Kết quả bầu cử Mỹ sẽ dập tắt chiến sự ở Ukraine?
Những lá phiếu của cử tri Mỹ trong cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ có khả năng sẽ làm đảo chiều cuộc chiến ở Ukraine.
Hôm 4/11, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ký luật gọi nhập ngũ những người có tiền án. Theo đó quân đội Nga có thể sẽ huy động vào cuộc chiến Ukraine thêm hàng trăm nghìn người đã bị kết án quản chế hoặc gần đây được trả tự do ở nước Nga. Cùng thời điểm này, một cuộc chiến lớn giữa Nga và Ukraine sắp sửa nổ ra ở Kherson, một thành phố nằm ở phía Nam Ukraine.
Những tưởng căng thẳng đang lên đến hồi đỉnh điểm thì ngày 6/11, chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bất ngờ hối thúc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky nên cởi mở về khả năng đàm phán với Nga. Theo Washington Post, các quan chức Mỹ cho rằng việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky từ chối đối thoại với chủ nhân của Điện Kremlin là nguyên nhân chính làm trầm trọng thêm tình trạng chi phí thực phẩm và nhiên liệu tăng cao ở các khu vực châu Âu, châu Phi và Mỹ Latinh. Do đó, theo lý giải từ Mỹ, việc đàm phán không phải là nhượng bộ Nga, mà là để giải tỏa những bất ổn ở các khu vực kể trên, từ đó họ sẽ có thiện chí ủng hộ Ukraine mạnh mẽ hơn.
Tuy nhiên để hiểu nguyên nhân thực sự đằng sau động thái gây bất ngờ này của chính quyền Tổng thống Biden, chúng ta cần nhìn vào cuộc bầu cử đang diễn ra ở Hoa Kỳ.
Hôm 8/11, cử tri Mỹ đã bước vào ngày bỏ phiếu chính thức cho cuộc bầu cử Quốc hội giữa nhiệm kỳ năm 2022. Mặc dù không rầm rộ như cuộc bầu cử tổng thống, thế nhưng đợt bầu cử giữa kỳ tại Mỹ lại cực kỳ quan trọng vì nó xác định đảng nào sẽ nắm quyền lực tại Quốc hội Mỹ trong hai năm tới. Và Quốc hội chính là cơ quan soạn thảo và làm ra luật, quan trọng ở chỗ nếu Đảng Dân chủ để mất một hoặc cả lưỡng viện vào tay Đảng Cộng hòa, thì những kế hoạch của Tổng thống Mỹ đương nhiệm sẽ không còn được thông qua dễ dàng như trước đây.
Và hôm 3/11, nghị sĩ Đảng Cộng Hòa Marjorie Taylor Greene đã tuyên bố, nếu Đảng Cộng hòa giành lại được quốc hội từ tay đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử giữa kỳ ngày 8/11, Ukraine sẽ có thể bị cắt viện trợ. Bà Green cáo buộc đảng Dân chủ cầm quyền đang ưu tiên quân đội Ukraine hơn là cuộc sống của người dân Mỹ. Không chỉ bà Greene mà lãnh đạo phe thiểu số tại Hạ viện Kevin McCarthy cũng nói rằng “Nước Mỹ sẽ đối mặt với suy thoái và họ sẽ không viết tờ séc khống cho Ukraine nữa. Họ sẽ không làm vậy. Sẽ không còn những tờ séc khống miễn phí”. Tổng thống Mỹ Joe Biden hồi tháng trước cũng thừa nhận ông lo ngại về những khoản viện trợ tương lai cho Ukraine nếu kịch bản Đảng Cộng hòa nắm quyền xảy ra.
Vấn đề hiện nay là ưu thế còn đang nghiêng về Đảng Cộng hòa. Trong 2 năm qua, Đảng Dân chủ đã nắm cả lưỡng viện Quốc hội Mỹ và Nhà Trắng. Quyền lực đã từng nằm hết trong tay Đảng Dân chủ, thế nhưng giờ đây nước Mỹ lại đang phải đối mặt với tình trạng lạm phát cao, và nguy cơ suy thoái thấy rõ. Do đó, Đảng Cộng hòa hiện đang nhận được sự ủng hộ và có nhiều lợi thế giành chiến thắng hơn tại Hạ viện, trong bối cảnh cử tri Mỹ thất vọng về nền kinh tế dưới sự điều hành của Tổng thống Biden.
Chưa kể, chính những người dân Mỹ cũng đang theo xu hướng chọn chính sách thay vì chọn đảng, có nghĩa họ sẽ xoáy sâu phân tích những chính sách của cả hai bên, và chỉ xem xét bầu chọn cho bên nào có chính sách mang tới lợi ích cho mình. Và Đảng Cộng Hòa có khả năng áp đảo vì họ không sa lầy ở Ukraine và chủ trương tập trung nhiều hơn những vấn đề bên trong lòng nước Mỹ. Còn với đảng Dân chủ họ vẫn đang tranh đấu để giữ thành quả mà mình đã gây dựng ở Ukraine, thứ mà đang vắt kiệt hầu bao của người dân Mỹ.
Đảng Dân chủ có nguy cơ mất ghế vào tay Đảng Cộng hòa, do đó, việc Tổng thống Nga Putin huy động thêm quân vừa qua, chính là nguyên nhân làm cho chính quyền ông Biden phải hối thúc Ukraine ngồi vào bàn đàm phán. Việc Mỹ kéo Ukraine xuống bàn đàm phán với Nga có thể được xem là cách Đảng Dân Chủ tránh nguy cơ chiến tranh leo thang trong lúc họ đang bận lo chạy đua bầu cử với Đảng Cộng hòa. Nếu Ukraine mở lời trước thì Nga chắc chắn không thể công khai chối từ. Còn nếu tiếp tục chiến tranh, cuộc chiến sẽ bất lợi vì Ukraine đang mất đi hỗ trợ, nếu quân đội Ukraine để thua, và Đảng Dân chủ để mất ghế tại Quốc hội Mỹ, hai thảm họa chính trị cùng lúc sẽ chôn vùi uy tín của Đảng Dân chủ Mỹ.
Nhiều tín hiệu đang cho thấy cuộc chiến Ukraine sẽ hạ nhiệt, thế nhưng nó không đồng nghĩa sẽ có cái kết có lợi cho phía Ukraine.
Huy Hoàng
