Khởi tố cựu Tổng giám đốc VEAM Phan Phạm Hà
Vụ khởi tố cựu Tổng giám đốc Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam (VEAM), ông Phan Phạm Hà, đã thu hút sự chú ý của dư luận. Đây không phải là lần đầu tiên các lãnh đạo của VEAM dính vào các vụ án liên quan đến sai phạm trong quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước.
Theo đó, ngày 10/6/2024, Tổng công ty Máy động lực và Máy nông nghiệp Việt Nam – CTCP (VEAM) nhận được Thông báo của Cơ quan Cảnh sát Điều tra – Công an TP Hà Nội về việc khởi tố bị can và ra lệnh tạm giam đối với ông Phan Phạm Hà, Tổng Giám đốc VEAM, với tội danh “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo khoản 3 Điều 356 Bộ luật Hình sự. Sau đó, VEAM đã ra quyết định bãi nhiệm chức vụ Tổng giám đốc đối với ông Hà.
Việc khởi tố ông Phan Phạm Hà từ những vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong quá trình quản lý và điều hành công ty. Cụ thể, ông Hà bị cáo buộc lợi dụng chức vụ quyền hạn của mình để thực hiện các hành vi sai trái trong khi thi hành công vụ, gây hậu quả nghiêm trọng. Mặc dù chi tiết về sai phạm cụ thể của ông Hà chưa được công bố, nhưng hành động này là một phần trong chuỗi các biện pháp mà cơ quan chức năng đang thực hiện nhằm làm rõ các sai phạm tại VEAM.
Trước đó, vào ngày 4/10/2023, Cơ quan Công an TP Hà Nội đã khởi tố vụ án hình sự về “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí” tại VEAM. Trong vụ án này, các bị can gồm Nguyễn Thanh Giang (SN 1949), cựu Tổng giám đốc VEAM, và Hồ Mạnh Tuấn (SN 1963), Phó tổng giám đốc VEAM, đã bị khởi tố. Các bị can bị cáo buộc chỉ đạo việc mua 305 bộ khuôn dập cabin ô tô SV 110 không đúng quy định, gây lãng phí hơn 26 tỷ đồng của Nhà nước.
Ông Nguyễn Thanh Giang còn liên quan đến một vụ án khác, khi bị Cơ quan Cảnh sát Điều tra, Bộ Công an khởi tố về tội “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”. Vụ việc này liên quan đến những sai phạm trong quản lý và sử dụng khu đất gần 9.000m2 tại đường Bình Thới, phường 14, quận 11, TP.HCM, gây thiệt hại nghiêm trọng cho tài sản Nhà nước.
Do tình trạng sức khỏe của ông Giang (bị tiểu đường và suy thận), Cơ quan điều tra đã áp dụng biện pháp ngăn chặn, cấm đi khỏi nơi cư trú.
Giữa năm 2022, nhiều lãnh đạo VEAM đã bị kết án vì các sai phạm trong việc vay ngân hàng trái quy định, gây thiệt hại gần 183 tỷ đồng. Vụ việc này cũng cho thấy sự lỏng lẻo trong quản lý và kiểm soát tài chính tại VEAM, dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng.
Cụ thể, VEAM là một tổng công ty Nhà nước, được thành lập với mục tiêu phát triển ngành công nghiệp chế tạo máy động lực và máy nông nghiệp tại Việt Nam. Năm 2010, VEAM chuyển sang mô hình công ty mẹ – con theo quyết định của Bộ Công Thương, với 25 công ty con và đơn vị thành viên. Đến năm 2017, VEAM hoạt động theo mô hình công ty cổ phần với vốn điều lệ 13.288 tỷ đồng, trong đó vốn Nhà nước chiếm hơn 88%.
Trong quá trình hoạt động, VEAM đã đạt được nhiều thành tựu trong lĩnh vực chế tạo và cung cấp máy móc nông nghiệp, đóng góp quan trọng vào sự phát triển của ngành nông nghiệp Việt Nam. Tuy nhiên, công ty cũng gặp không ít khó khăn và thách thức, đặc biệt là các vấn đề liên quan đến quản lý tài sản và tài chính. Các vụ án liên quan đến sai phạm tại VEAM trong thời gian qua đã làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến uy tín và hoạt động của công ty.
Các vụ án tại VEAM cho thấy tầm quan trọng của việc tuân thủ pháp luật và trách nhiệm của lãnh đạo trong quản lý và sử dụng tài sản Nhà nước. Việc khởi tố và xét xử các lãnh đạo vi phạm không chỉ nhằm mục đích trừng phạt mà còn để răn đe và ngăn chặn các hành vi sai trái tương tự trong tương lai.
Theo khoản 3 Điều 356 Bộ luật Hình sự, tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn được giao để thực hiện hoặc không thực hiện công vụ nhằm mục đích trục lợi, gây thiệt hại hoặc ảnh hưởng đến lợi ích của Nhà nước, tổ chức, cá nhân. Mức án đối với hành vi này có thể rất nghiêm khắc, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của hành vi và hậu quả gây ra.
Việc khởi tố ông Phan Phạm Hà và các lãnh đạo khác của VEAM cho thấy quyết tâm của các cơ quan chức năng trong việc đấu tranh chống lại các hành vi lợi dụng chức vụ quyền hạn để thực hiện các hành vi sai trái, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước. Đây là một bài học đắt giá cho các doanh nghiệp Nhà nước khác trong việc nâng cao trách nhiệm và minh bạch trong quản lý và sử dụng tài sản công.
Tóm lại, VEAM cần phải có các biện pháp cải tổ mạnh mẽ để khôi phục uy tín và tiếp tục phát triển bền vững. Các lãnh đạo mới của công ty cần phải rút ra bài học từ những sai phạm trong quá khứ để tránh lặp lại các sai lầm tương tự, đồng thời cần phải xây dựng một hệ thống quản lý chặt chẽ và minh bạch hơn nhằm đảm bảo hoạt động hiệu quả và bền vững.
Bích Ngân
