KHI CÁC NƯỚC CHƠI “CỜ” TRÊN BÃI ĐÁ CHÌM
Cuộc chiến không tiếng súng tại Sandy Cay đang hé lộ bức tranh địa chính trị phức tạp tại Biển Đông, nơi mỗi lá cờ được cắm xuống đều mang những thông điệp ngầm vượt xa giá trị thực của một bãi đá ngập nước.
Ngày 26/4/2025, truyền thông Trung Quốc đưa hình ảnh lực lượng Hải cảnh giương cao lá cờ đỏ sao vàng trên đá Hoài Ân. Chỉ một ngày sau, Philippines đáp trả bằng việc đưa người đến chính bãi đá này. Ngày 29/4, lực lượng Trung Quốc quay lại. Một vòng xoay không có điểm dừng.
Sandy Cay – tên quốc tế của cụm gồm Đá Hoài Ân, Đá Tri Lễ và Đá Cái Vung (tiếng Trung: 铁线礁 – Tiexian Jiao) – về bản chất chỉ là một bãi cát phần lớn thời gian nằm dưới mặt nước. Không có dân cư, không có công trình vĩnh cửu, nhưng lại trở thành điểm nóng trong cuộc tranh giành ảnh hưởng.
Vị trí đáng giá của nó nằm ở cái nhìn địa chiến lược: cách đảo Thị Tứ (Pagasa) do Philippines kiểm soát chỉ 4,6km và cách đảo Subi do Trung Quốc chiếm đóng 19,2km. Trong trò chơi cờ tướng biển Đông, đây là một ô vuông có thể định đoạt thế trận.
Thú vị là trong khi báo chí quốc tế chỉ nhắc đến cuộc đối đầu giữa hai “võ sĩ” chính – Trung Quốc và Philippines, thì thực tế đây là bãi đá có đến bốn quốc gia cùng tuyên bố chủ quyền: Việt Nam, Đài Loan, Philippines và Trung Quốc.
Thời điểm Trung Quốc chọn để “phất cờ”- chỉ vài ngày trước khi Philippines và Mỹ chuẩn bị tập trận chung vào tháng 5/2025.
Cách đó không xa, đảo Thị Tứ vẫn chứa 200 cư dân Philippines và một đường băng dài 1.260m – điểm tựa quân sự không nhỏ của Manila trong khu vực.
Philippines đã nhiều lần đưa các nhà khoa học đến Sandy Cay nghiên cứu. Trung Quốc sẵn sàng khoe hình ảnh cắm cờ. Còn Việt Nam? Như phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng đã nói: “Việt Nam đã giao thiệp và trao công hàm phản đối.” Mỗi nước một chiến thuật, mỗi bên một cách tiếp cận.
“Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và bằng chứng lịch sử khẳng định chủ quyền,” bà Hằng khẳng định. Những tuyên bố chính thức luôn nhất quán, nhưng cách thức hành động của mỗi bên lại khác nhau.
Cuộc tranh chấp tại Sandy Cay đang phản ánh một thực tế lớn hơn nhiều – cuộc cạnh tranh ảnh hưởng của các cường quốc tại Biển Đông. Trung Quốc muốn gửi thông điệp đến Mỹ và đồng minh. Philippines muốn khẳng định vị thế trước cuộc tập trận. Còn Việt Nam vẫn kiên định lập trường pháp lý, trong khi liên tục theo dõi và ghi nhận.
Trong khi các nước khác công khai thể hiện sự hiện diện, Việt Nam duy trì lực lượng Hải quân túc trực, theo dõi mọi diễn biến. Mỗi bên đều có những nước đi riêng trong cuộc chơi này.
Những lá cờ trên Sandy Cay có thể sẽ bị sóng biển và gió cuốn đi, nhưng những dòng chảy ngầm của cuộc đấu tranh địa chính trị vẫn tiếp diễn không ngừng. Và Việt Nam vẫn kiên định trên con đường đấu tranh bằng pháp lý quốc tế của mình.
Thu An
