Iran bất ngờ tuyên bố bỏ giới hạn làm giàu uranium
Rạng sáng 6-1 theo giờ Việt Nam, Iran tuyên bố hiện nước này không còn tuân thủ giới hạn làm giàu urani, đảo ngược thêm những cam kết đã ký với nhóm 6 cường quốc về vấn đề hạt nhân.
Tuy nhiên, Iran vẫn tiếp tục hợp tác với cơ quan giám sát hạt nhân Liên Hợp Quốc. Theo Reuters, Iran được cho là sẽ tuyên bố lập trường mới nhất về thoả thuận này vào cuối tuần qua. Tuy nhiên, thông báo của nước này lại trùng với thời điểm căng thẳng với Washington leo thang sau khi Mỹ giết chỉ huy hàng đầu của Tehran là tướng Soleimani trong một vụ không kích ở Baghdad.
Truyền hình quốc gia Iran đưa tin, Iran sẽ không tôn trọng bất cứ giới hạn nào được vạch ra trong thoả thuận về các hoạt động hạt nhân của nước này: dù là hạn chế về số lượng máy ly tâm làm giàu uranium tới năng lực làm giàu uranium, lượng uranium đã làm giàu được dự trữ cũng như các hoạt động phát triển và nghiên cứu…
“Iran sẽ tiếp tục các hoạt động làm giàu uranium mà không có hạn chế nào… và dựa trên nhu cầu kỹ thuật”, truyền hình dẫn tuyên bố của chính phủ Iran. Tuyên bố cũng có đoạn, Tehran sẽ đảo ngược các quyết định nếu các trừng phạt của Mỹ được dỡ bỏ.
Thỏa thuận này có tên chính thức là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) ký năm 2015. Tham gia thỏa thuận này là nhóm P5+1 (Mỹ, Anh, Pháp, Trung Quốc, Nga và Đức).
Trước đó ngày 7-7-2019, Iran đã tuyên bố về việc phá vỡ giới hạn làm giàu uranium như tín hiệu đáp trả việc Mỹ rút khỏi thỏa thuận JCPOA.
Vào thời điểm JCPOA được vinh danh như một thỏa thuận “lịch sử”, Iran cam kết khống chế mức làm giàu urani ở 3,67% trong vòng 15 năm, đổi lại là được cởi bỏ cấm vận để phát triển kinh tế hơn. Đối với các bên ký kết, đây là mốc đủ để đảm bảo Tehran không chế tạo bom nguyên tử.
Tuyên bố của Iran khiến giới quan sát lo ngại nước này đang ở bờ vực rút hẳn và khiến JCPOA sụp đổ.
Trong một diễn biến liên quan, hãng thông tấn IRNA của Iran dẫn lời phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Abbas Mousavi nói: “Đêm nay, sẽ có một cuộc họp quan trọng quyết định bước tiếp theo và việc thực thi thỏa thuận… xét tới những đe dọa gần đây (của Mỹ), cần nhấn mạnh rằng tất cả diễn biến và hiểm họa sẽ được liên kết với nhau”.
Theo Reuters, phía Iran cảnh báo sẽ thể hiện mức độ cam kết thấp hơn nữa nếu các nước châu Âu trong JCPOA không thể bảo vệ nền kinh tế Iran trước các đợt trừng phạt của Mỹ.
Động thái lần này của Iran được thực hiện trong bối cảnh căng thẳng giữa Tehran và Washington leo thang sau cái chết của ông Qasem Soleimani – tư lệnh lực lượng Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran.
Giới lãnh đạo Iran thề trả thù Mỹ cho đợt không kích khiến ông Soleimani thiệt mạng vừa qua. Iran xem đây là sự mất mát lớn vì ông Soleimani là nhân vật có ảnh hưởng đối với những hoạt động của nước này ở Trung Đông.
Hoài Nam (tổng hợp)
