Indonesia lên kế hoạch mời Nhật thay Trung Quốc xây đường sắt cao tốc

Indonesia xem xét mời Nhật Bản tham gia dự án đường sắt cao tốc Jakarta – Bandung đang chậm tiến độ và đội vốn do Trung Quốc xây dựng.

Ngoại trưởng Indonesia Retno Marsudi hôm 4/6 cho hay chính phủ nước này đang thảo luận khả năng mời Nhật Bản tham gia vào dự án đường sắt cao tốc này, với hy vọng thúc đẩy tiến độ do Trung Quốc xây dựng đang bị trì hoãn vì đội vốn.

Nhật Bản là đối tác thương mại quan trọng trong phát triển cơ sở hạ tầng của Indonesia, hợp tác sẽ giúp kết nối các thành phố của nước này và thúc đẩy kinh tế tăng trưởng nhanh hơn, Ngoại trưởng Marsudi nói.

Đề xuất mới sẽ kết hợp dự án xây dựng tuyến đường sắt Bandung – Surabaya, dự án mà nhà thầu Nhật Bản thua trước đối thủ Trung Quốc năm 2015, với một dự án nâng cấp tuyến đường hiện tại dài 750 km kết nối Jakarta và Surabaya do Nhật Bản thực hiện.

Mô hình tàu chạy trên đường sắt cao tốc Trung Quốc đưa ra năm 2016. Ảnh: CFP.

Nhiều thành viên trong chính phủ Indonesia cho rằng xây dựng một tuyến đường sắt riêng chạy từ Bandung tới Surabaya sẽ hiệu quả hơn so với xây dựng nhiều tuyến đường từ thủ đô chạy về phía đông và đông nam. Dự án Jakarta – Bandung đội vốn đã củng cố thêm quan điểm này.

Bộ Doanh nghiệp Nhà nước Indonesia dự kiến lập kế hoạch và đề xuất dự án với Nhật Bản sau khi hoàn thành.

Trung Quốc trúng thầu dự án đường sắt Jakarta – Bandung bằng kế hoạch không cần chính phủ Indonesia đóng góp tài chính. Tuyến đường sắt cao tốc dài 140 km dự kiến giảm thời gian di chuyển giữa hai thành phố từ 3,5 tiếng xuống 45 phút. Lễ khởi công bắt đầu vào tháng 1/2016, dự kiến hoàn thành năm 2019.

Bắc Kinh coi dự án là một phần quan trọng trong Sáng kiến Vành đai và Con đường. Tháng 6/2019, trong một cuộc họp với Tổng thống Indonesia Joko Widodo, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nói “chúng ta cần vững vàng xây dựng và nâng cao chất lượng hợp tác theo Sáng kiến Vành đai và Con đường”.

Nhưng chậm trễ trong giải phóng mặt bằng, điều kiện để Ngân hàng Phát triển Trung Quốc cung cấp 75% vốn cho dự án, đã khiến dự án bị chậm tiến độ tới năm 2021. Gần đây, việc xây dựng cũng bị dừng lại do Covid-19.

Các dự án đường sát từ Jakarta tới Surabaya của Indonesia. Đồ họa: Nikkei. — Các dự án đường sắt từ Jakarta tới Surabaya của Indonesia. Đồ họa: Nikkei.

Airlangga Hartarto, bộ trưởng điều phối các vấn đề kinh tế của Indonesia, cho biết dự án sẽ bị chậm tiến độ thêm một năm nữa. Đánh giá về các kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng của Indonesia cho thấy dự án Jakarta – Bandung sẽ bị đội vốn lên 6 tỷ USD so với 5,5 tỷ USD ước tính ban đầu.

Điều này khiến chính quyền Indonesia hôm 29/5 cân nhắc mở rộng tuyến đường sắt tới Surabaya và mời Nhật Bản tham gia dự án, sau khi Tổng thống Widodo và các thành viên nội các họp bàn đánh giá lại những dự án chiến lược quốc gia.

“Để tăng hiệu quả kinh tế, Tổng thống Jokowi đã chỉ thị dự án không được dừng lại ở Bandung mà phải kéo dài tới Surabaya”, đồng thời yêu cầu mời Nhật Bản tham gia dự án, Airlangga nói sau cuộc họp.

Kế hoạch thay đổi sẽ gây khó cho Nhật Bản, bởi trước đó, Nhật Bản đã tiến hành nghiên cứu khả thi cho tuyến đường sắt Jakarta – Bandung và sẽ gặp nhiều rắc rối trong việc thay đổi thiết bị. Thiết kế của Nhật Bản sử dụng hệ thống đường ray hiện có và thông số kỹ thuật khác với đường ray cao tốc mà Trung Quốc thiết kế.

“Chúng tôi không thể tưởng tượng đề xuất mới mà Indonesia đưa ra sẽ như thế nào”, theo một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nhật Bản.

Hồng Hạnh/VNE