

Thái Thanh