“Khai tử” giấy chứng nhận đăng kiểm xe cơ giới, làm sao để sớm thành hiện thực?

Công cuộc chuyển đổi số hiện nay đã thực sự đi sâu vào mọi ngõ ngách cuộc sống. Chuyển đổi số đã mang lại sự thuận lợi cho mọi người dân và làm cho cuộc sống hành chính trở nên đơn giản. Nếu cập nhật tốt và ứng dụng chuyển đổi số một cách triệt đề, mọi thông tin chi tiết về công dân, tài sản mà công dân sở hữu chỉ cần thông qua vân tay của chủ nhân.

Nhờ công cuộc chuyển đổi số, việc sử dụng tiền mặt sẽ được hạn chế, các thủ tục hành chính được đơn giản giúp người dân có thêm thời gian đầu tư cho những công việc có ích hơn. Sức khỏe bệnh nhân được quản lý tốt hơn, bảo hiểm y tế cũng sẽ trở nên thông dụng và thuận tiện hơn. Gần đây, chiến dịch làm CCCD gắn chip do Bộ Công an chủ trì đã nhận được sự ủng hộ rộng rãi của công dân cả nước. Người dân rất tin tưởng và hy vọng sau khi toàn bộ dữ liệu công dân được cập nhật, thì rất nhiều thứ giấy tờ liên quan đến cá nhân sẽ được giảm bớt một cách đáng kể, trong đó nhiều việc liên quan đến quản lý công dân sẽ được đơn giản một cách triệt để. Theo đó, việc quản lý công dân thông qua hộ khẩu sẽ được bãi bỏ, kèm theo đó là rất nhiêu các thủ tục hành chính khác sẽ được cải cách tránh được rất nhiều phiền hà cho nhân dân.

Hiện nay rất nhiều cơ quan, đơn vị đã cập nhật tốt công cuộc chuyển đổi số để phục vụ khách hàng tốt hơn. Tiên phong trong lĩnh vực này phải kể đến ngành Thuế, Hải quan, Ngân hàng, Bưu điện, Sàn thương mại điện tử và rất, rất nhiều các dịch vụ khác đem lại nhiều tiện ích và lợi ích cho xã hội và cho chính doanh nghiệp. Thậm chí các dịch vụ tâm linh cũng đã được thực hiện online vô cùng hiệu quả.

Trong lúc cả xã hội đang thay đổi và thay đổi chóng mặt ứng dụng kĩ thuật số thì có một số ngành lại rất ít có sự thay đổi, trong đó có việc đăng kiểm ô tô và các phương tiện giao thông khác. Được biết, công tác đăng kiểm các phương tiện xe cơ giới là điều bắt buộc nhằm bảo đảm sự an toàn cho người tham gia giao thông. Hiện nay việc đăng kiểm và cấp giấy đăng kiểm vẫn chưa có những cải tiến gây ra không ít những phiền toái cho các chủ phương tiện.

Với hệ thống quản lý đăng kiểm như hiện nay thì để tránh những phiền toái khi tham gia giao thông, ngoài giấy đăng kí phương tiện, các chủ xe còn phải mang theo rất nhiều giấy tờ khác như sổ đăng kiểm, các giấy tờ chứng nhận bảo hiểm và các chứng từ khác liên quan đến xe. Chỉ cần quên hay thất lạc một trong những loại giấy tờ cũng sẽ ảnh hưởng lớn đến người chủ lẫn người điều khiển phương tiện. Việc mỗi lần tham gia giao thông phải mang theo nhiều loại giấy tờ gây ra sự phiền hà, phức tạp không ai muốn có. Nếu ứng dụng chuyển đổi số vào công tác này, người dân có thể yên tâm khi các nghĩa vụ đã thực hiện theo quy định.

Các chuyên gia đều nhất trí cho rằng trong cuộc cách mạng số, việc bỏ giấy đăng kiểm ô tô là xu thế tất yếu và nên làm sớm. Các chuyên gia đều cho rằng với phương tiện đang chịu sự quản lý như hiện nay, dữ liệu đăng kiểm đều có đủ trong hệ thống, do đó hoàn toàn có thể hướng tới truy cập qua phần mềm. Nếu đăng kiểm làm được như vậy sẽ tạo điều kiện tốt không chỉ cho lái xe, chủ phương tiện. Và lực lượng chức năng trên đường cũng sẽ thuận tiện hơn trong việc tuần tra, kiểm soát.

Việc số hóa việc đăng kiểm cũng giúp minh bạch thời hạn đăng kiểm đối với mỗi phương tiện. Các phương tiện sẽ được nhắc nhở kiểm định đúng thời hạn, không những bảo đảm an toàn cho người sử dụng phương tiện tham gia giao thông còn giúp xã hội an toàn hơn do chất lượng phương tiện được kiểm soát tốt hơn. Nó cũng giúp tránh được những trường hợp vì mất giấy đăng kiểm mà phải đến làm lại dù chưa đến thời hạn kiểm định như hiện nay. Theo quy định hiện hành, nếu chủ phương tiện đánh mất giấy chứng nhận đăng kiểm ngoài việc phải viết giấy cam kết bị mất giấy chứng nhận đăng kiểm và không sử dụng vào mục đích phi pháp, người làm thất lạc còn phải chấp nhận thời hạn đăng kiểm theo lần đăng kiểm tiếp theo và nộp thêm phí kiểm định đăng kiểm.

Các chuyên gia ngành đăng kiểm cho rằng, quản lý nhà nước hoàn toàn có thể bỏ giấy tờ đăng kiểm để tránh rủi ro về mất giấy tờ cho chủ phương tiện. Việc bỏ giấy tờ đăng kiểm còn mang lại nhiều lợi ích khác.

Thứ nhất, chủ các phương tiện không phải để tâm đến những tờ giấy được các trung tâm đăng kiểm cấp. Thứ hai, các trung tâm đăng kiểm cũng không phải in ấn, quản lý phôi giấy chứng nhận. Và cuối cùng, các phương tiện được kiểm định đúng thời hạn quy định và không bị phiền toái khi nhỡ đánh mất giấy đăng kiểm và mất thêm phí đăng kiểm.

Các chuyên gia cho rằng để thực hiện được việc này có thể bổ sung thêm mã vạch QR trên tem đăng kiểm và phương tiện chỉ cần cấp tem. Trong quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng quét mã vạch để truy cập đầy đủ dữ liệu về phương tiện. Tuy nhiên vướng mắc hiện nay là dữ liệu hồ sơ trực tuyến còn thiếu hình ảnh phương tiện, về vấn đề này các cơ quan chức năng cần nghiên cứu bổ sung để hoàn thiện.

Hiện nay việc số hóa kiểm soát các phương tiện giao thông đang là xu thế tất yêu trên toàn thé giới. Vì vậy ngành đăng kiểm cần khẩn trương nghiên cứu và sớm áp dụng số hóa ứng dụng vào công tác đăng kiểm tại Việt Nam.

Để làm được việc chuyển đổi số, trước mắt cần tuyên truyền để thay đổi tư duy của những người làm công tác đăng kiểm. Việc chuyển đổi số cần phải làm ngay. Bước đầu có thể làm song song vừa cấp giấy vừa số hoá để tiện chống làm giả giấy chứng nhận đăng kiểm vì hiện nay giấy giả rất nhiều. Khi số hoá được hình ảnh và thông số kỹ thuật có thể tiến tới bỏ cấp giấy chứng nhận đăng kiểm (bản giấy).

Việc số hóa đăng kiểm rõ ràng mang lại rất nhiều lợi ích, tiết kiệm cho người dân, cho xã hội, vậy nếu bỏ được giấy chứng nhận đăng kiểm sẽ góp phần tiết kiệm chi phí in ấn, quản lý đăng kiểm khá lớn. Với số lượng phương tiện vận chuyển tăng lên hàng năm một cách đáng kể thì rõ ràng thì đây là một khoản kinh phí không hề nhỏ.

Ngoài việc số hóa công tác đăng kiểm thì việc cấp bằng cũng cần phải sớm tính đến, nhằm đồng bộ trong công tác quản lý nhằm tiết kiệm kinh phí và nâng cao công tác quản lý điều hành giao thông.

Tuy nhiên, để đồng bộ và khích lệ quá trình chuyển đổi số và tránh những vướng mắc không đáng có, những cơ quan chức năng cần nghiên cứu chính sách một cách thấu đáo, nhằm ban hành những văn bản pháp lý để thúc đẩy quá trình chuyển đổi số được nhanh hơn, thuận lợi hơn.

Đỗ Mạnh

* Bài viết thể hiện văn phong và quan điểm riêng của tác giả.