Israel đồng ý ngừng bắn theo đề xuất của Mỹ, Iran tỏ tín hiệu hòa hoãn
Trong bối cảnh căng thẳng leo thang tại Trung Đông, Israel đã chấp thuận lệnh ngừng bắn do Mỹ đề xuất, trong khi Iran vẫn chưa đưa ra quyết định chính thức nhưng cũng phát tín hiệu sẽ không tiếp tục leo thang nếu Israel ngừng tấn công.
Theo một quan chức cấp cao Nhà Trắng chia sẻ với CNN, Israel đã đồng ý với một thỏa thuận ngừng bắn, với điều kiện Iran phải chấm dứt mọi cuộc tấn công nhằm vào lãnh thổ nước này.
Tổng thống Mỹ Donald Trump được cho là đã trực tiếp liên lạc với Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu để thúc đẩy tiến trình này. Phó Tổng thống JD Vance, Ngoại trưởng kiêm Cố vấn An ninh Quốc gia Marco Rubio và Đặc phái viên Steve Witkoff cũng tham gia đàm phán với phía Iran thông qua nhiều kênh, cả trực tiếp lẫn gián tiếp.
Nhà Trắng nhấn mạnh, điều kiện để đạt được thỏa thuận là nhờ vào cuộc không kích của Mỹ vào ba cơ sở hạt nhân chủ chốt của Iran vào ngày 21/6. Tổng thống Trump cũng gửi lời cảm ơn tới Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad Al Thani vì vai trò trung gian hòa giải trong tiến trình này.
Iran chưa chấp thuận chính thức nhưng phát tín hiệu “hạ nhiệt”
Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi khẳng định hiện chưa có bất kỳ thỏa thuận ngừng bắn nào với Israel. Tuy nhiên, ông cho biết Iran sẽ không tiếp tục các hành động quân sự nếu Israel dừng không kích trước 4 giờ sáng theo giờ địa phương.
“Iran không phải là bên khởi xướng chiến tranh – Israel đã tấn công trước”, ông Araghchi viết trên mạng xã hội X. Ông cũng nhấn mạnh, nếu Israel ngừng “hành vi xâm lược bất hợp pháp”, Iran sẽ không tiếp tục đáp trả, dù quyết định cuối cùng vẫn đang được cân nhắc.
Trong khi đó, Tổng thống Trump tỏ ra lạc quan và nói với NBC News rằng ông kỳ vọng lệnh ngừng bắn sẽ kéo dài “mãi mãi”.
Tuy nhiên, không khí vẫn còn căng thẳng. Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) đã đăng cảnh báo sơ tán cho người dân tại các khu vực ở thủ đô Tehran, cho biết quân đội nước này vẫn đang hoạt động tại những điểm có cơ sở hạ tầng quân sự của Iran.
Iran bị tê liệt chương trình hạt nhân, phản ứng bằng dự luật chống IAEA
Theo Phó Tổng thống Mỹ JD Vance tuyên bố các cuộc không kích của Mỹ đã phá hủy khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân của Iran. Theo ông, các cơ sở hạ tầng hạt nhân quan trọng đã bị phá hủy, khiến Iran “không còn khả năng chế tạo vũ khí hạt nhân bằng thiết bị hiện có”.
Dù vậy, phía Iran vẫn có phản ứng cứng rắn. Ủy ban An ninh Quốc gia của Quốc hội Iran đã thông qua dự thảo luật đình chỉ mọi hợp tác với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), bao gồm việc lắp đặt camera giám sát, cho phép thanh tra và chia sẻ dữ liệu, nếu an ninh các cơ sở hạt nhân không được đảm bảo.
Dự luật này vẫn cần được thông qua tại phiên họp toàn thể của Quốc hội Iran để có hiệu lực.
Tóm lại, động thái đồng ý ngừng bắn của Israel, với điều kiện từ Mỹ, cho thấy Washington vẫn đang giữ vai trò trung gian chủ chốt trong xung đột khu vực. Dù Iran chưa chính thức ký kết thỏa thuận, tuyên bố “không có ý định tiếp tục phản ứng” là một dấu hiệu tích cực cho triển vọng giảm leo thang căng thẳng.
Tuy nhiên, tình hình vẫn rất mong manh. Israel tiếp tục duy trì sự hiện diện quân sự tại Tehran và Iran đang phản ứng bằng cách siết chặt hợp tác với IAEA. Điều này cho thấy dù xung đột vũ trang có thể tạm ngưng, cuộc chiến ngoại giao và chiến lược giữa hai quốc gia vẫn còn kéo dài.
Một lệnh ngừng bắn “mãi mãi”, như Tổng thống Trump hy vọng, có thể là mong muốn thiện chí, nhưng khó có thể đạt được trong thực tế nếu không có các bước đi cụ thể hơn về an ninh, kiểm soát vũ khí và xây dựng lòng tin giữa các bên.
Thảo Nguyên
