Hướng tới đánh bại vũ khí hiện đại bằng công nghệ chưa từng có trên thị trường
Theo tờ The Economist, sau khi trải qua nhiều năm tăng trưởng kinh tế nhanh chóng, GDP bình quân đầu người của Việt Nam chỉ đạt khoảng 3.760 USD, thấp hơn so với các nước láng giềng như Malaysia và Thái Lan. Tuy nhiên, người dân Việt Nam hiếm khi phàn nàn về giáo dục.
Hệ thống giáo dục của Việt Nam được coi là một trong những tốt nhất trên toàn cầu, điều này được thể hiện qua những thành tích xuất sắc trong các cuộc thi quốc tế về đọc, toán và khoa học của trẻ em.
Theo dữ liệu mới nhất từ Ngân hàng Thế giới, sinh viên Việt Nam vượt trội không chỉ so với những bạn đồng trang lứa ở Malaysia và Thái Lan, mà còn so với Anh và Canada, những quốc gia giàu hơn gấp 6 lần, khi xét về tổng điểm học tập.
Ngay cả trong nước, điểm số của học sinh không phản ánh sự bất bình đẳng phổ biến giữa các giới tính và các khu vực khác nhau.
Thành tích học tập của một đứa trẻ phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm cả gia đình và môi trường lớn lên. Tuy nhiên, điều này không đủ để giải thích sự xuất sắc của giáo dục tại Việt Nam. Một điểm khác biệt quan trọng nằm ở trường học: trẻ em được học nhiều hơn ở trường, đặc biệt là trong những năm đầu đời.
Trong một nghiên cứu vào năm 2020, Abhijeet Singh từ Trường Kinh tế Stockholm đã phân tích dữ liệu từ các bài kiểm tra giống nhau được thực hiện bởi học sinh ở Ethiopia, Ấn Độ, Peru và Việt Nam. Kết quả cho thấy năng suất của các trường học tại Việt Nam cao hơn. Trẻ em Việt Nam trong độ tuổi từ 5 đến 8 tuổi dẫn đầu trong nghiên cứu này. Một năm học tại Việt Nam tăng khả năng giải một bài toán nhân đơn giản lên 21%, trong khi ở Ấn Độ chỉ tăng 6%.
Trong khi đó, một nghiên cứu được công bố vào năm 2022 bởi Trung tâm Phát triển Toàn cầu, một tổ chức nghiên cứu chính sách có trụ sở tại Washington, DC, Mỹ, đã phát hiện rằng trường học ở Việt Nam đã trải qua cải thiện theo thời gian, điều này khác biệt với nhiều quốc gia đang phát triển khác. Trong 87 quốc gia đang phát triển mà nghiên cứu đề cập, chỉ có 56 quốc gia chất lượng giáo dục đã giảm kể từ những năm 1960, trong khi Việt Nam là một trong số ít các quốc gia có xu hướng ngược lại.
Theo The Economist, một trong những lý do chính là trình độ giảng dạy của giáo viên. Không phải là giáo viên Việt Nam có trình độ cao hơn, nhưng họ đơn giản là hiệu quả hơn trong việc giảng dạy.
Một nghiên cứu so sánh giữa học sinh Ấn Độ và Việt Nam cho thấy sự khác biệt lớn về điểm số trong các bài kiểm tra toán chủ yếu do chất lượng giảng dạy.
Giáo viên ở Việt Nam làm tốt công việc của họ nhờ đào tạo thường xuyên và tự do sáng tạo trong việc tạo ra những buổi học hấp dẫn.
Hơn nữa, các tỉnh thành được yêu cầu dành 20% ngân sách cho giáo dục, điều này đóng góp vào sự công bằng trong giáo dục. Việc Việt Nam quan tâm và cam kết không ngừng cải thiện giáo dục cũng đảm bảo rằng các chính sách được điều chỉnh để cập nhật chương trình giảng dạy và tiêu chuẩn giảng dạy.
Ông Ngô Quang Vinh, đại diện Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB), cho rằng sự cam kết của gia đình Việt Nam đối với giáo dục có liên quan mật thiết đến tinh thần Confucian đã có ảnh hưởng lớn. Ngay cả những gia đình nghèo hơn cũng sẵn lòng chi tiền để cho con học thêm.
Những thành quả đáng kể đã được đạt được thông qua những nỗ lực này. Khi hệ thống giáo dục được cải thiện, kinh tế Việt Nam cũng theo đó mà phát triển.
Tuy nhiên, sự phát triển đòi hỏi những yêu cầu mới. Ông Phùng Đức Tùng, Giám đốc Viện Nghiên cứu Phát triển Mekong có trụ sở tại Hà Nội, cho rằng các công ty ngày càng yêu cầu người lao động có kỹ năng cao hơn, chẳng hạn như quản lý nhóm.
Sự tăng trưởng cũng đã gây ra sự di cư đến các thành phố, gây áp lực lớn lên hệ thống giáo dục đô thị. Để đảm bảo Việt Nam vẫn duy trì mức độ chất lượng hàng đầu, chính phủ sẽ phải đối mặt và giải quyết những xu hướng này, theo The Economist.
Tuệ Ngô
