IMF: Việt Nam chống Covid-19 thành công gợi hướng đi cho các nước đang phát triển

Bài báo đăng tải trên trang web của IMF đánh giá Việt Nam là một hình mẫu thành công về cách một quốc gia đang phát triển có thể chiến thắng Covid-19.

Các chuyên gia của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) bao gồm Era Dabla-Norris, Anne-Marie Gulde-Wolf và Francois Painchaud trong bài viết đăng tải trên trang web của IMF đánh giá, thành công trong kiểm soát đại dịch Covid-19 của Việt Nam gợi mở hướng đi cho các nước đang phát triển khác ngăn chặn dịch bệnh này.

“Chủ tịch Hồ Chí Minh từng nói: “Có bão giông mới sáng danh tùng bách”. Đến nay, Việt Nam đã cho thấy sức mạnh và sự ổn định trong cuộc chiến vượt qua cơn bão Covid-19 và trở thành một hình mẫu thành công về cách thức một quốc gia đang phát triển có thể chống lại đại dịch, nhóm tác giả mở đầu bài viết.

Mặc dù nền kinh tế Việt Nam cũng bị ảnh hưởng đáng kể do nhu cầu tiêu dùng suy yếu và thương mại giảm, chiến lược ngăn chặn dịch bệnh hiệu quả sẽ cho phép phục hồi nhanh hơn.

Ngay từ đầu, nhiều người đã dự báo đây là một trận chiến khó khăn đối với Việt Nam. Việt Nam được cho là rất dễ bị tổn thương khi có đường biên giới dài và giao thương rộng với Trung Quốc, khu vực đô thị có mật độ dân cư cao và cơ sở hạ tầng y tế còn hạn chế. Tuy nhiên, chiến lược ngăn chặn hiệu quả đã giúp Việt Nam – quốc gia có dân số gần 100 triệu người chỉ ghi nhận 372 ca mắc [tính tới ngày 12/7-ND] và không có trường hợp tử vong nào. Việt Nam cũng là một trong những nước đầu tiên trên thế giới gỡ bỏ gần như toàn bộ các biện pháp hạn chế trong nước.

Chiến lược thành công của Việt Nam một phần là nhờ kinh nghiệm đối phó với các đợt bùng phát dịch bệnh trước đó như dịch SARS hồi năm 2003. Ngay từ sớm, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã chỉ đạo ưu tiên vấn đề sức khỏe người dân hơn các vấn đề kinh tế. Chiến lược này đã được nhanh chóng triển khai với sự giúp đỡ của các cơ quan liên quan. Các kênh thông tin, truyền thông hiệu quả và minh bạch cũng giúp người dân chống dịch hiệu quả và đây là bài học rất có ý nghĩa cho các nước đang phát triển.

Cho đến nay, Việt Nam đã hạn chế thành công sự lây lan của đại dịch Covid-19, nhưng đương nhiên cũng không tránh khỏi những tác động về mặt kinh tế. Dự báo, nhu cầu tiêu dùng trong và ngoài nước suy yếu sẽ làm tăng trưởng kinh tế chậm lại đáng kể, từ mức gần 7% trong những năm gần đây xuống mức 2,7% trong năm 2020.

Tuy nhiên, tác động của dịch bệnh đến kinh tế Việt Nam được dự báo sẽ nhẹ hơn so với hầu hết các nước trong khu vực. Triển vọng phục hồi có vẻ khả quan khi các biện pháp cách ly xã hội được dỡ bỏ, doanh nghiệp nối lại hoạt động và người tiêu dùng quay trở lại các cửa hiệu, nhà hàng.

Có những dấu hiệu về sự phục hồi trong nước với doanh số bán lẻ và sản xuất công nghiệp đã phục hồi từ mức thấp trong thời gian thực hiện cách ly xã hội. Tuy vậy, sự tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững cũng sẽ đòi hỏi sự phục hồi kinh tế của các đối tác thương mại của Việt Nam.

Nhanh chóng đưa ra biện pháp phòng, chống dịch bệnh

Ngay sau khi Trung Quốc chính thức thông báo với Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) về một số trường hợp viêm phổi bất thường vào ngày 31/12/2019, Việt Nam đã nhanh chóng hoàn tất đánh giá rủi ro y tế. Đến ngày 21/1, Bộ Y tế ban hành hướng dẫn về phòng chống  và phát hiện dịch bệnh. Ngay trước cuối tháng 1, Việt Nam đã ban hành Kế hoạch ứng phó quốc gia và thành lập Ban chỉ đạo quốc gia về phòng chống dịch bệnh. Điều này rất quan trọng để phối hợp các hành động và kết nối liên lạc của các chủ thể có liên quan ở các cấp chính quyền khác nhau.

Các biện pháp ngăn chặn nghiêm ngặt dần được áp dụng, bao gồm kiểm tra sức khỏe tại sân bay, giãn cách xã hội, tạm thời không cho du khách nước ngoài nhập cảnh, cách ly 14 ngày đối với khách quốc tế, đóng cửa trường học và hủy bỏ các sự kiện công cộng. Việc đeo khẩu trang tại các địa điểm công cộng cũng được thực thi nghiêm ngặt ngay cả trước khi WHO ra khuyến nghị, cùng với đó là yêu cầu rửa tay sát khuẩn ở nơi công cộng, nơi làm việc và các khu chung cư. Việt Nam cũng đã đóng cửa các dịch vụ không thiết yếu trên toàn quốc và áp dụng hạn chế đi lại nghiêm ngặt trong 3 tuần đầu của tháng 4 trên hầu khắp cả nước.

Các biện pháp kiểm soát mạnh mẽ và hiệu quả

Trong khi những nước phát triển tiến hành xét nghiệm hàng loạt trên diện rộng với chi phí cao thì Việt Nam tập trung vào các trường hợp nghi nhiễm và có nguy cơ cao. Theo số liệu của bài viết, Việt Nam chỉ thực hiện 350.000 xét nghiệm, chiếm một tỷ lệ rất nhỏ so với tổng dân số, song lại rất hiệu quả. Việt Nam có tỉ lệ số ca xét nghiệm/số ca dương tính đạt mức 1.000 người, cao nhất thế giới.

Song song với đó, Việt Nam tiến hành phương pháp truy vết, cách ly trên diện rộng, nhằm cả đến những đối tượng F3. Những người sống gần người bị xác định dương tính với virus SARS-CoV-2 – đôi khi cả một con đường hoặc một ngôi làng – đều được xét nghiệm và nhanh chóng cách ly để hạn chế nguy cơ lây lan trong cộng đồng. Gần 450.000 người đã được cách ly (tại bệnh viện, tại các trung tâm cách ly tập trung hoặc tự cách ly). Công dân Việt Nam được điều trị và cách ly tại bệnh viện miễn phí.

Việc ngăn chặn sớm và sử dụng các cơ sở công cộng, doanh trại quân đội sẵn có cho thấy hiệu quả về mặt chi phí. Chính phủ ước tính chi ngân sách khoảng 0,2% GDP để đối phó với dịch bệnh, trong đó khoảng 60% nguồn chi là để mua thiết bị, vật tư y tế và phần còn lại dành cho các hoạt động phòng ngừa dịch bệnh.

Toàn xã hội vào cuộc

Sự đoàn kết, đồng lòng của người dân là yếu tố quyết định thành công. Ngay từ giai đoạn đầu, việc tuyên truyền về sự nguy hiểm của virus và về chiến lược ngăn chặn dịch bệnh đã được công khai, minh bạch. Thông tin chi tiết về triệu chứng, biện pháp phòng tránh và các điểm xét nghiệm đã nhanh chóng được truyền tải qua các phương tiện thông tin đại chúng, trang web của chính phủ, thông qua các cấp các ngành, áp phích tại các bệnh viện, các văn phòng, tòa nhà chung cư và các khu chợ, qua tin nhắn, nhạc chờ điện thoại… Cách tiếp cận đa phương tiện được phối hợp nhuần nhuyễn đã giúp củng cố niềm tin của dân chúng và giúp xã hội tuân thủ các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng, ngăn chặn đại dịch.

Hùng Cường/VOV